معمای مرگ نوزاد ۶ماهه که در بیمارستان مفید جان داد

اقتصاد۲۴- پنجشنبه، ۹ آذر روز خوبی نبود. صبح این روز، یک نوزاد شش‌ماهه به نام «النا» در بیمارستان مفید تهران جان باخت. مرگ تلخی که با حواشی و روایات مختلفی همراه بود. پدر و مادر النا از اهمال کادر پزشکی این بیمارستان برای پذیرش نوزادشان و رسیدگی دیرهنگام به وضعیت او به دلیل تحصن در حیاط بیمارستان می‌گویند و از سوی دیگر مسئولان بیمارستان مفید دلایل دیگری از جمله مراجعه دیرهنگام نوزاد به بیمارستان، تداخل دارویی و دلایل پزشکی دیگر را دلیل این فاجعه اعلام کرده‌اند. مدتی از مرگ النا گذشته است، چند نفر به دلیل مرگ او بازداشت و بعد آزاد شدند. اما به دلیل اختلاف در روایات و نهایی‌نشدن نظریه پزشکی قانونی این پرونده همچنان مفتوح است.

«دو روز قبل از این اتفاق، دخترم دچار بی‌قراری‌های مداومی شده بود. به یکی از دکتر‌های معتمد مراجعه کردیم و او هم داروی مختصری تجویز کرد، پس از مصرف دارو متوجه شدیم این بی‌قراری‌های النا تمام‌شدنی نیست». این آغاز روایت پدر النا از مرگ دلخراش دخترش است که به رکنا گفته است: «النا تا صبح روز حادثه نتوانست یک دقیقه راحت بخوابد. صبح همان روز برای رفتن به سر کار بیدار شدم که دیدم النا همچنان بی‌قراری می‌کند. با همسرم تصمیم گرفتیم او را به بیمارستان ببریم و یکی از دوستانم بیمارستان مفید را به ما معرفی کرد و گفت تخصص این بیمارستان کودکان است، ما هم ساعت هفت و نیم صبح جلوی در بیمارستان بودیم.

از همسرم خواستم تا زمانی که من جای پارک برای ماشین پیدا می‌کنم به پذیرش برود و النا را بستری کند. من هم بعد از چند دقیقه برگشتم و دیدم او همراه دخترم النا هنوز روبه‌روی در بیمارستان منتظر مانده است! از او پرسیدم چرا به داخل نرفتید؟ گفت اینجا اعتراض شده و کارکنان بیمارستان به دلیل عقب‌افتادن حقوقشان دست از کار کشیده‌اند! به همین دلیل هیچ‌کدام از مسئولان اورژانس دخترمان را پذیرش نمی‌کنند! من هم با حالتی متعجب و عصبانی به سراغ پرسنل اورژانس رفتم و از آن‌ها خواستم به دخترم النا رسیدگی کنند و بار‌ها به آن‌ها گفتم حال دخترم خوب نیست، اما هیچ‌کدامشان اهمیتی ندادند تا وقتی که خانمم از فریاد‌های زیادی که برای کمک‌خواستن زده بود، ضعف کرد و روی زمین افتاد.

خانمی که کنار من نشسته بود، سریع دخترم را گرفت و برای او تنفس مصنوعی گذاشت و من هم شروع به فریادزدن و کمک‌خواستن کردم. در همین لحظه دو نفر از دکتر‌هایی که داخل حیاط بیمارستان در حال اعتراض بودند متوجه ما شدند. به اورژانس آمدند و النا را از من گرفتند. دستگاه اکسیژن را به او وصل کردند، اما خودم با چشمان خودم دیدم دخترم نفسش به شماره افتاده و در بغل خودم جان داد و هیچ کاری از دست کسی برنیامد. از زمان ورود ما به بیمارستان تا لحظه مرگ بچه‌ام فقط دو ساعت گذشت و همین دو ساعت، نبود پزشک و کادر درمان جان دخترم را گرفت و باعث مرگ او شد. جسد دخترم النا برای بررسی علت اصلی مرگ به پزشکی قانونی انتقال داده شده و ما نیز از کادر درمان بیمارستان کودکان مفید شکایت کرده‌ایم».

روایت بیمارستان

بیمارستان مفید، اما روایت دیگری دارد. شمس‌الله نوری‌پور، رئیس بیمارستان مفید کودکان تهران، گفته است که نوزاد دختر شش‌ماهه ساعت ۷:۲۵ دقیقه صبح به اورژانس بیمارستان کودکان مفید مراجعه می‌کند و ۳۰ دقیقه بعد ویزیت می‌شود؛ «ابتدا سطح تریاژ نوزاد ۴ بوده و وضعیت وخیمی نداشت و وضعیت او در حد بیماران سرپایی بود. ۳۰ دقیقه بعد از بستری، اقدامات درمانی انجام شد و نوزاد در حین دریافت بخور تنفسی به دلیل تندی تنفس، دچار خون‌ریزی ریوی شده و بعد ایست قلبی کرده است؛ با وجود اینکه ۳۰ دقیقه احیای قلبی ریوی انجام شده، اما نوزاد جان خود را از دست داده است».

بیشتر بخوانید: بازداشت نامادری سنگدل به خاطر شکنجه دختر ۴ ساله‌ای که به کما رفته

او یادآوری کرده است که این نوزاد شب قبل از مراجعه به بیمارستان کودکان مفید، به دلیل استفراغ و بی قراری به یک مرکز درمانی سرپایی مراجعه داشته و دارو‌های ضد تهوع دریافت کرده بوده و تحت درمان سرپایی قرار گرفته است؛ «خون‌ریزی ریوی که در کودکان کشنده است؛ می‌تواند در فصول سرد سال بر اثر آنفلوانزای شدید رخ دهد. علت مرگ را پزشکی قانونی اعلام خواهد کرد و کادر درمان بیمارستان مفید برای توضیح درباره اقدامات صورت‌گرفته احضار شدند و ضابطان قضائی در حال بررسی پرونده بیمار هستند».

ورود وزارت بهداشت و بازداشت ۴ نفر

مرگ النا، پای وزارت بهداشت را هم به این پرونده باز کرد. علیرضا رحیم‌نیا، مدیر کل بازرسی و پاسخ‌گویی به شکایات وزارت بهداشت هم ضمن تأکید بر لزوم برخورد جدی با مقصران احتمالی فوت نوزاد شش‌ماهه در بیمارستان مفید به ایسنا گفت: «علت مرگ را پزشک قانونی باید مشخص کند. اگر قصوری شده باشد قطعا برخورد می‌شود و تا حد اخراج مرتکبان و معرفی به مراجع قانونی کار حتما انجام می‌شود».

البته او هم به تجمع تعدادی از کارکنان بیمارستان در محوطه اذعان کرد، اما تأکید کرده است که کادر اورژانس در جمع آن‌ها حضور نداشتند و در حال رسیدگی به کودکان در بخش اورژانس بودند.

از سوی دیگر خبرگزاری فارس هم خبر داد بعد از اینکه مقام قضائی در دادسرای تهران در جریان موضوع قرار گرفته است، پس از انجام تحقیقات قضائی اولیه و تشکیل پرونده، رئیس اورژانس، دو سوپروایزر و یک سرپرستار بیمارستان مفید را بازداشت کرد.

مرگی مشکوک

گرچه بیمارستان مفید اصرار دارد که مرگ این نوزاد به دلیل اهمال کادر پزشکی این بیمارستان اتفاق نیفتاده است، اما به گفته رضا زندی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، طبق دستورالعمل‌های موجود اگر بیمار کمتر از ۲۴ ساعت پس از ورود به بیمارستان، فوت کند مرگ مشکوک محسوب می‌شود که می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. این مرگ‌ها نیاز به بررسی پزشکی قانونی دارد و صدور گواهی فوت بیمار بدون بررسی پزشکی قانونی امکان‌پذیر نیست. او این‌ها را به تسنیم گفته و تأکید کرده است که مطالبات کادر درمان همواره وجود داشته، اما هرگز منجر به عدم خدمت‌رسانی به بیماران نشده است؛ «تمام پزشکان و پرستاران رعایت حقوق بیمار را از جمله وظایف اخلاقی خود می‌دانند. با وجود این، بررسی‌های کارشناسانه در این خصوص با حضور کارشناسان معاونت درمان، حراست و رئیس دانشگاه برای ارزیابی ابعاد مختلف ماجرا صورت گرفته است. این بررسی‌ها تا اعلام قطعی علت مرگ از سوی پزشکی قانونی ادامه خواهد داشت و در صورت وجود مقصر یا مقصرانی در این ماجرا حتما طبق مقررات در اسرع وقت برخورد قانونی صورت خواهد گرفت».

البته ناگفته نماند که در این میان سازمان نظام پرستاری کشور هم بیانیه مبسوطی منتشر کرد که یکی از بند‌های مهم آن به تجمع کارکنان بیمارستان در حیاط بیمارستان اشاره داشت: «شواهد و اظهارات کارکنان محترم بیمارستان کودکان مفید، حاکی از این واقعیت است که برگزاری تجمع صنفی به دلیل عدم پرداخت مطالبات معوقه عمدتا توسط کارکنانی که در شیفت کاری‌شان مشغول بوده‌اند صورت نگرفته است و این دو ماجرا هیچ ربطی به هم ندارد.

اما برخی کسانی که کارشان کوتاهی در تأمین زیرساخت‌های بیمارستانی و رسیدگی به اوضاع معیشتی کارکنان بیمارستان‌هاست، بدشان نمی‌آید این دو موضوع را به هم بچسبانند تا دیگر کسی جرأت نکند از حقوق مطالبات قانونی خود حرفی به میان آورد؛ بنابراین از دستگاه امین، عدالت‌محور و دقیق قضائی و به‌ویژه ریاست محترم قوه قضائیه می‌خواهیم حتما در رسیدگی‌ها اجازه ندهند که خلط مبحث صورت بگیرد. ناگفته نماند اعتقاد عملی سازمان و هیئت‌مدیره‌های سراسر کشور بر این است که پرستاران صبور اگر گاهی بنا دارند با روش‌های مسالمت‌آمیز اعتراضی هم داشته باشند، اولا از افراد غیرشاغل در شیفت کاری استفاده شود، ثانیا پرستاران شاغل در شیفت هم‌زمان سرعت و راندمان کارشان را مضاعف کنند تا حوزه مقدس خدمت به بیمار تحت‌الشعاع قرار نگیرد».

اعلام نظر بازپرس ویژه قتل

پس از بازداشت چهار نفر از کادر درمان بیمارستان مفید، جمعی از کارکنان و پزشکان این بیمارستان در نامه‌ای به علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن ارائه توضیحاتی خواستار رسیدگی به این موضوع شدند. در این نامه که در اختیار «شرق» گذاشته شده ذکر شده است که تأخیر در مراجعه نوزاد از سه روز قبل که به بیماری مبتلا شده و تداخلات دارویی احتمالی در مرکز درمانی دیگری در شب قبل از مراجعه بیمار به این بیمارستان زمینه‌ساز مشکلات قلبی و تنفسی این نوزاد شده بود. آن‌ها گلایه‌ای هم داشتند؛ اینکه «برای رسیدگی به پرونده‌های شکایتی مشابه و قصورات احتمالی کادر درمان، پرونده باید از طریق سازمان نظام پزشکی یا دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی قانونی پیگیری شود، اما در این مورد بدون درنظرگرفتن مسیر قانونی معمول، پرونده در قالب جنایی و قتل توسط دادسرای ویژه قتل رسیدگی شده است».

این اعتراض در حالی است که محمدمهدی براعه، بازپرس ویژه قتل از شعبه ۳ دادسرای امور جنایی تهران، به رکنا گفته است: «در اسرع وقت دستور بازداشت و احضار رئیس بیمارستان مفید، رئیس اورژانس و سرپرستار اورژانس را صادر کردم. تحقیقات نشان می‌دهد در پی اعتراض پرسنل بیمارستان مفید به حقوقشان آن‌ها صبح پنجشنبه ۹ آذر ماه دست از کار کشیده بودند که خانواده‌ای دختر شش‌ماهه‌ای را برای درمان بیماری‌اش به اورژانس رساندند و متأسفانه پرسنل این بیمارستان از پذیرش امتناع کردند. اما بعد از دو ساعت از زمان حضور این خانواده پذیرش این کودک شش‌ماهه انجام شد، ولی دیگر برای اقدامات پزشکی دیر شده بود و کودک به کام مرگ فرورفت».

او تأکید کرده که با گزارش ماجرا به پلیس و مخابره به بازپرس جنایی وارد عمل شده است؛ «با بررسی‌های میدانی وقتی متوجه علت مرگ تلخ این کودک شدم، دستور بازداشت و احضار سه مسئول اصلی بیمارستان مفید را صادر کردم و تحقیقات در پلیس آگاهی برای شناسایی عاملان اصلی این اتفاق دردناک و میزان تقصیر آن‌ها ادامه دارد».

پزشکی قانونی چه می‌گوید؟

سه روز بعد از اعلام خبر مرگ جان‌گداز این نوزاد شش‌ماهه، پدر النا در گفتگو با فارس از خاک‌سپاری و تحویل جنازه نوزادش خبر داد. او گفت «منتظر اعلام نظر پزشکی قانونی هستیم تا بر اساس قانون ادامه مسیر این پرونده را پیگیری کنیم». ۱۵ آذر رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی کشور از آزادی پزشک و پرستاران بیمارستان مفید خبر داد و در توییتر خود نوشت: «با پیگیری‌های صورت‌گرفته، پزشک و پرستاران مرتبط با جریان بیمارستان مفید آزاد شدند، اما متأسفانه روش و منش این کار توسط مقام صادرکننده دستور خارج از روال و عرف بوده و به تبصره ماده ۴۱ قانون نظام پزشکی هم توجه نشده است».

او در گفتگو با همشهری‌آنلاین از بازداشت این افراد گلایه کرد و گفت: «این افراد با شرایط بدی دستگیر شدند. ما نسبت به این موضوع اعتراض داشتیم. جامعه پزشکی در حال خدمت‌رسانی است و خدوم‌ترین قشر جامعه به شمار می‌رود و چنین برخورد‌هایی آثار و تبعات خوبی به همراه نخواهد داشت». همان روز رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور هم در یک رویداد آموزشی به این موضوع واکنش داد: «اگر برخورد‌هایی صورت می‌گیرد که در حد و شأن جامعه پزشکی نیست، به علت نیروی انسانی ناکافی است. اگر در یک بیمارستان اتفاقی رخ می‌دهد و قصوری اتفاق می‌افتد باید با آن برخورد شود. ما از تأخیر در رسیدگی به یک بیمار دفاع نمی‌کنیم و باید به صورت قانونی برخورد شود. اما اینکه یک فرد با بی‌سلیقگی محض و با شکل توهین‌آمیز و غیرقانونی با پرستار، پزشک، متخصص و کادر درمان ما برخورد می‌کند به‌هیچ‌وجه قابل تحمل نیست».

او خواستار جبران این موضوع از سوی قوه قضائیه شد و صراحتا اعلام کرد که نظام پزشکی پیگیر این مسئله خواهد بود. او گفت: «این پرونده هنوز به نظام پزشکی ارجاع داده نشده است و مراحل اولیه در پزشکی قانونی در حال انجام است، اما قبل از بررسی تخصصی آن برخورد‌ها صورت گرفته که جای تأمل دارد. با توجه به شرایط بهداشت و درمان کشور این برخورد‌ها ممکن است خطرناک و تحریک‌آمیز باشد و چرخه خدمت به مردم را دچار وقفه کند».

۲۰ روز از مرگ النا، نوزاد شش‌ماهه می‌گذرد. ۱۷ روز است که تن نحیف او در خاک آرام گرفته، اما پرونده مرگ او همچنان مفتوح است و سازمان پزشکی قانونی نتیجه نهایی بررسی‌های خود را اعلام نکرده است.