تاریخ انتشار: ۰۹:۱۷ - ۱۹ شهريور ۱۴۰۲
شاخص تولید در پایین‌ترین سطح ۷ ماه گذشته قرار گرفت

نشانه های رکود سنگین در اقتصاد ایران چیست؟

شاخص مقدار تولید ۴۳.۸۷ برای چهارمین ماه پیاپی کاهش داشته و در مردادماه کمترین مقدار خود را طی هفت ماهه اخیر (جز فروردین) ثبت کرده است.

نشانه های رکود سنگین در اقتصاد ایران چیست؟

اقتصاد۲۴- شاخص ترکیبی مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران برای چهارمین ماه پیاپی در روند کاهشی قرار داشته و به ۴۹.۹۷ رسیده که در مقایسه با تیرماه (۵۰.۶۳) اندکی کمتر است. این رقم، کمترین مقدار هفت ماه اخیر شامخ (غیر از فروردین) محسوب می‌شود.

طبق اطلاعات این گزارش، در مردادماه شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در مردادماه به کمترین مقدار هفت‌ماهه اخیر (غیر از فروردین‌ماه) رسیده، شاخص موجودی مواد اولیه برای سومین ماه پیاپی کاهشی بوده و شاخص میزان فروش کالا و خدمات نیز برای دومین ماه پیاپی مقدار کمتر از ۵۰ را نشان می‌دهد. بر اساس اطلاعات شامخ کل اقتصاد در مرداد ۱۴۰۲، می‌توان گفت که در شرایط فعلی، مشکل تامین مواد اولیه و رشد فزاینده قیمت مواد اولیه طی ماه‌های گذشته، مساله مهم بخش تولید بوده و تداوم این شرایط می‌تواند در ماه‌های آینده روند افزایشی شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) را تشدید کند.

شامخ چیست؟

یکی از ابزار‌های پرکاربرد که کارشناسان اقتصادی برای درک و تحلیل وضعیت حاکم بر اقتصاد از آن استفاده می‌کنند، شاخص مدیران خرید نام دارد. شاخص مدیران خرید که بیشتر با نام شامخ یا PMI شناخته می‌شود، مورد پذیرش اکثر کشور‌های توسعه‌یافته است و نقش تعیین‌کننده‌ای در تخمین وضعیت اقتصادی کشور‌های جهان دارد.

برای به دست آوردن این شاخص، از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود به ۱۲پرسش پاسخ دهند. مقدار تولید محصولات، میزان سفارشات جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه، میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی، قیمت خرید مواد اولیه، موجودی محصول نهایی در انبار، میزان صادرات کالا، قیمت محصولات تولید شده، مصرف حامل‌های انرژی، میزان فروش محصولات و همچنین انتظارات تولید در ماه آینده محور‌های سوالات ۱۲گانه است.


بیشتر بخوانید:در رستوران‌ها و فست‌فود‌ها چه اتفاقی برای کارگران می‌افتد؟


هر سوال در این نظرسنجی جواب سه گزینه‌ای بسیار ساده‌ای دارد: نسبت به ماه قبل «بهتر شده است» یعنی عدد ۱۰۰؛ نسبت به ماه قبل «تغییر نکرده است» عدد ۵۰؛ نسبت به ماه قبل «کاهش یافته است» عدد صفر. بنابراین، شامخ بالای ۵۰ یا زیر آن می‌گوید که به‌طور متوسط اوضاع بهتر یا بدتر شده است، اما اینکه چقدر بهتر یا بدتر شده را نمی‌توان فهمید. به عبارت دیگر، عدد شامخ «میزان بهبود» را نشان نمی‌دهد و فقط و فقط روند بهبود یا تضعیف را نشان می‌دهد.

کالا‌ها روی دست تولیدکنندگان ماند

شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار‌ها در مردادماه با ثبت مقدار ۵۴.۶۰ در مقایسه با ماه قبل (۵۰.۹۷) افزایش داشته است. این در حالی است که شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۴۴.۸۴) کمترین مقدار هفت ماهه اخیر (غیر از فروردین‌ماه) را به ثبت رسانده است. در نتیجه با توجه به پیشی گرفتن میزان فعالیت‌های کسب‌وکار از میزان سفارشات، عدم تعادل به وجود آمده در عرضه و تقاضا به صورت افزایش در موجودی انبار به‌ویژه در بخش صنعت گزارش شده است، به‌طوری که شاخص موجودی محصول در انبار یا کار‌های معوق با عدد ۵۱.۰۱، دومین بیشترین مقدار خود را در ۱۰ ماه اخیر از آبان ۱۴۰۱ به ثبت رسانده است.

کاهش تقاضا در بخش صنعت و خدمات

در میان بخش‌های اقتصادی، تقاضای مشتریان در بخش‌های صنعت و خدمات کاهش داشته و در بخش تقاضای خارجی نیز شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات با مقدار ۴۸.۸۹، برای دومین ماه پیاپی کاهشی بوده اگرچه شیب کاهش در مقایسه با ماه گذشته اندکی ملایم‌تر بوده است. بر همین اساس به دلیل کاهش در تقاضای داخلی و خارجی، شاخص میزان فروش با مقدار ۴۹.۱۳، برای دومین ماه پیاپی کاهش داشته، اما شدت کاهش در مقایسه با ماه گذشته کمتر است.

مشکلات تامین مواد اولیه و تجهیزات

در مردادماه شرکت‌ها همچنان در تامین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز خود با مشکل روبه‌رو بوده‌اند به‌طوری که شاخص موجودی مواد اولیه و لوازم مورد نیاز (۴۷.۸۸) برای سومین ماه پیاپی کاهشی است، اگرچه شدت کاهش آن در مقایسه با تیرماه (۴۴.۵۶) کمتر بوده است. در همین حال، شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم مورد نیاز و تورم قیمت نهاده‌ها با شتاب کمتری افزایش داشته و به کمترین میزان ۱۱ ماه اخیر از مهرماه ۱۴۰۱ رسیده است، اما مشکلات مربوط به کمبود نقدینگی و عدم تخصیص ارز و تسهیلات از سوی بانک‌ها به همراه محدودیت‌های مربوط به واردات مواد اولیه و ترخیص کالا از گمرک، باعث شده تا به‌رغم کاهش سرعت افزایش قیمت، شاخص موجودی مواد اولیه و لوازم مورد نیاز همچنان کاهشی باشد.

ایجاد شرایط رکودی

بر اساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت (تعدیل فصلی نشده) در مردادماه با ثبت عدد ۴۷.۷۲ برای چهارمین ماه پیاپی و با شدت بیشتری در مقایسه با ماه گذشته کاهش یافته و کمترین میزان هفت ماهه اخیر را از دی‌ماه (غیر از فروردین‌ماه) به ثبت رسانده است. در این ماه، مولفه‌های اصلی جز میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی و سرعت انجام و تحویل سفارش، کمتر از ۵۰ گزارش شده‌اند. کاهش در شاخص صنعت و ایجاد شرایط رکودی عمدتا به دلیل کاهش رشد میزان سفارشات است.

افزایش قیمت خرید مواد اولیه طی ماه‌های گذشته و کمبود نقدینگی در بازار، کاهش شدید در تقاضای مشتریان و در پی آن رکود را به همراه داشته به‌طوری که شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان ۴۳.۶۵ برای چهارمین ماه پیاپی کاهش داشته و پایین‌ترین مقدار خود را طی ۱۲ ماه گذشته از مردادماه سال ۱۴۰۱ (جز فروردین‌ماه) ثبت کرده است. در بخش تقاضای خارجی نیز، شاخص میزان صادرات (۴۶.۲۱) برای چهارمین ماه پیاپی کاهش داشته و غیر از فروردین‌ماه، کمترین مقدار ۷ ماهه خود را ثبت کرده است. بر اساس نظرات فعالان اقتصادی در برخی موارد بسته بودن مرز ایران و عراق در آستانه اربعین بر کاهش صادرات اثرگذار بوده است و از سوی دیگر نحوه رفع تعهدات ارزی باعث شده تا در مواردی که صادرات به کشور‌های همسایه به صورت ریالی انجام می‌شود، صرفه اقتصادی نداشته باشد.

شاخص تولید در پایین‌ترین سطح هفت ماهه

شاخص مقدار تولید ۴۳.۸۷ برای چهارمین ماه پیاپی کاهش داشته و در مردادماه کمترین مقدار خود را طی هفت ماهه اخیر (جز فروردین) ثبت کرده است. علاوه بر کاهش شدید تقاضای مشتریان که بر افت تولید اثرگذار بوده است، قطعی مکرر برق، تعطیلات تابستانی کارخانه‌ها و کمبود مواد اولیه، کاهش تولید مردادماه را تشدید کرده‌اند.

در عین حال بسیاری از شرکت‌ها با تاخیر در دریافت مطالبات از سوی مشتریان روبه‌رو هستند که با توجه به مشکلات عدم تامین مالی از سوی بانک‌ها، نقدینگی و سرمایه در گردش به شدت کاهش یافته است. تامین مواد اولیه به دلیل شدت گرفتن مشکلات ناشی از عدم تخصیص ارز و عدم تامین مالی از سوی بانک‌ها در شرایطی که شرکت‌ها با کمبود نقدینگی شدید روبه‌رو هستند و اعمال سلیقه‌ای قوانین غیر کارشناسانه گمرک در رابطه با واردات تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز شرکت‌ها، به شدت با مشکل روبه‌رو شده است، شاخص موجودی مواد اولیه ۴۷.۷۰ برای دومین ماه پیاپی کمبود مواد اولیه را نشان می‌دهد. شاخص میزان فروش محصولات (۳۹.۱۶) با شتاب بیشتری نسبت به ماه گذشته و برای چهارمین ماه پیاپی کاهشی است و کمترین مقدار ۷ ماهه اخیر را به ثبت رسانده است.

این میزان کاهش در فروش به دلیل کاهش شدید تقاضای داخل و کاهش در صادرات است. همچنین ادامه تضعیف تقاضا طی مردادماه نیز باعث شده است تا با وجود عواملی مانند تعطیلی تابستانی کارخانه‌ها، قطعی مکرر برق و کمبود مواد اولیه، شاخص موجودی محصول نهایی در انبار (۵۳.۷۵) برای چهارمین ماه پیاپی افزایشی باشد هر چند نسبت به ماه گذشته (۵۴.۹۸) کاهش داشته است.

شرکت‌ها خوش‌بین هستند

با نگاهی به آینده، انتظارات شرکت‌ها نسبت به فعالیت‌های آتی در شهریورماه مثبت گزارش شده و میزان خوش‌بینی نسبت به ماه گذشته افزایشی است. با داشتن چشم‌انداز بهتر برای ماه آینده و با توجه به کمبود نیروی کار ماهر طی ماه‌های اخیر که در گزارشات قبلی به آن اشاره شده بود، برخی شرکت‌ها برای جبران این کمبود و همچنین امید بهبود در تولید شهریورماه، تعداد کارکنان خود را افزایش داده‌اند.

مشکلات اصلی در مردادماه ۱۴۰۲

شرکت‌ها با چه مشکلاتی مواجه بوده‌اند؟ این فهرستی است که گزارش «شامخ» ارایه کرده:

- نقدینگی و گردش پول بسیار محدود شده است و بانک‌ها ارزی تخصیص نمی‌دهند و عدم تخصیص ارز جهت واردات مواد اولیه طی چند ماه گذشته بسیاری از شرکت‌ها را با کمبود مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز روبه‌رو کرده است.

قطعی مکرر برق باعث به تعویق افتادن فعالیت‌ها شده است.

امکان ترخیص مواد اولیه از گمرک وجود ندارد.

شرکت‌هایی که صادرات‌شان دلاری انجام نمی‌شود، به دلیل مشکلات نحوه رفع تعهد ارزی در آستانه تعطیل شدن قرار دارند.

صادرات صنایع شیمیایی به دلیل بسته شدن مرز‌های عراق در ایام اربعین، افت کرده است.

شرکت‌ها در استخدام نیروی کار ماهر به دلیل پایین بودن حقوق و دستمزد با مشکل روبه‌رو هستند.

منبع: روزنامه اعتماد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت میوه در میادین تره بار امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت مرغ، گوشت سفید و تخم مرغ در بازار + جدول

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

جدول لیگ برتر در پایان هفته بیستم

آخرین وضعیت تعطیلی مدارس و ادارات کشور در روز یکشنبه ۵ اسفند

درس های کلیدی که باعث شد چین به سرنوشت شوروی دچار نشود/ از عدم شرکت در جنگ‌های نیابتی تا تلاش برای ادغام در اقتصاد جهانی

جزئیات تعطیلی مدارس و ادارات تهران در روز دوشنبه ۶ اسفند

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس جنجالی از مراسم آزادی اسرای اسرائیلی توسط حماس

قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ گنگ حامد آهنگی به همراه همسر و پسرش در شیراز

عکس/ نمایی از شمس العماره بندر انزلی ۱۴۰ سال پیش دوره قاجار

قیمت سکه و طلا امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره علی قربان‌زاده در ۴۶ سالگی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/پایان ماموریت محافظ شناخته شده سیدحسن نصرالله

تصویر فرزند شهید سید حسن نصرالله در مراسم وداع با پدر

تصاویر اسوشیتدپرس از حضور جنگنده‌های اسرائیلی در آسمان بیروت

استان تهران فردا دوشنبه تعطیل شد

ساختار جدید سامانه هوشمند سوخت در حال پیاده‌سازی است

البرغوثی: باید مواضع و اقدامات جدی برای مقابله با حملات اسرائیل در پیش گرفته شود

کوهنوردان مفقودی اشترانکوه پس از ۴۸ ساعت پیدا شدند

قیمت میوه در میادین تره بار + حدول

چه کسی بر پیکر «سید حسن نصرالله» نماز اقامه کرد؟

هشدار یک اصلاح طلب: دیگر جایی برای انباشت مشکلات نداریم

تاریخچه دربی بزرگ پرسپولیس و استقلال

فیلم/ تبریک احساسی مهدی یغمایی برای تولد همسرش

زود کبود شدن بدن نشانه چیست؟

عکس/ چهره جذاب پارسا پیروزفر ۲۳ سال پیش با مدل موی تینیجری

علائم ابتلا به سرطان کلیه کدامند؟

ماجرای سوء قصد به جان رئیس آموزش و پرورش سراوان چه بود؟

اینفوگرافی/ منابع درآمدی دولت برای سال ۱۴۰۴

فیلم/ واکنش جالب عموپورنگ به رقص حامد وکیلی در قهوه پدری

خطر بیخ گوش پرواز بندرعباس به رشت

عکس/ نمایی نزدیک از تابوت سیدحسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ شور و حال مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

فیلم/ محل تدفین شهدای مقاومت در ضاحیه جنوبی

با خواص بی‌نظیر میگو آشنا شوید

فیلم/ حضور جنگنده‌های اسرائیل بر فراز بیروت همزمان با تشییع سیدحسن نصرالله

عکس/ پوشش جالب و دیدنی مردم ۹۸ سال پیش در شهر کرند کرمانشاه

عکس/ کریستیانو رونالدو با لباس عربی کنار بن سلمان

عکس/ گریم متفاوت لیندا کیانی در یک نمایش با کلاه و کت اروپایی

فیلم/ لحظۀ ورود پیکر‌های سید حسن نصرالله و صفی‌الدین به محل تشییع

فیلم/ ورود نمایندگان رهبری به مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ حضور رسایی و امیرحسین ثابتی در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

سرمایه بانک توسعه تعاون کفایت لازم را برای حمایت از بخش تعاون ندارد

عکس/ تشییع نمادین سید حسن نصرالله در عراق

اینفوگرافی/ سید حسن نصرالله از تولد تا شهادت

عکس/ حمله به مشروب‌فروشی‌های تهران در انقلاب۵۷

قرائت پیام رهبر انقلاب در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

خط قرمز سیدحسن نصرالله چه بود؟

فیلم/ ورود سردار فدوی به محل برگزاری تشییع سید حسن نصرالله

فیلم/ ورود قالیباف و عراقچی به مراسم تشییع شهدای مقاومت

عکس/ محمدعلی فروغی و رضاخان ۹۰ سال پیش در مشهد

حمله فرزندان بن افلک و جنیفر گارنر به جنیفرلوپز

عکس/ استوری جنجالی بهنوش بختیاری درباره شغل جدیدش

عکس/ منظره دیدنی از کوچه باغ‌های محله اوین و درکه ۴۷ سال پیش

استقلال بدون محروم به دربی ۱۰۵ می‌رسد

گزارش بورس امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳

عکس/ دیدار هیات دیپلماتیک ایران با رئیس جمهور لبنان

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

اینفوگرافی/ واردات خودرو چقدر آب می‌خورد؟

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

آغاز توزیع کالا‌های اساسی از ابتدای ماه رمضان

عکس/ تظاهرات دانشجویان ایرانی علیه محمدرضا شاه ۴۸ سال پیش در آمریکا