تعطیل شدن ۵ مرکز حمایت از زنان آسیب دیده تهران طی ۳۲ ماه؛ تعطیلی سرای غزل چه سودی برای شهرداری دارد؟

اقتصاد۲۴-«سرای غزل» یکی از مراکز متعلق به موسسه خیریه «طلوع بی‌نشان‌ها» بود که از چند سال قبل به زنان آسیب دیده یا در معرض آسیب، خدمات حمایتی و بهداشتی و درمانی ارایه می‌کرد. ساختمان این مرکز، متعلق به شهرداری منطقه ۱۰ بود که ۴ اردیبهشت‌ماه امسال، حکم تخلیه این ساختمان به دست مدیرعامل «طلوع» رسید و حالا «سرای غزل» بعد از خانه خورشید (موسسه حمایت از زنان آسیب‌دیده و معتاد بی‌خانمان واقع در محدوده دروازه‌غار) موسسه نور سپید هدایت (مرکز اقامت و خدمات کاهش آسیب برای زنان‌آسیب‌دیده و معتاد بی‌خانمان واقع در میدان شوش) سرپناه شبانه زنان (مرکز اقامت برای زنان آسیب دیده و معتاد بی‌خانمان واقع در محدوده دروازه غار) و سازمان پزشکان بدون مرز (موسسه ارایه خدمات حمایتی و درمانی به زنان و مردان و کودکان بی‌خانمان و معتاد و آسیب دیده واقع در محدوده خیابان مولوی) پنجمین مرکز ارایه خدمات حمایتی به زنان آسیب دیده و بی‌خانمان در شهر تهران است که ظرف ۳۲ ماه اخیر (از پاییز ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۳) تعطیل می‌شود. وجه اشتراک هر ۵ مرکز این است که توسط مردم و انجمن‌های غیر‌دولتی راه‌اندازی شده بودند و به زنان آسیب‌دیده خدمت می‌دادند.

تعطیلی «سرای غزل» آیا ختم ماجراست؟

دو روز قبل، اکبر رجبی؛ مدیرعامل موسسه خیریه «طلوع بی‌نشان‌ها» خبر داد که شهرداری تهران برای ملکی که به صورت «نامحدود» در اختیار این موسسه بوده، دستور تخلیه صادر کرده و طبق این دستور، ملک باید ظرف یک هفته تخلیه شود. این ملک، ساختمانی قدیمی واقع در بزرگراه نواب و فرعی «محبوب مجاز» و نزدیک ایستگاه متروی کمیل است که از اول دی ۱۳۸۹ با موافقت شهردار منطقه ۱۰ به مدت ۶ ماه برای ارایه خدمات حمایت از معتادان بی‌خانمان و زنان آسیب دیده در اختیار موسسه «طلوع» قرار گرفت، اما حدود یک سال بعد از عقد صورتجلسه تحویل ملک، با موافقت مکتوب شهرداری تهران مقرر شد که مدت تملک این ساختمان «نامحدود» و بدون قید زمانی باشد چنان‌که رییس وقت اداره املاک و مستغلات شهرداری منطقه ۱۰ ذیل نامه واگذاری امانی این ملک به موسسه «طلوع» تایید می‌کند که: «ملک فوق به دستور قائم مقام شهرداری تهران مورخ ۶ اسفند ۱۳۹۰ در دبیرخانه معاونت امور مناطق، به شکل نامحدود در اختیار موسسه طلوع قرار گرفته است.»

با این حال، طبق اخطاریه‌ای که ۴ اردیبهشت امسال توسط شهرداری منطقه ۱۰ برای «طلوع» صادر شده آمده است: «پیرو اخطاریه‌های صادره سنوات گذشته و پیگیری‌های متعدد، نظر به اینکه یک باب ساختمان متعلق به شهرداری تهران از سنوات گذشته در اختیار شما بوده و متعهد شده‌اید تا به محض درخواست استرداد ملک از سوی شهرداری، ملک موصوف را با همان شرایط که تحویل گرفته‌اید به شهرداری مسترد دارید، مع‌الاسف علی‌رغم ملاحظات و مساعدت‌های شهرداری و پیگیری‌های به عمل آمده، کماکان ملک موصوف را در تصرف داشته و از تحویل آن امتناع می‌ورزید.

نظر به اینکه ادامه تصرفات شما با وصف انقضای مهلت مندرج در امانت نامه، بدون اذن و موافقت شهرداری ضمن فراهم نمودن موجبات تضییع حقوق حقه شهرداری، به استناد شرع مقدس و نیز قوانین حاکم بر موضوع از مصادیق بارز غصب مال غیر و تصرف به نحو عدوان و موجب ضمان می‌باشد، از این رو به استناد لایحه قانونی مستثنی شدن شهرداری تهران از شمول قانون موجر و مستاجر، مراتب ذیل رسما به شما اخطار می‌گردد / از تاریخ ابلاغ و رویت این اخطاریه نسبت به فراهم آوردن زمینه تخلیه و تحویل بدون قید و شرط ملک تحت تصرف خود ظرف مدت یک هفته اقدام نمایید. چنانچه در پایان مهلت مندرج در قانون حاکم بر موضوع، ملک موصوف را تخلیه و تحویل ننمایید، ملک موصوف با توسل به دستور قضایی اخذ شده از محاکم ذیصلاح دادگستری در اسرع وقت تخلیه خواهد شد. در صورت عدم همکاری در تحویل و تخلیه ملک، شهرداری مجاز است نسبت به دریافت اجرت‌المثل ایام تصرف با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری به انضمام کلیه هزینه‌ها و خسارات قانونی از شما اقدام نماید.»

بیشتر بخوانید:استارت حمل‌و‌نقل برقی در تهران

در متن این حکم، کلماتی همچون «غصب مال غیر، تصرف به نحو عدوان و موجب ضمان، ملک تحت تصرف» درباره موسسه‌ای به کار رفته که طی ۱۹ سال اخیر بخش مهمی از وظایف دولت‌ها برای نجات و حمایت از آسیب‌دیدگان اجتماعی در شهر تهران و بسیاری شهر‌های کشور را بر عهده گرفته است؛ حمایت از معتادان بی‌خانمان از طریق توزیع غذای گرم در شب‌های سه‌شنبه، کمک به ترک اعتیاد معتادان خیابانی، حمایت از زنان و کودکان بدسرپرست، نجات بی‌خانمان‌ها از آسیب دیدگی مخرب‌تر، جلوگیری از بی‌خانمان شدن کودکان و زنان آسیب دیده و ایجاد سرپناه برای مردان و زنان بهبود یافته بی‌خانمان، مسوولیت اصلی «طلوع» بوده که طی سال‌های اخیر، دایره‌ای فراتر از پایتخت را در برگرفته، اما تامین و توزیع نوشت‌افزار و پوشاک برای کودکان محروم و مرز‌نشین در آستانه سال نو یا بازگشایی مدارس، ایجاد سرپناه و فراهم کردن زمینه تحصیل و پیشرفت ورزشی و هنری کودکان بدسرپرستی که در آستانه کارتن خوابی بودند و حالا به ستاره‌های «طلوع» تبدیل شده‌اند، یاری به حادثه دیدگان سیل و زلزله در استان‌های مختلف کشور هم از دیگر فعالیت‌های «طلوع» طی سال‌های اخیر بوده و هنوز هم ادامه دارد چنان‌که در سیل اسفند ۱۴۰۲ سیستان و بلوچستان، تعدادی از تجهیزات و ماشین‌های سنگین مورد نیاز برای باز کردن محور‌های مسدود شده، با کمک مالی همیاران «طلوع» تامین و به مناطق سیلزده منتقل شد.

«سرای غزل» را تخلیه می‌کنند ولی به «شما» چه سودی می‌رسد؟

اکبر رجبی؛ مدیرعامل موسسه خیریه طلوع بی‌نشان‌ها در گفتگو با «اعتماد» می‌گوید که از چند سال قبل، این ساختمان قدیمی در خیابان نواب به دفتر مرکزی «طلوع» تبدیل شد و از ۴ سال قبل نام «سرای غزل» گرفت و هدایت و برنامه‌ریزی فعالیت باقی مراکز طلوع و از جمله مرکز نگهداری کودکان بدسرپرست و زنان و مردان بی‌خانمان از طریق همین دفتر مرکزی صورت می‌گرفت علاوه بر اینکه خدمات پیشگیری و درمانی و حمایت از زنان آسیب دیده هم در همین مرکز ارایه می‌شد چنان‌که حداقل تا هفته جاری، ۸۰ زن آسیب دیده تحت پوشش خدمات این مرکز بوده‌اند.

بیشتر بخوانید:زاکانی: شهرداری تهران برای مدیرانش خانه سازمانی ندارد

رجبی در روز‌های اخیر نامه سرگشاده‌ای خطاب به اعضای شورای شهر پایتخت نوشت تا شاید مذاکرات بین شورا و شهرداری به سرانجام برسد و دستور تخلیه ملک ملغی شود. متن این نامه با جملاتی از خطبه امام حسین (ع) شروع می‌شد: «.. کور‌ها و کر‌ها و لال‌ها و از کار افتاده‌ها در شهر‌ها رها شده‌اند و رحم نمی‌کنید و در خور مسوولیت خود کار نمی‌کنید و به کسانی که در آن راه تلاش می‌کنند وقعی نمی‌نهید...»

مدیر «طلوع» در ادامه این نامه نوشته بود: «اعضای محترم شورای اسلامی شهر تهران / این نامه خطاب به شماست / آن چه این بنده خدا را به نوشتن وا‌داشت، نامه‌ای است که دو هفته پیش از سوی شهرداری منطقه ده تهران مبنی بر اخطار تخلیه یکی از مراکز حمایتی موسسه طلوع به نام سرای غزل به موسسه ابلاغ شده است. ساختمان این مرکز متعلق به شهرداری تهران است و در واقع اولین ساختمانی است که شالوده جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها در این ساختمان بنا نهاده شد و تک‌تک خشت‌های این خانه، اولین غذا‌هایی را که در این شهر با نیت نجات و رستگاری درمانده‌ترین و بی‌پناه‌ترین انسان‌های این شهر پخته شد و پیام بهبودی شد و زندگی انسان‌ها را دگرگون کرد به یاد دارند.

در حال حاضر سرای غزل سال‌هاست که مأمن هشتاد زن آسیب دیده و در معرض آسیب است که طی این سال‌ها با همت و حمایت خیرین و داوطلبان طلوع، با مهارت چگونه زیستن آمیخته شده‌اند و این دقیقا همان کاری است که سال‌هاست فقط و فقط با پشتوانه عشق و حمایت مردم نیک‌اندیش این سرزمین و بدون هیچ حمایت دولتی در حال رخ دادن است، کاری که به اذعان بسیاری از مردم و حتی مسوولان، از عهده سازمان‌های عریض و طویل با بودجه‌های کلان نیز خارج بوده. نجات زنان و مردان و کودکان کارتن‌خواب و همراهی دختران و پسرانی که در میان درد اعتیاد و بی‌تفاوتی جامعه فراموش شده بودند و حالا عضو تیم‌های ملی ورزشی هستند. حالا دو هفته است که شهرداری تهران چنان صاحبخانه‌ای که حکم تخلیه به دست، مستاجر عیالوارش را تهدید می‌کند، سراغ هشتاد زن آسیب‌دیده اجتماعی آمده و سوال مشخص ما از شهرداری و شورای شهر تهران این است که مگر این ساختمان و تمام آن‌چه به نمایندگی از مردم این شهر در ید اختیار شهرداری تهران است متعلق به کسی غیر از همین مردم است که اینطور تهدید به تخلیه می‌کنید و در کجای نامه تهدیدآمیزتان به سرنوشت این هشتاد زن فکر کرده‌اید؟»

انتشار این نامه در فضای مجازی واکنش‌های تندی از سوی کاربران و حامیان بی‌خانمان‌ها به دنبال داشت و شهروندانی که امروز به یاوران «طلوع» تبدیل شده‌اند در پیام‌های خود از رفتار دوگانه شهرداری تهران و سایر نهاد‌های شهری در مقابل انجمن‌های مردمی انتقاد کردند و تبلیغات و ادعا‌های مسوولان پایتخت درباره جلب مشارکت شهروندان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی را به سخره گرفتند و یکی از یاوران «طلوع» در واکنش‌به حکم تخلیه «سرای غزل» نوشت: «پناه بر تو و بس ... دوباره آفتاب طلوع خواهد کرد، درخشان‌تر و سرپاتر.»