تاریخ انتشار: ۰۹:۲۹ - ۰۲ تير ۱۴۰۳

روند بودجه‌نویسی در شهرداری‌ها چگونه است و چرا اهمیت دارد؟

شهرداری‌ها نظام بودجه‌نویسی خود را با هدف ایجاد ساز و کار‌های مناسب برای تهیه و اجرای بودجه تعریف و ایجاد می‌کنند. در این نظام واحد‌های مختلف مسئولیت‌های مختلفی را برعهده دارند.

روند بودجه‌نویسی در شهرداری‌ها

اقتصاد۲۴- مهتاب خانلری: شهرداری‌ها نظام بودجه‌نویسی خود را با هدف ایجاد ساز و کار‌های مناسب برای تهیه و اجرای بودجه تعریف و ایجاد می‌کنند. در این نظام واحد‌های مختلف مسئولیت‌های مختلفی را برعهده دارند. این سازوکار در چارت سازمانی شهرداری پیش‌بینی شده است. برخی شهرداری‌ها از جمله در شهر‌های بزرگ، اداره برنامه و بودجه دارند؛ شورا‌های شهر نیز همچون مجلس، طبق آیین‌نامه داخلی خود کمیسیون برنامه و بودجه را دایر کرده‌اند.

به عنوان مثال، شهرداری اهواز گروه بودجه را زیر مجموعه معاونت برنامه‌ریزی و نیروی انسانی قرار داده است. از وظایف گروه بودجه در شهرداری اهواز می‌توان به نگارش بودجه، نظارت و تهیه گزارش از روند اجرای آن برای مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر اشاره کرد. در شهرداری رشت، اداره کل برنامه و بودجه شرح وظایف گسترده‌تری را تعریف کرده است. تهیه سازوکار نظام بودجه‌نویسی این شهرداری جز شرح وظایف اداره برنامه است. این اداره ضمن طراحی برنامه‌های کلان و راهبردی شهرداری، موظف است سازوکاری ایجاد کند تا کلیه واحد‌ها وظایف و ماموریت‌های خود را برای تخصیص اعتبار به این واحد ابلاغ کنند. بخش دیگری از نظام بودجه‌نویسی شهرداری رشت در اداره بودجه تکمیل می‌شود. این اداره موظف است تا بخشنامه‌های لازم را برای نوشتن بودجه تهیه و به واحد‌های شهرداری ابلاغ کند.

با این وجود بسیاری از شهرداری‌های کشور فاقد اداره برنامه و بودجه یا واحد ویژه‌ای برای تنظیم بودجه هستند. به عنوان مثال، شهر‌های طالقان و طاقانک در استان‌های البرز و چهارمحال و بختیاری تنها اداره مالی و درآمد دارند. با این حال، نقش این ادارات در تهیه پیش‌نویس بودجه برای عموم مشخص نیست. در شرح وظایف منتشر شده مسئول اداره مالی شهرداری طبس مسینا در خراسان جنوبی وظیفه بودجه‌نویسی در این اداره به چشم نمی‌خورد. جای دیگری هم در چارت سازمانی این شهرداری اثری از بودجه‌نویسی دیده نمی‌شود.

بخشنامه بودجه برای ایجاد یک وحدت رویه در سیاستگذاری‌های مالی شهرداری‌ها در طول یک سال تهیه و ابلاغ می‌شود. این بخشنامه شامل یک سری سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی است که دولت بر اساس برنامه پنج‌ساله توسعه کشور و همچنین بودجه جاری ملی تدوین کرده است. این بخشنامه در واقع راهنمای شهرداری‌ها برای تنظیم بودجه است و شهرداری‌ها موظفند آن را به عنوان سند بالادستی تلقی کرده و برای تنظیم بودجه از آن پیروی کنند. در این بخشنامه علاوه بر تدوین سیاست‌های راهبردی، تکالیف بودجه‌ای، ضوابط مالی تهیه و تنظیم بودجه، ضوابط اجرایی بودجه و کارکرد سامانه بودجه شهرداری‌ها به تفصیل شرح داده شده است.

بخشنامه‌بودجه سالانه از سوی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور تهیه می‌شود. این سازمان با ارزیابی داده و اطلاعات به دست آورده از عملکرد سالانه شهرداری‌ها بخشنامه سال بعد را تنظیم می‌کند. به طور مثال در سال ۱۴۰۳ «شفافیت عملکرد و پاسخگویی، افزایش درآمد‌های پایدار و جلب مشارکت شهروندان در اداره امور شهر» از جمله راهبرد‌های ذکر شده در بخشنامه بودجه است.

بودجه مهم است، زیرا معلوم می‌کند که آیا دخل شهرداری به خرجش می‌خورد یا نه. از این رو نبود چنین روندی را می‌توان به حساب آن گذاشت که برنامه شهرداری برای رسیدگی به مسائل شهری معلوم نیست، و مشخص نیست که پول چه طور خرج می‌شود و چه کسی را باید برای آن پاسخگو دانست.

بودجه‌نویسی فرآیندی سالانه است، به این معنی که نتایج کلیه مطالعات، نظرسنجی‌ها، رایزنی‌ها، مصوبات شهری و اسناد مالی در فرآیند زمانی معمولاً یک ساله جمع‌آوری شده و نهایتا ساختار بودجه سال بعد را شکل می‌دهد. از این رو شرط اول داشتن نظام بودجه‌نویسی وجود ساختاری مرتبط با موضوع بودجه در داخل شهرداری است؛ امری که فارغ از بزرگی یا کوچکی شهر باید وجود داشته باشد.

نظام بودجه‌ریزی روندی اداری است که طی آن متخصصین مربوطه، مدیران و تصمیم‌گیران، با توجه به دخل شهرداری منابع لازم برای رسیدگی به نیاز‌های اعلام شده توسط سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف زیر مجموعه شهرداری و پروژه‌های جاری و آتی آن را اختصاص داده می‌شود. در واقع متن بودجه چکیده‌ای است از داد و ستد، چانه‌زنی، برنامه‌ریزی، سیاست‌گزاری، و تصمیم‌گیری‌هایی که در طی سال مالی برای سال بعد انجام می‌شود و تعیین می‌کند که کدام منابع باید به چه کاری اختصاص یابد.

شهروندی که بخواهد برای بهبود وضعیت محله و شهر خود تلاش کند باید متوجه این روند باشد. زیرا که اگر منتظر متن لایحه بودجه بماند فرصت برای تاثیرگذاری و تغییر تصمیم‌گیری‌های مربوط با بودجه از دست او رفته است. البته برخی شهرداری‌ها در کشور ابزار‌هایی فراهم کرده‌اند تا کار را برای ساکنین راحت‌تر کند. به عنوان مثال، شهرداری یزد سامانه را به نام «شهر بین» راه‌اندازی کرده است که شهروندان یزدی از طریق این سامانه می‌توانند نیاز‌ها و مشکلات خود را به شهرداری ارائه کنند. در شهرداری کرج نیز سامانه‌ای برای جمع‌آوری پیشنهادات شهروندی در زمینه بودجه ایجاد شده است. با وجود نظام بودجه‌نویسی، می‌توان آموزش‌هایی نیز برای بودجه‌نویسی پیش‌بینی کرد. ایده‌ای که در شهرداری شیراز پیاده شده است. با ابتکار یک سازمان مردم‌نهاد شیرازی، کارگاه آموزشی برای مدیران شهرداری و شورای شهر شیراز برگزار شده و در آن موضوعاتی، چون مفاهیم و اصول بودجه‌نویسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

یکی از اثرات مهم نظام بودجه‌نویسی بر زندگی شهری، تخصیص منابع مالی برای پروژه‌های عمرانی و خدمات عمومی است. وجود نظام بودجه‌نویسی کمک می‌کند تا تخصیص بودجه به این امور به شیوه‌ای ساخت‌یافته‌تر انجام شود. زیرا امکان می‌دهد تا با پیگیری عمل‌کرد آنها و ایجاد بازخورد در دور بعد چرخه بودجه تخصیص منابع را اصلاح کرده بهبود داد. علاوه بر این، نظام بودجه‌نویسی می‌تواند شفافیت و مشارکت مردم را در فرآیند تصمیم‌گیری افزایش دهد. با ایجاد فرصت برای مشارکت شهروندان در تهیه بودجه، سطح اطلاعاتی شهروندان درباره نیاز‌ها و اولویت‌های شهری افزایش می‌یابد و تصمیم‌گیری‌ها به شکلی شفافتر صورت می‌گیرد. همچنین، با وجود نظام بودجه‌نویسی می‌توان به بهره وری مالی شهرداری‌ها اهمیت بیشتری داد. این نظام به مدیران امکان می‌دهد تا بودجه‌را با دقت مدیریت کنند و از اتلاف منابع جلوگیری کنند، که در نهایت بهبود کیفیت خدمات عمومی و افزایش رضایت شهروندان را ایجاد می‌کند.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

۲۰ کشوری که تا سال ۲۰۳۹ بر جهان حکمرانی خواهند کرد؟

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

فیلم/ اتمام حجت سردار قاآنی با اسراییل

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۴ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۴ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۴ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۶ فروردین ۱۴۰۴/ خریداران طلا مُردد شدند

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۴ + جدول

عکس/ خبر خوش درباره واریز عیدی مددجویان بهزیستی

عکس/ همسر دوم محمدرضا پهلوی در ۱۴ سالگی کنار مادر آلمانی‌اش

عکس/ محمدرضا پهلوی و پدرش رضاخان در روز افتتاح بانک ملی

عکس/ مجید مظفری ،هوتن شکیبا و صابر ابر در اتاق گریم سریال تاسیان

عکس/ ادعای دختر ابراهیم رئیسی درباره شب اول شهادت پدرش

عکس/ شادی مهدی قایدی پس از صعود تیم ملی به جام جهانی

عکس/ تعدادی از ملازمان ناصرالدین شاه در شکارگاه و بالای سر شکارها

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

نشانه‌ مهم از راه رسیدن بمب‌افکن‌های استراتژیک بی ۲۱

سناریو‌های مهم اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴

علائم اوتیسم در بزرگسالان چیست؟

پیش بینی قیمت دلار امروز ۷ فروردین ۱۴۰۴/ قیمت دلار ارزان می‌شود؟

مسافران نوروزی در کدام استان‌ها بیشتر اقامت داشتند؟

اقامتگاه‌های فوق لاکچری در عربستان میزبان ثروتمندان جهان/ استراحتگاه‌های صخره‌ای با هزینه اقامت شبی ۳۲۰۰ دلار +عکس

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۷ فروردین ۱۴۰۴/ رکوردزنی پی در پی قیمت طلا

اکرم امام اوغلو کیست؟

ادعای هک اطلاعات بانک سپه تکذیب شد

فیلم/ سلطان جاده‌های جهان کیست؟

عکس/ ثریا اسفندیاری ۹۴ سال پیش در کنار پدر، مادر و عروسک اش

فیلم/ آمریکا در آستانه حمله به ایران قرار دارد!

عکس/ استوری جواد نکونام برای بازیکنان تیم ملی

تیم ملی کشتی فرنگی ایران قهرمان آسیا شد

اسامی تیم‌های راه‌یافته به جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶

عکس/ ارزش تیم‌های صعود کننده به جام جهانی ۲۰۲۶

فیلم/ امدادخودرو‌های غیرمجاز نقره داغ شدند

اعلام قیمت جدید محصولات بهمن موتور فروردین ۱۴۰۴+ جدول

سقف حقوق کارمندان و بازنشستگان مشخص شد

جزییات متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴

عکس/ زیبایی و عظمت سرستون‌های تخت جمشید

عکس/ تفاوت تلویزیون جبلی-جلیلی با تلویزیون مردم

فیلم/ بهاره افشاری بازهم به مجید واشقانی رسید

عکس/ بازدید فرح و محمدرضا پهلوی از حرم امام رضا ۴۷ سال پیش

عکس/ شباهت روانشناس پایتخت ۷ با دکتر عزیزی!

عکس/ توئیت نماینده اصولگرای مجلس درخصوص آزادی جاسوس فرانسوی

عکس/ آمار ستاره پرسپولیس بالاتر از کل مهاجمان استقلال!

عکس/ بارش شدید برف در مشهد

فیلم/ اتمام حجت سردار قاآنی با اسراییل

عکس/ عید دیدنی وزرای دولت چهاردهم با مسعود پزشکیان

فیلم/ سعید اسماعیلی به مدال طلا دست یافت

پیام سردار قاآنی به مناسبت روز جهانی قدس

جانشین اکرم امام اوغلو انتخاب شد

عکس/ آتلانتیک پیام‌های چت گروهی کابینه ترامپ را منتشر کرد

کنایه نماینده حامی سعید جلیلی به مردم درباره اعتراضات

عکس/ دورهمی رضا رشیدپور و کیوان ساکت در کنسرت ابی

عکس/ پیمان قاسمخانی دوباره دختردار شد

عکس/ پوستر پرسپولیس برای تولد میلاد سرلک

اظهارات تازه ترامپ درباره ارسال نامه‌اش به ایران

فیلم/ صدور حکم تخلیه و تخریب آرامگاه خیام توسط امام جمعه نیشابور

دستور مهم پوتین درباره معاهده راهبردی ایران و روسیه

عکس/ مذاکرات ایران و آمریکا به میزبانی امارات؟

ماجرای غواصی هاشمی رفسنجانی در کیش

اعلام مبلغ فطریه رمضان ۱۴۰۴ از سوی مراجع تقلید

بهروز سریال پایتخت ۷ کیست؟

اوستون اورونوف زیر نظر پزشک پرسپولیس

اعلام میزان حقوق بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۴+جدول

عکس/ دورنمای تهران از بالای شمس‌العماره

گردشگران نوروز ۱۴۰۴ در محور زندیه در قلب شهر شیراز

عکس/ استوری معنادار گلاره عباسی در اینستاگرام