پیامدهای مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها

اقتصاد۲۴- دکتر حسین فرشیدی، در وبینار کشوری مهار مقاومت میکروبی با حوزه بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، گفت: در طول سالیان سال، دارو‌های ضد میکروبی شامل دارو‌های ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ و ضد تک یاخته‌ها به عنوان یک ابزار بسیار مهم و کارساز برای درمان بیماری‌های عفونی در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان به کار رفته است، اما بروز پدیده مقاومت میکروبی کارایی این ابزار را مختل کرده است.

وی با بیان اینکه مقاومت میکروبی یکی از مهم‌ترین مخاطرات تهدید کننده سلامت عمومی قرن بیست و یکم محسوب می‌شود، افزود: مقاومت میکروبی تبدیل به یک منبع مهم بیماری‌زایی و مرگ و میر در سراسر جهان شده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه آنتی بیوتیک‌های موثر در حال اتمام هستند، خاطرنشان کرد: این درحالی است که تولید یک آنتی بیوتیک جدید به ۱۰ الی ۱۵ سال زمان و بیش از یک میلیارد دلار هزینه نیاز دارد.

وی عنوان کرد: بر طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۹ حدود ۱.۲۷ میلیون مرگ در اثر مقاومت به دارو‌های ضد میکروبی و ۵ میلیون مرگ در ارتباط با آن رخ داده است. همچنین طبق گزارش CDC، در آمریکا سالانه بیش از ۲.۸ میلیون عفونت مقاوم به دارو و در نتیجه آن ۳۵ هزار مورد مرگ اتفاق می‌افتد.

وی درخصوص تاثیر مقاومت میکروبی بر اقتصاد و توسعه، اظهار کرد: برآورد می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی شاهد سالانه نزدیک به ۱۰ میلیون مورد مرگ و کاهش سالانه تولید ناخالص ملی به میزان ۳.۸ درصد باشیم.

وی گفت: سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۴ با چاپ اولین گزارش جامع خود در مورد مقاومت میکروبی تاکید کرد که این تهدید جدی دیگر تهدیدی برای آینده محسوب نمی‌شود، بلکه هم اکنون در تمام مناطق تهدیدی برای تمام افراد در هر سن و در هر کشوری محسوب می‌شود.

فرشیدی تصریح کرد: در سال ۲۰۱۹، دو شاخص ارزیابی میزان AMR در چارچوب شاخص‌های اهداف توسعه پایدار (SDG) گنجانده شد که این شاخص‌ها عبارت است از، فراوانی عفونت جریان خون ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و فراوانی عفونت جریان خون ناشی از E.coli مقاوم به سفالوسپورین‌های نسل سوم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: در موارد عفونت خونی ناشی از کلبسیلا پنومونیه و عفونت ادراری ناشی از E.coli و کلبسیلا پنومونیه، میزان مقاومت نسبت به سفالوسپورین‌های نسل ۳ حدود ۵۰-۴۰ درصد گزارش شده است.

وی ادامه داد: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۱ میزان مقاومت به سیپروفلوکساسین، از ۸.۴ تا ۹۲.۹ درصد برای E.coli و از ۴.۱ تا ۷۹، ۴ درصد برای کلبسیلا پنومونیه گزارش شده است.

بیشتر بخوانید:  تاثیر منفی آنتی‌بیوتیک‌ها در سلامت کودکان

وی گفت: پیشرفت‌های عرصه سلامت در دهه‌های اخیر توسط ارگانیسم‌های مقاوم به درمان تهدید می‌شوند؛ در این رابطه به سل، مالاریا، HIV/AIDS، عفونت‌های آمیزشی، عفونت‌های ادراری، پنومونی و عفونت‌های خونی می‌توان اشاره کرد. تجویز و توزیع نامناسب دارو‌ها منجر به مصرف بیش از حد یا نادرست شده و زمینه را برای ایجاد و گسترش مقاومت دارویی فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه بهداشت ناکافی و رعایت نکردن اصول کنترل عفونت زمینه ابتلا به بیماری و تجویز آنتی بیوتیک را فراهم می‌کند، گفت: مراجعه به پزشک در زمان بیماری، پرهیز از مصرف خودسرانه دارو، تکمیل دوره درمان حتی در صورت بهبودی، رعایت اصول پیشگیری با انجام واکسیناسیون‌های لازم، شستشوی مرتب دست ها، پرهیز از روابط جنسی ناایمن و مواردی از این قبیل، راهکار‌های مناسبی برای مقابله با مقاومت میکروبی به شمار می‌آیند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت به نقش موثر اطلاع رسانی و اگاهی بخشی به مردم اشاره کرد و افزود: هفته جهانی آگاه سازی مقاومت میکروبی یک بسیج اطلاع رسانی فراگیر است که به صورت سالانه برگزار می‌شود و عموم مردم، سیاستگذاران و تمامی دست اندرکاران را برای همیاری در این امر مهم تشویق و ترغیب می‌کند.

وی اضافه کرد: آموزش، افزایش آگاهی و فرهنگ سازی باید مورد توجه قرار گیرد. رسالت رسانه‌ها بسیار کلیدی و مهم است. ضروری است رسانه‌ها با برنامه واحد و همگام با مسئولین پویایی این حرکت را تداوم بخشند.

وی به برنامه کشوری مهار مقاومت میکروبی در کشور اشاره و این برنامه را از جمله اقدامات حوزه بهداشت در راستای مقابله با این معضل بهداشتی، عنوان کرد.