خطر ظهور مجدد داعش بیخ گوش عراق

اقتصاد۲۴- بزرگان و ریش سفیدان استان الانبار در غرب عراق نسبت به تکرار سناریو سال ۲۰۱۴ و بازگشت گروه تروریستی داعش به این مناطق هشدار دادند. آن‌ها اعلام کردند که «محمد الحلبوسی» رئیس برکنار شده پارلمان، تلاش‌هایی را برای اجرای سناریویی مانند سال ۲۰۱۴ در مناطق غربی عراق در دست اجرا دارد.
این افراد افزودند: تلاش‌ها برای اجرای تحصن‌های بزرگ در مناطق غربی انجام شده است و نهاد‌های امنیتی نیز از افزایش شمار تروریست‌های داعشی در منطقه «وادی حوران» و بیابان‌های غربی خبر داده اند.
بزرگان استان الانبار اعلام کردند که رئیس پیشین پارلمان، از پرونده‌هایی نظیر آوارگان، عفو عمومی و پرداخت خسارت به مردم این مناطق برای ایجاد شکاف میان ساکنان استان الانبار و دولت عراق سوء استفاده و آن‌ها را برای مبارزه با حکومت تشویق می‌کند.

تاریخچه حضور داعش در عراق

پدیداری گروه های تروریستی با گرایشات سلفی در خاورمیانه را اغلب ناظران آگاه، مهمترین رویداد پس از سرنگونی رژیم بعثی در عراق قلمداد می کنند. داعش در راس این گروه های نوظهور، نه تنها به دلیل سازمان داخلی، نحوه عضو گیری و اهداف اعلام شده اش بلکه به علت پیشروی های غیرمنتظره در عراق و سوریه از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

داعش با عنوان «جماعت توحید و جهاد» در ۱۹۹۹ تشکیل شد که پس از جنگ ۲۰۰۳ در بیعت با القاعده در حملات علیه نیروهای اشغالگر غربی مشارکت گسترده ای داشت. در اکتبر ۲۰۰۶ با کسب موفقیت هایی در این مسیر و پیوستن شماری از گروه های شورشی سنی مذهب به آن، «شورای مجاهدین» با مرکزیت «جماعت توحید و جهاد» تشکیل یافت که ادعای ایجاد دولت اسلامی عراق را داشت. در سال ۲۰۱۱ به دنبال آغاز جنگ سوریه، این گروه تحت نام «جبهه النصره لاهل شام» به رهبری ابوبکر البغدادی خود را متعهد به جنگ با نیروهای دولتی کرد. این گروه به سرعت در نواحی سنی نشین الرقه، ادلب، دیرالزور و حلب متمرکز شد و در مدت کوتاهی بر این شهرها به پیروزی رسید. در روز نهم آوریل ۲۰۱۳ میلادی، یک پیام صوتی منتسب به ابوبکر البغدادی پخش شد که در آن اعلام کرد که جبهه النصره امتداد دولت اسلامی عراق است و در این نوار، تشکیل گروه دولت اسلامی عـراق و شـام "داعش" را با ادغـام جبـهه النصـره و دولت اسلامی عراق اعلام کرد.

عراق در سال ۲۰۱۷ میلادی پس از سه سال نبرد، پیروزی بر گروه تروریستی داعش را اعلام کرد، اما عناصر و هسته‌های پراکنده این گروه تروریستی هنوز در برخی مناطق استان‌های «دیاله، کرکوک، نینوا، صلاح‌الدین، الانبار و بغداد» فعال هستند.البته دولت عراق پیوسته در طی سال های پس از ۲۰۱۷ در تلاش بوده است تا هسته های داعش در این کشور را متلاشی کند. در همین راستا مرکز اطلاع رسانی نظامی-امنیتی عراق در اسفند گذشته با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که عملیات نظامی «وعده الحق ۲» را برای پاکسازی بیابان های غرب این کشور از وجود عناصر تشکیلات تروریستی داعش آغاز کرده است. بیانیه مرکز اطلاع رسانی نظامی- امنیتی عراق تاکید داشت: این عملیات، براساس اطلاعات نظامی دریافتی و با هدف متلاشی کردن هسته های تروریستی و پاکسازی بیابان ها از بقایای این گروهک ها تا حد فاصل مرزهای بین المللی و با هماهنگی نیروهای مرزبانی انجام می شود. براساس این بیانیه، یگان های نظامی و امنیتی عراق، ماموریت های خود را در این مرحله مشخص و چارچوب های لازم برای ریشه کنی بقایای عناصر تشکیلات تروریستی داعش و نابودی هسته های این گروه تروریستی را مشخص کرده اند.

کارشناسان سازمان ملل گفته‌اند که علی‌رغم عملیات‌های مستمر مبارزه با تروریسم، داعش به سازماندهی بین پنج الی هفت هزار عضو از تمامی نقاط عراق و سوریه ادامه می‌دهد. از میان این تعداد ۳۵۰۰ نفر تابعیت عراق و ۲۰۰۰ نفر نیز تابعیت بیش از ۷۰ کشور را دارند.

اهداف داعش

حداقل از سال ۲۰۰۴ هدف ویژه داعش بنیانگذاری یک دولت اسلامی سنی بود. داعش در پی ایجاد خلافت اسلامی با رهبری خلیفه بود. در ژوئن سال ۲۰۱۴ داعش سندی را منتشر کرد که در آن مدعی شده بود که نسب ابوبکر البغدادی به حضرت محمد(ص) می رسد و با اعلام خلافت جدید در ۲۹ ژوئن داعش، البغدادی را به عنوان خلیفه خود معرفی کرد. او به عنوان خلیفه خواهان بیعت همه مسلمانان دیندار جهان با خودش شد. داعش اهداف خود را در نشریه رسمی اش یعنی «دبیق» آورده است.در این نشریه آورده شده است که آنها به فعالیت های خود برای تصرف همه سرزمین ها و کل کره زمین ادامه می دهند این تلاش تا زمانی ادامه دارد که:«پرچم مقدس بر فراز شرق و غرب و همه زمین افراشته شود. جهان پر از عدل و داد اسلام شود و به بیهودگی ها و ظلم و جهل پایان داده شود حتی اگر امریکا و متحدانش به مقابله با این امر برخیزند».

بیشتر بخوانید: ۳ تئوری قابل تأمل در مورد «ترورِ دمشق»؛ اسرائیل به دنبال چیست؟

به عقیده یورگن تودنهوفر روزنامه نگار آلمانی که ۱۰ روز مخفیانه با داعش در موصل زندگی کرده است، داعش به دنبال غلبه بر همه جهان است و هرکس را که به تفسیر آنها به قرآن اعتقاد نداشته باشد را می کشند. تودنهوفر اعتقاد دارد از دید داعشی ها همه مذاهبی که به دموکراسی اعتقاد داشته باشند باید نابود شوند. بر اساس نقشه ای که حامیان خارجی داعش آن را بر اینترنت قرار داده اند قلمرو تاریخی داعش بخش هایی از اروپا، خاورمیانه و آفریقا می شده است.

زمان اعلام خلافت، داعش چنین اظهار کرد: قانونی بودن امیرنشین ها، گروه ها، دولت ها و سازمان ها با ورود نیروهای نظامی داعش به قلمر آنها و توسعه خلافت داعش ملغی می شود. این یعنی رد همه تقسیمات سیاسی در خاورمیانه که در زمان جنگ جهانی اول به وسیله کشورهای اروپایی و طبق قرارداد سایکس پیکو تعیین شده است.

زمینه های ظهور مجدد داعش در عراق

کشور عراق از جمله کشورهائی است که در برابر گروه های تروریستی از جمله گروه داعش بسیار آسیب پذیر است. یکی از مهمترین دلایلی که عراق را مستعد حضور گروه های تروریستی کرده است اختلافات مذهبی و قومی در این کشور است. عدم تجانس قومی و مذهبی، ثبات و اتحاد در این کشور را پیوسته تحت تاثیر قرار داده است. پس از سرنگونی صدام روند دولت-ملت سازی در عراق به کوشش آمریکا آغاز شد اما این پروژه نتوانست با موفقیت چندانی همراه باشد چرا که منافع متفاوت شیعیان، سنی ها و کردها آنها را از رسیدن به مصالحه واقعی باز می دارد. همین اختلافات داخلی ممکن است از جانب داعش مورد سواستفاده قرار گیرد و زمینه برای ظهور مجدد این گروه در عراق فراهم شود. عامل دیگری که می تواند در جان گرفتن دوباره داعش در عراق موثر واقع شود فقر فزاینده در این کشور است. فقر و بیکاری در عراق بسیار گسترده است و همین عامل زمینه را برای جذب اقشار آسیب پذیر به داعش که وعده های حقوق های هنگفتی را به مردم می دهد فراهم می آورد.