خروج 2 برابری نخبگان از کشور

اقتصاد۲۴- شیب خروج نخبگان از کشور تند شده و همین امر موجب نگرانی دولتمردان شده است. این در حالی است که مهم‌ترین ارکان حکمرانی و پیشرفت کشور نخبگان هستند. نخبگانی که شاید در سال‌های اخیر توجه کافی به آن‌ها نشده و این قشر با دریافت حقوق چند برابری به کشور‌های دیگر می‌روند. اما حالا به نظر می‌رسد که مجلس و دولت گام‌هایی برای نگه‌داشتن این قشر موثر در رشد کشور برداشته‌اند؛ گام‌هایی که اگرچه لازم است، اما کافی نیست.

آن‌طور که معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور می‌گوید شیب خروج نخبگان از کشور را باید کنترل کرد و به همین منظور باید برای دو سال آینده برنامه داشت. او البته در پاسخ به اینکه آیا با توجه به شیب خروج نخبگان نگران تحقق رشد ۸ درصدی اقتصاد در برنامه هفتم نیستید، اعلام کرد که نرخ خروج نخبگان به برنامه هفتم آسیب نمی‌زند. او همچنین معتقد است که رشد ۸ درصدی در برنامه هفتم توسعه در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنیم. روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در گفتگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به خروج نخبگان از کشور گفت: این موضوع عقبه طولانی دارد.

نه می‌توان از کنار آن گذشت و بگوییم چنین مساله‌ای مطرح نیست و نه می‌توان به آن دامن زد. خروج نخبگان از کشور وجود دارد و در سال‌های اخیر نیز در برخی از حوزه‌ها تا دو برابر افزایش داشته است. او ادامه داد: آنچه ما را نگران می‌کند و باید کنترل کنیم تعداد خروج نخبگان از کشور نیست، بلکه نرخ خروج است. اینکه چند نفر از کشور خارج شدند یک بحث است و بحث دیگر نگرانی برای آینده است که نرخ چقدر است. هوشمندی برای برنامه‌ریزی آینده این است که ببینید نرخ چگونه است و از امروز برای آینده برنامه‌ریزی کنیم.

بیشتر بخوانید:  علت توقیف ۱۰ ساله سریال کمال تبریزی چیست؟

دهقانی تاکید کرد: از طرفی به دلیل کاهش جمعیت و دانشجو این فشار وجود دارد؛ بنابراین احساس اینکه کشور‌های اطراف علاقه‌مند هستند که بچه‌های ما را جذب کنند و از طرفی نیروی انسانی ما در حال کاهش است و همه این مسائل با همدیگر حساسیت را بالا می‌برد. یعنی دو مساله وجود دارد. یک زمان یک اتفاق می‌افتد و سالی ۱۰ درصد از نیرو‌های انسانی کشور را از دست می‌دهی و یک زمان شیبی را می‌بینی که اگر این شیب را کنترل نکنی ممکن است آینده آسیب ببیند و آن چیزی که در حال حاضر داریم همین است. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور تصریح کرد: در حال حاضر شیب خروج نخبگان از کشور را می‌بینیم و از الان احساس می‌کنیم که باید برای دو سال آینده برنامه جدی داشت.

زیر‌ساخت‌های قانون جهش، اعتبار مالیاتی، حمایت از شرکت‌های نوپا، بحث‌های معافیت از سربازی و همه مواردی که معاونت علمی حمایت می‌کند، برای ایجاد کردن ابزار و فرصت برای کسانی است که دوست دارند در کشور بمانند. دهقانی‌فیروزآبادی، در خصوص برنامه معاونت علمی برای جلوگیری از خروج نخبگان از کشور، خاطرنشان کرد: معاونت علمی یک نهاد سیاستگذار، زمینه‌ساز و استعداد‌ساز است. ما به دنبال این هستیم که یکسری ابزار، قانون و حمایت ایجاد کنیم برای کسانی‌که علاقه‌مند هستند در کشور فعالیت کنند و به نوعی تسهیل‌گری رقم بزنیم. تمام ابزار‌های قانون جهش، آیین‌نامه‌ها و حمایت‌های معاونت علمی در این راستا است. او با انتقاد از عدم تخصیص نیم درصد از بودجه عمومی کشور به صندوق نوآوری و شکوفایی، به تبعات این امر اشاره کرد و گفت: اگر در دولت یازدهم و دوازدهم طبق قاعده نیم درصد بودجه عمومی به صندوق نوآوری و شکوفایی پرداخت می‌شد، در حال حاضر صندوقی داشتیم که حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه داشته باشد.

اما در حال حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی ۳ هزار میلیارد تومانی داریم. تعداد شرکت‌های ما ۲۰۰ برابر رشد داشتند و در حال حاضر آسیب‌های عدم تخصیص نیم درصد از بودجه عمومی به صندوق نوآوری و شکوفایی را می‌بینیم. به گفته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، خروج نخبگان از کشور نیز از تبعات عدم تخصیص نیم درصد از بودجه عمومی به صندوق نوآوری و شکوفایی است. دهقانی‌فیروزآبادی خاطرنشان کرد: هر کشوری که نتواند نخبگانش را نگه دارد دچار ضعف نیروی انسانی قرار می‌گیرد.

محور هر جامعه نخبگان و افراد فرهیخته آن جامعه است. او در خصوص اینکه آیا اگر مانع خروج نخبگان از کشور نشویم؛ رشد ۸درصدی در برنامه هفتم محقق شدنی است، گفت: نرخ خروج نخبگان به برنامه هفتم آسیب نمی‌زند. اما بحث افق ۲۰ ساله است و اگر از الان برنامه‌ریزی نکنیم ۲۰ سال و ۱۵ سال آینده آسیب خواهیم خورد. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در پاسخ به این پرسش که آیا رشد ۸ درصدی در برنامه هفتم را امکان‌پذیر می‌دانید، اظهار کرد: فقط و فقط در صورتی رشد ۸ درصدی امکان‌پذیر خواهد بود که در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنیم.