تکرار تجربه منفی چین این بار با روسیه

اقتصاد۲۴- ایران در خصوص نتایج دور گفت و گوی راهبردی ۱۰ ژوئیه میان روسیه و شورای همکاری کشور‌های عرب خلیج فارس، به روسیه اعتراض کرد. این نارضایتی ناشی از یکی از نکات بیانیه مشترک بود که به عقیده تهران، نشان دهنده همبستگی با رویکرد‌های امارات متحده عربی در مورد اختلاف ارضی بر سر چند جزیره در تنگه هرمز است. مسکو موظف شد، موضع خود را در این مورد تغییر دهد، و این در حالی است که کارشناسان داخلی خواستار تجدید نظر در روابط دو جانبه شدند.

الکسی ددوف، سفیر روسیه در تهران، به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی احضار شد و در رابطه با بیانیه پایانی نشست عربی و روسی اعتراضاتی بیان شد. دیپلماسی ایرانی از این که مفاد این سند از جمله، به مناقشه بر سر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، واقع در ورودی تنگه هرمز، مربوط می‌شود، خشمگین شد. مالکیت بر سر آن‌ها باعث اختلاف میان تهران و ابوظبی می‌شود.

جمهوری اسلامی به تمام زبان‌های مرتبط با این پرونده نگاهی دقیق دارد. شرکت کنندگان در مذاکرات مسکو حمایت خود را از ابتکار امارات متحده عربی برای دستیابی به یک راه حل مسالمت آمیز، با این فرض که راه حلی از طریق گفتگو‌های دو جانبه یا دادگاه بین المللی یافت می‌شود، ابراز کردند. نمایندگان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی خواستار اصلاح موضع همکاران روسی خود شدند.

بیشتر بخوانید: ایران در تله چینی _ روسی؛ باید مستقیم وارد عمل شده و حقمان را بگیریم

محمد دهقان گفت که فقط تهران حق مالکیت بر سر جزایر را دارد و این موضوع قابل بحثی نیست. پیش از این نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرده بود: ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک برای همیشه در ایران باقی خواهند ماند و اظهاراتی مانند آن چه در مسکو ایراد شد، با روابط دوستانه با همسایگان منافات دارد.

جزایری که از نظر کنترل مسیر آبی از طریق تنگه هرمز از اهمیت راهبردی برخوردارند، عملاً تحت کنترل ایران است و به عنوان بخشی از استان ساحلی هرمزگان اداره می‌شوند. قلمروی آن‌ها در خط دفاعی کشور قرار دارد. تهران پافشاری دارد که این بخش از نظر تاریخی، به آن تعلق داشته و تنها در سال ۱۹۰۳ میلادی به طور موقت تحت کنترل بریتانیا درآمد. ایران به این واقعیت متوسل می‌شود که این جزایر در عرض چند هفته قبل از تشکیل امارات متحده عربی به حوزه قضایی مشروع خود بازگشتند.

امارات متحده عربی نیز تقریباً به همین سبک واکنش نشان می‌دهد و همسایه خود را به "اشغال" متهم می‌کند. خود این موضوع اغلب در سطح سازمان‌های منطقه‌ای مطرح می‌شود، اما جهان عرب به این مشکل بدون ابهام نگاه می‌کند. اتحادیه کشور‌های عربی در قطعنامه‌های خود پیوسته، از تهران خواسته اند که از تلاش‌های خود برای حفاری در جزایر دست بردارد. در سال ۲۰۱۵، شرکت کنندگان در یکصد و چهل و چهارمین جلسه شورای باشگاه منطقه‌ای با درخواست از رهبری ایران، خواستار توقف ساخت شهرک سازی شهروندان ایرانی در سه جزیره متعلق به امارات متحده عربی، تمرینات نظامی در جزایر و در آب‌های سرزمینی اطراف آنها، در حریم هوایی جزایر، در فلات قاره و در منطقه اقتصادی متعلق به جزایر شدند. پ

طرف روسی در حقیقت، تجربه منفی چین را تکرار کرد. رسوایی مرتبط با این کشور در سال گذشته و زمانی رخ داد که شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین به عربستان سعودی سفر کرد. در آن زمان، بیانیه مشترک برای تهران آزار دهنده بود. یکی از مفاد آن، حاکی از حمایت از ابتکار دیپلماتیک امارات متحده عربی برای "راه حل مسالمت آمیز" برای مناقشه جزیره است. سفیر چین بلافاصله به وزارت امور خارجه ایران احضار شد.

این واقعیت که روابط میان مسکو و تهران در سال گذشته، تقویت شده است، صدای خاصی به رسوایی فعلی می‌دهد. قاسم محبعلی گفت: «دوستان ایران چندان به خواسته‌های آن توجه نمی‌کنند و بیشتر به خواسته‌های رقبای خود توجه می‌کنند». به گفته وی، چنین نگاهی به ادعا‌های ارضی جمهوری اسلامی، پیامد «سیاست خارجی نامتعادل ایران در قبال غرب» است که به گفته این دیپلمات سابق، سایر قدرت‌های خارجی از آن استفاده می‌کنند. محبعلی گفت که اگر مسکو چنین اقداماتی را تکرار کند، تهران باید به اقدامات تلافی جویانه از جمله، در اوکراین فکر کند.

چنین استدلال‌هایی با روح تحلیل سایت خبرگزاری خبر آنلاین مطابقت دارد که می‌گوید، این رسوایی بر نگرش ایرانیان در قبال مقامات روسیه تأثیر منفی خواهد گذاشت. ناظران خبر آنلاین با اشاره به این که ممکن است، عملیات نظامی ویژه در اوکراین علنا محکوم شود، تصریح می‌کنند که اگر موضع در مورد اختلاف جزیره توسط مسکو اصلاح نشود، تهران حق دارد، رویکرد خود را در قبال سیاست در جهت اوکراین تغییر دهد و همکاری میان دو کشور ممکن است، مورد تجدید نظر قرار گیرد.

منبع:دیپلماسی ایرانی