تانکر‌های عراقی متهم تخلیهٔ ضایعات نفتی/ مسولیت تخلیهٔ ضایعات نفتی در محدودهٔ دیلم و گناوه چه کسی است؟

اقتصاد۲۴- بوی مازوت و مشتقات نفتی هنوز هم فاصلهٔ بین بندر دیلم و بندر گناوه را رها نکرده است. تانکر‌های عراقی حامل مواد سوختی که از بندر ماهشهر به‌سمت بوشهر می‌روند، باقی‌مانده‌های داخل تانکر را بین راه دیلم و گناوه تخلیه کرده‌اند و حالا چندین روستا گرفتار وضعیت تلخی هستند. این اتفاق در هفته‌های گذشته چند بار تکرار شده است. رئیس ادارهٔ محیط‌زیست گناوه به «پیام ما» می‌گوید آن‌ها هم به مردم محلی و هم به پلیس اطلاع داده‌اند تا این تانکر‌ها شناسایی و مراحل تخلفشان پیگیری شود. اما او معتقد است احتمال آنکه آن‌ها از قوانین ایران بی‌اطلاع باشند، زیاد است و درنتیجه شرکتی که با آن‌ها قرارداد بسته، باید پاسخگو باشد. براساس شنیده‌ها این شرکت در بوشهر است، اما هنوز نه شکایتی از آن به ثبت رسیده است و نه با وجود دوربین‌های مختلف، تانکر‌ها متوقف شده‌اند. آنچه هویداست، رد سیاهی باقی‌مانده از مشتقات نفتی و بوی گسترده در منطقه است و در این میان فعالان و مردم محلی می‌پرسند «چرا رانندگان خارجی قوانین محیط‌زیستی کشور را رعایت نمی‌کنند؟»

تخلیهٔ نفت و مشتقات نفتی بین گناوه و دیلم و در حدفاصل بندر امام حسن رخ داده است. محیط‌زیست گناوه و دیلم هر دو درگیر این اتفاق شده‌اند، با این‌حال هنوز از عمق حادثه اطلاع دقیقی در دست نیست. هنوز مشخص نشده که زمین‌ها تا چه میزان آسیب دیده‌اند و خاک تا چه عمقی تحت‌تأثیر نفوذ مشتقات نفتی قرار گرفته است. بوی مازوت، اما آنقدر تند است که «غلامرضا لیراوی» از اهالی منطقه و از فعالان رسانه‌ای آنجا می‌گوید که نمی‌توان نفس کشید «نفس را باید در سینه حبس کرد. بوی وحشتناکی است. این اتفاق در تعطیلات عید هم رخ داد و بیشتر مربوط به بخش بندر دیلم است. اما تا این لحظه واکنش خاصی را از سوی محیط‌زیست و سایر ارگان‌ها شاهد نبوده‌ایم.» او می‌گوید در این چند هفته، چندباری این اتفاق تکرار شد و فقط می‌دانند کار تانکر‌های عراقی است «پیمانکار آن‌ها یک شرکت بوشهری است و برای آنکه تانکر‌های عراقی ارزان‌تر و نیروی کار راحت‌تری هستند، از آن‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها هم هرطور بخواهند با محیط‌زیست این مملکت رفتار می‌کنند و مسئولان هم در سکوتند.»

حومهٔ بندر امام‌حسن، حومهٔ روستای چهار روستایی و سه‌راهی بندری از جمله مناطقی هستند که به‌گفتهٔ «غلامرضا نعمتی»، عضو انجمن یاوران سبزاندیش طبیعت گناوه، درگیر این ماجرا شده است. او به «پیام ما» می‌گوید این تانکر‌ها بارشان را در بندر ماهشهر بارگیری می‌کنند و تا رساندن به جزیرهٔ نگین بوشهر باید از شهر‌های مختلفی گذر کنند. «دیلم و گناوه هم در مسیر این تانکر‌ها هستند. افکار عمومی در این مناطق جریحه‌دار شده است و مردم روستا‌ها بسیار ناراحتند.»
او و دیگر فعالان محیط‌زیست در این مدت بار‌ها به سازمان محیط‌زیست و سایر ارگان‌های مربوطه مراجعه کرده‌اند، اما تاکنون خبری از بازداشت خاطیان و برخورد با آن‌ها در میان نیست. «شرکتی که با این تانکر‌ها قرارداد بسته، باید ملزم به پاکسازی شود. این افراد باید بازداشت شوند و با آن‌ها برخورد شود تا شاهد تکرار دوباره چنین اتفاقی نباشیم. تانکر‌های حمل بار و سوخت در این منطقه بسیار زیادند و مدتی قبل یکی از آن‌ها به‌دلیل سرعت غیرمجاز چپ کرد. حالا ما می‌خواهیم پلیس هرچه زودتر وارد عمل شود و این افراد را متوجه عملکردشان کند.»

باید منطقه را پاکسازی کنند

گلایه‌های اهالی منطقه از بی‌توجهی به این وضعیت بالاست. آن‌ها می‌گویند دستگیری این تانکر‌ها سخت نیست و دوربین‌های موجود در منطقه هم گواهی بر این ادعاست. این در‌حالی است که پیش‌ازاین هم اتفاقات مشابهی در جنوب کشور رخ داده بود. سال ۱۳۹۷، «ایرج سلیمانی»، رئیس ادارهٔ حفاظت محیط‌زیست شهرستان بندرماهشهر، به ایرنا گفته بود «ضایعات نفتی تخلیه‌شده در حاشیهٔ جاده‌های بندرامام خمینی (ره) و بندر ماهشهر از سوی تانکر‌های عراقی به تهدیدی جدی برای محیط‌زیست این شهرستان تبدیل شده است.» به‌گفتهٔ او، تانکر‌های عراقی که به‌منظور حمل نفت خام و صادرات آن‌ها به کشور‌های منطقه در بندر امام‌خمینی (ره) تردد می‌کنند، پس از تخلیهٔ مواد نفتی برای حمل دوبارهٔ بنزین و انتقال آن به کشور عراق، در کارواش‌های منطقه اقدام به شست‌و‌شوی مخازن می‌کنند و آب آلوده به مواد نفتی را در محیط تخلیه می‌کنند. «کارواش‌های موجود در منطقه فاقد مجوز لازم هستند و تنها با تأمین یک دستگاه پمپ و یک مخزن به‌صورت غیرمجاز فعالیت می‌کنند و به‌گونه‌ای غیراستاندارد با استفاده از مواد شوینده مخازن نفتی تانکر‌ها را شست‌وشو می‌دهند و سپس ضایعات نفتی را در جاده‌های اطراف شهر تخلیه می‌کنند که این اقدام برای محیط‌زیست بسیار زیانبار است.» این اتفاق بعد از سال ۱۳۹۷ هم چندین بار تکرار شد و در هرکدام از موارد نتیجهٔ نهایی رسیدگی به وضعیت اعلام نشد.

حالا «کامبیز عبدالهی»، رئیس ادارهٔ حفاظت محیط‌زیست شهرستان گناوه، به «پیام ما» می‌گوید در اتفاق فعلی تنها یک مورد از این اتفاقات در محدودهٔ گناوه بوده و اکثراً مربوط به محدودهٔ حفاظتی دیلم است «ما نمی‌دانیم آن‌ها از قوانین کشور ما اطلاع دارند یا اینکه به مسائل محیط‌زیستی اهمیتی نمی‌دهند. طی سفر‌های مختلف به کشور عراق شاهد این بوده‌ام که توجه به مسائل محیط‌زیستی اهمیت چندانی ندارد. به‌این‌ترتیب، آن‌ها باید از قوانین ایران و اشتباه بودن این کار آگاه شوند و خسارت وارده را پرداخت کنند.»

بیشتر بخوانید:  تبعات تلخ بی‌توجهی به محیط‌زیست؛ هشدار جدی فرهنگستان علوم درباره برنامه هفتم توسعه

عضو انجمن یاوران سبزاندیش طبیعت گناوه: شرکتی که با این تانکر‌ها قرارداد بسته است، باید ملزم به پاکسازی شود. این افراد باید بازداشت شوند و با آن‌ها برخورد شود تا شاهد تکرار دوباره چنین اتفاقی نباشیم
او می‌گوید ادارهٔ محیط‌زیست گناوه بعد از اطلاع از این اتفاق، ابتدا به محیط‌زیست استان و بعد به پلیس راهور، پلیس حمل‌ونقل جاده‌ای و حتی مردم اطلاع‌رسانی کرده تا اگر تانکری در حال ارتکاب جرم دیدند، از پلاک آن عکس گرفته و گزارش دهند. «باید الزامات محیط‌زیستی رعایت شود و به قوانین و محیط‌زیست کشور ما احترام گذاشته شود. به‌این‌ترتیب، این صاحبان تانکر‌های عراقی و شرکتی که در ایران با آن‌ها قرارداد دارد، ملزم به پاکسازی این منطقه هستند. کارشناسان ما برآورد می‌کنند که چه سطحی از خاک آلوده شده است و باید جرایم آلودگی خاک و هوا و… پرداخته شود و منطقه نیز مورد پاکسازی قرار گیرد.»

عبداللهی می‌گوید تاکنون شکایت از این شرکت انجام نگرفته است، اما درصورت تکرار حادثه این اتفاق خواهد افتاد.

منبع: پیام ما