علت افزایش معنادار افسردگی و ناامیدی در جامعه چیست؟

اقتصاد۲۴- متخصصان تاکید می‌کنند که از پارسال تاکنون افراد زیادی به مهاجرت فکر می‌کنند و این مهاجرت برای آن‌ها به‌مثابه فرار از موقعیت است. میزان مصرف دارو‌های اعصاب و روان هم بالا رفته است؛ این را داروخانه‌داران و داروسازان می‌گویند.

یکی از آن‌ها که مسئول فنی یک داروخانه دولتی است، می‌گوید که از هر ۵ نسخه‌ای که به داروخانه‌شان می‌آید، یکی مربوط به دارو‌های اعصاب و روان است. اغلب می‌گویند زنان و جوانان، مراجعه‌کننده‌های‌شان برای دارو‌های روانند و دارو‌های ضدافسردگی، ضداسترس و خواب‌آور بیشترین تقاضا را دارد؛ دارو‌هایی در گروه اس‌اس‌آرآی‌ها که ضدافسردگی‌اند و دارو‌هایی مثل کلونازپام، لورازپام، کلردیازپوکساید و آلپرازولام. آسنترا هم رکورددار است. با اینکه دارو‌های اعصاب و روان بدون نسخه داده نمی‌شود، اما داروخانه‌داران می‌گویند که مراجعه برای تهیه داروی بدون‌نسخه، زیاد شده که یکی از دلایل آن تمایل نداشتن برای مراجعه به پزشک است.

از هر ۵ نسخه، یکی مربوط به بیماری‌های روان

در یک‌سال اخیر، اغلب داروخانه‌داران و داروسازانی که مسئولان فنی‌اند یا خودشان داروخانه دارند، متوجه تفاوت قابل‌توجه در میزان مراجعه برای تهیه دارو‌های اعصاب و روان شده‌اند. آن‌ها می‌گویند هرچند این اطلاعات‌شان مستند به پژوهش یا نظرسنجی و پرسشنامه جامعی نیست، اما آنطور که بررسی‌های‌شان نشان می‌دهد از حدود یک‌سال‌اخیر، میزان مراجعه جوانان برای خرید دارو‌های ضدافسردگی، ضد استرس و خواب‌آور بالا رفته است؛ اتفاقی که شاید تا پیش‌ازآن به‌این‌اندازه شاهدش نبوده‌اند.

بیشتر بخوانید:چرا سیگاری‌ها افسرده‌تر هستند؟

وحید فاضلی، داروساز و مسئول فنی داروخانه ۲۲ بهمن بیمارستان شهدای تجریش است. او بیش از ۱۱ سال در داروخانه‌ها فعال بوده و تایید می‌کند که میزان مراجعه برای تهیه دارو‌های اعصاب و روان حداقل در دوسال اخیر بسیار بالا رفته است. او تاکید می‌کند این اطلاعات براساس مشاهدات میدانی‌اش است.

فاضلی می‌گوید به‌طورکلی، اینکه مردم در گذشته مشکلات اعصاب و روان‌شان را پنهان می‌کردند یا دارو تهیه نمی‌کردند، دیگر دیده نمی‌شود؛ حالا آن‌ها راحت‌تر برای گرفتن این دارو‌ها مراجعه می‌کنند و میزان مشاوره‌های روانشناسی‌شان هم بیشتر شده است: «یادم نمی‌آید در گذشته مردم به این میزان دارو‌های اعصاب و روان مصرف کرده باشند.

حداقل از ابتدای دوره اول ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد که من در داروخانه فعال شدم، تاکنون چنین شرایطی را ندیده بودم و نمی‌دانم چقدر به مسائل اقتصادی و اجتماعی مربوط می‌شود. اما آنچه می‌بینیم این است که بیماری‌های اعصاب و روان تا این‌میزان شایع نبوده. تا جایی که از هر ۵ مراجعه برای گرفتن دارو به داروخانه، یک نسخه، مربوط به دارو‌های اعصاب و روان است یا به‌نحوی در آن‌ها داروی آرام‌بخش، خواب‌آور و ضدافسردگی تجویز شده است.

گاهی با همکاران صحبت می‌کنیم و می‌گوییم، باید در آب تهران فلوکستین یا سیتالوپرام ریخته شود، از بس مردم پرخاشگر و عصبی شده‌اند.» براساس اعلام این داروساز، میزان مصرف دارو‌های اعصاب و روان در میان بیماران‌خاص هم بالاست. «به‌هرحال به‌دلیل ابتلای‌شان به بیماری خاص، احتمال اینکه داروی اعصاب و روان مصرف کنند، بیشتر است. بیشتر بیماران‌خاص به‌نحوی درگیر افسردگی و استرس‌اند. به‌هرحال شرایط کشور استرس‌زاست و مصرف دارو را بالا برده است.»

او بر نبود آمار‌های دقیق از مصرف دارو‌های روان تاکید می‌کند بااین‌حال می‌گوید که به‌هرحال آنچه مشهود است، بالا رفتن میزان مصرف این داروهاست: «میزان مصرف این دارو‌ها در میان تحصیلکرده‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی هم بسیار بالاست. شاید بتوان گفت که حداقل ۵۰ درصد از آن‌ها دارو‌های ضدافسردگی مصرف می‌کنند که بخش بزرگی از آن‌ها هم پزشک‌اند.»

به گفته او، مصرف دارو‌های مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین با نام مخفف اس‌اس‌آرآی‌ها مثل دارو‌های ضدافسردگی و در کنار آن‌ها دارو‌هایی مثل کلونازپام، لورازپام، کلردیازپوکساید و آلپرازولام، بسیار شایع شده است. بیشتر مراجعه‌کننده‌ها هم زن و از گروه تحصیلکرده‌اند. فاضلی درباره کمبود‌های دارویی هم می‌گوید که کمبود‌ها بیشتر مربوط به یک برند خاص است و همیشه به‌طورمقطعی کمبود‌هایی وجود دارد.