توافق ایران و آمریکا در مرحله اجرایی است؟

اقتصاد۲۴-حفظ آرامش در جبهه ایران و متوقف شدن رشد برنامه هسته‌ای تهران تا پس از انتخابات ریاست جمهوری امریکا در نوامبر ۲۰۲۴. دولت بایدن همچنین علی رغم ملاحظاتش در مورد نتانیاهو و بن سلمان، به‌شدت به تحرکات خود برای دستیابی به پیشرفت در روابط اسرائیل و عربستان، ادامه می‌دهد.

واشنگتن در ازای پیشرفت در روابط ریاض-تل آویو، نسبت به خواسته‌های سعودی‌ها انعطاف نشان می‌دهد. مقامات نظامی اسرائیل معتقدند، در نهایت به عربستان وضعیتی مشابه اسرائیل در زمینه تامین تسلیحات پیشرفته اعطا خواهد شد. واشنگتن همچنین فاصله چندانی با پذیرش درخواست ریاض برای داشتن یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی، ندارد.

عادی سازی روابط با عربستان سعودی، کارت اصلی نتانیاهو برای بهبود وضعیت سیاسی اش در داخل و خارج از اسرائیل است. اما آرامش کنونی در موضوع ایران، ممکن است گمراه کننده باشد. بر اساس یک شبیه سازی جنگی که هفته گذشته توسط موسسه مطالعات امنیت ملی مستقر در تل آویو انجام شد، اگر ایران غنی سازی ۹۰ درصدی را آغاز کند، ممکن است فورا موجب درگیری با ایالات متحده و اسرائیل و حتی یک جنگ منطقه‌ای شود. رهبران ارشد سیاسی و نظامی سابق اسرائیل، امریکا و تعدادی از کشور‌های اروپایی در این شبیه سازی شرکت کردند.

این شبیه سازی استراتژیک، با یک ترور مرموز در تهران که به اسرائیل نسبت داده شد، آغاز گردید. سه دانشمند هسته‌ای ایران کشته شدند و تهران در واکنش به این ترور، غنی سازی ۹۰ درصدی اورانیوم را آغاز کرد و مدعی شد که هدف از این کار، ساخت تسلیحات هسته‌ای نیست.

در این شبیه سازی، یک مقام ارشد سابق در دولت‌های دموکرات، نقش رئیس جمهور ایالات متحده را بر عهده داشت و در واکنش به اقدام تهران، تصمیمی غافل گیر کننده گرفت. تصمیم وی بر اساس معیاری که جو بایدن قبلا اعلام کرده بود گرفته شد. بایدن پیش‌تر گفته بود: «ایالات متحده، غنی سازی ۹۰ درصدی را اقدامی در جهت ساخت یک سلاح هسته‌ای در نظر خواهد گرفت و بر این اساس پاسخ خواهد داد.»

در این شبیه سازی، پس از شروع غنی سازی ۹۰ درصدی، امریکا و اسرائیل برای واکنش به این اقدام تهران، وارد مذاکره شدند و امریکایی‌ها از عملیات نظامی مستقیم اسرائیل در ایران حمایت کردند. اسرائیل سپس وارد عمل شد و دو سایت هسته‌ای ایران را منهدم کرد.

در این مرحله کشور‌های مختلف سعی کردند اوضاع را آرام کنند. اما ایرانی‌ها اقدام تل آویو را با حمله موشکی حزب الله و شبه نظامیان شیعه در عراق و سوریه به مواضعی در خاک اسرائیل، پاسخ دادند. اسرائیل سپس به سایت‌های تولید موشک حزب الله در لبنان حمله کرد.

واشنگتن به ایران اولتیماتوم داد تا تمام اقدامات نظامی خود را ظرف ۲۴ ساعت متوقف کند، اما تهران به حملات موشکی علیه اسرائیل و اهداف امریکایی در منطقه ادامه داد.

در عرض پنج روز، اسرائیل وارد یک جنگ منطقه‌ای علیه ایران، حزب الله و شبه نظامیان شیعه شد. واشنگتن که فکر می‌کرد واکنش محدودش، می‌تواند تهران را مهار می‌کند، خود را عمیقا درگیر یک جنگ دید. ایران و حزب الله نیز درگیر جنگ منطقه‌ای شده بودند که احتمالا تمایلی به آن نداشتند.

تمام تلاش‌ها برای کاهش تنش شکست خورد. اقدام نظامی‌ای که طرف آغازکننده آن را یک پاسخ محدود به غنی سازی ۹۰ درصدی می‌دانست، برای طرف مقابل معنای دیگری داشت و تلقی تهران این بود که اقدام اسرائیل، چیزی است که حتما باید پاسخ داده شود.

یکی از سازمان دهندگان این شبیه سازی، معتقد است واکنش نظامی روش خوبی برای انتقال پیام به تهران نیست. وی در این باره گفت: «هیچ مکانیسم خوبی برای ارسال پیام از طریق اقدام نظامی وجود ندارد. پیام ارسالی به صورت تحریف شده، دریافت می‌شود.»

نتایج فرعی: در لحظه سرنوشت ساز، عربستان سعودی اگرچه خودش هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد، ولی از خط امریکا و اسرائیل پیروی خواهد کرد. اروپا تقریبا به طور کامل بر جنگ اوکراین متمرکز است و بعید است وارد درگیری در خاورمیانه شود؛ و اگرچه همه از عملیات نظامی بدون ورود به جنگ تمام عیار، از ترور گرفته تا عملیات پهپادی، صحبت می‌کنند، اما پس از شروع رویارویی، هیچ یک از این‌ها مهم نیست. آنچه تعیین کننده است افزایش نیروی نظامی است.

برای حامیان نتانیاهو، نتایج این بازی جنگی ممکن است دقیقا مطابق آن چیزی باشد که تمایل دارند، یعنی کشاندن پای ایالات متحده با قابلیت‌های نظامی گسترده و موقعیت بین المللی قوی اش به حمله نظامی به سایت‌های هسته‌ای ایران.

اما ممکن است این نتیجه گیری درستی نباشد. در پایان این شبیه سازی، کل منطقه در آتش جنگ می‌سوخت و اسرائیل مورد حملات بی سابقه‌ای قرار گرفت و بهای سنگینی پرداخت.