بدعت در فرهنگستان علوم؛ پشت پرده استعفای «رضا فرجی دانا» در اعتراضن به بی فانونی رئیس

اقتصاد۲۴- رضا فرجی دانا، وزیر اسبق علوم و استاد دانشگاه تهران، روز پنجشنبه در نامه‌ای به دلیل آنچه «دخالت‌های نابجای شورای عالی انقلاب فرهنگی خوانده»، از دبیری فرهنگستان علوم استعفا کرد. پیش از این در اوایل مردادماه امسال، محمدرضا مخبر دزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه‌ای به ریاست ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جدید فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. با انتصاب او به جای رضا داوری اردکانی، بیم تغییراتی در ساختار فرهنگستان می‌رفت. حالا با استعفای فرجی‌دانا، نخستین نشانه‌های این تغییرات نمایان شده است. یکی از اعضای وابسته فرهنگستان که خواست نامش فاش نشود، از صدور حکم انتصاب ۱۷ نفر خارج از قاعده رسمی فرهنگستان خبر می‌دهد و می‌گوید که به جز ۲ تا ۳ نفر از اعضا که پیش از این با فرهنگستان در ارتباط بوده‌اند، باقی چهره‌های سیاسی هستند که با نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان عضو پیوسته منصوب شده‌اند.

محمدرضا مخبر دزفولی، رئیس فرهنگستان علوم، ۲۷ شهریور ماه ۱۷ نفر را خارج از قاعده و مراحل رسمی انتخاب اعضا طی حکمی به عضویت پیوسته این فرهنگستان درآورد. این خبر را یکی از اعضای وابسته فرهنگستان که خواست نامش فاش نشود به «پیام ما» می‌دهد. ۳ روز بعد از این حکم هم رضا فرجی دانا، وزیر اسبق علوم و استاد دانشگاه تهران پس از پانزده سال فعالیت در فرهنگستان علوم به عنوان عضو وابسته و بیست ماه دبیری این فرهنگستان، در نامه‌ای خطاب به مخبر دزفولی از سمت خود کناره گرفت. او رونوشتی از این نامه را به دبیر مجمع عمومی فرهنگستان، رئیس گروه علوم مهندسی و رئیس شاخهٔ برق و کامپیوتر ارسال کرده است. فرجی‌دانا در نامه‌اش آورده: «دخالت مرجع سیاستگذار شورای عالی انقلاب فرهنگی در انتصاب عده‌ای به عضویت پیوسته فرهنگستان علوم بدون کسب نظر و رای مجمع عمومی فرهنگستان»، علت این استعفا بوده است.
وزیر اسبق علوم، این دخالت‌ها را بدعتی تاریخی در طول حیات فرهنگستان علوم از آغاز تاسیس آن خوانده و آورده است: «این اقدام بر مرجعیت علمی فرهنگستان علوم در سطح ملی و بین‌المللی و زیر سوال بردن اعتبار جهانی آن صدمات جبران‌ناپذیری می‌زند.»

انتصاب خارج از قاعده چهره‌های سیاسی در فرهنگستان علوم

یکی از اعضای وابسته فرهنگستان علوم که خواست نامش فاش نشود، دربارهٔ آنچه این روز‌ها در فرهنگستان علوم می‌گذرد به «پیام ما» می‌گوید: «شورای عالی انقلاب فرهنگی در دههٔ ۸۰ و ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد مصوبه‌ای را ارائه کرد که عضویت بعضی از افراد در فرهنگستان علوم با صلاحدید این شورا و تصویب رئیس فرهنگستان علوم اتفاق بیفتد.» او با اشاره به اینکه این مصوبه در زمان ریاست داوری اردکانی اجرا نمی‌شد، افزود: «با روی کار آمدن رئیس جدید فرهنگستان علوم از شهریور امسال، برای ۱۷ نفر بدون نظر مجمع عمومی به طور مستقیم، حکم عضویت پیوسته فرهنگستان صادر شده است.» به گفته او، ۲ تا ۳ نفر از این افراد پیش از این به عنوان عضو مدعو با فرهنگستان علوم همکاری می‌کردند، اما باقی چهره‌های سیاسی هستند که با حکم مستقیم به عنوان عضو پیوسته فرهنگستان منصوب شده‌اند. این عضو وابستهٔ فرهنگستان با اشاره به اینکه رسیدن به پایهٔ عضویت پیوسته فرهنگستان علوم از رسیدن به درجهٔ استاد تمامی دانشگاه نیز سخت‌تر است، می‌گوید: «صد نفر به عنوان عضو وابسته و ۵۰ نفر به عنوان عضو پیوسته در فرهنگستان فعالیت می‌کنند. در هر دوره، مجمع عمومی باید برای هر تغییری در ساختار اعضای پیوسته رأی دهد. همچنین برای اینکه عضوی از اعضای وابسته به عضویت اعضای پیوسته درآید، باید به طور منظم با فرهنگستان علوم همکاری کرده باشد و استحقاق علمی او در مجمع عمومی بررسی شده و با رأی اعضا به عنوان عضو پیوسته انتخاب شود.»

۱۷ عضو پیوسته فرهنگستان علوم، چه کسانی هستند؟

«پیام ما» اسامی ۱۷ عضو جدید را که بدون رأی گیری از مجمع عمومی فرهنگستان به عضویت پیوسته درآمده‌اند، به دست آورده که به شرح زیر است:
دکتر پرویز داودی (معاون اول رئیس‌جمهوری در دولت محمود احمدی‌نژاد)، دکتر منصور کبگانیان (عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی)، دکتر حسین بهاروند (عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان)، آیت‌الله علی اکبر صادقی رشاد (عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی)، دکتر فرهاد رهبر (دستیار اقتصادی رئیس جمهوری و مشاور اقتصادی آستان قدس رضوی)، دکتر محمدعلی زلفی‌گل (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری)، دکتر محمد مهدی زاهدی (رئیس کمیسیون آموزش مجلس و وزیر علوم در دولت احمدی‌نژاد)، دکتر محمد سلیمانی (وزیر ارتباطات در دولت احمدی‌نژاد و عضو جبهه پایداری)، دکتر مجتبی شمسی‌پور (رئیس انجمن شیمی ایران)، دکتر محمدمهدی طهرانچی (رئیس دانشگاه آزاد اسلامی)، دکتر محمدمهدی علیشاهی شیرازی (چهرهٔ ماندگار مهندسی مکانیک کشور)، دکتر سید مهدی قمصری (عضو شورای مرکزی نظام دامپزشکی کشور)، دکتر سید فضل‌الله موسوی (عضو سابق حقوقدان شورای نگهبان)، دکتر علی‌اکبر موسوی موحدی (رئیس انجمن بیوشیمی فیزیک ایران)، دکتر سید محمدرضا هاشمی گلپایگانی (وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت هاشمی رفسنجانی)، دکتر معصومه اسماعیلی (رئیس انجمن مشاوره ایران) و دکتر نسرین سلطانخواه (معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در دولت احمدی‌نژاد)