تولید ناخالص داخلی (GDP) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: تولید ناخالص داخلی (GDP) میزان و چرایی رشد اقتصادی را اندازه گیری می‌کند. در این مطلب توضیح می‌دهیم که تولید ناخالص داخلی چیست و چگونه اندازه گیری می‌شود.

تولید ناخالص داخلی چیست؟

تولید ناخالص داخلی ارزش کل همه کالا‌های ساخته شده و خدمات ارائه شده را در یک دوره زمانی مشخص اندازه گیری می‌کند. کالا‌ها همه لوازمی هستند که می‌خرید چه ماشین لباسشویی یا شیرآلات و ... و خدمات شامل کوتاه کردن مو توسط آرایشگر یا تعمیرات منزل و ... است. هر چند این تنها کالا‌ها و خدمات نهایی است که به من و شما فروخته می‌شود که برای تولید ناخالص داخلی اهمیت دارد؛ بنابراین اگر برخی از لاستیک‌ها از خط تولید خارج شوند و به یک خودروساز فروخته شوند، ارزش لاستیک‌ها در تولید ناخالص داخلی لحاظ نمی‌شود، بلکه در ارزش خودرو منعکس می‌شود.

در واقع مبلغی که پرداخت می‌کنید یا ارزش بازار آن کالا یا خدمات، چیزی است که مهم است، زیرا این موارد برای بدست آوردن تولید ناخالص داخلی با هم جمع می‌شوند.

به گزارش اقتصاد ۲۴ ، گاهی اوقات افراد از عبارت «GDP واقعی» استفاده می‌کنند. زیرا تولید ناخالص داخلی را می‌توان به صورت اسمی یا واقعی بیان کرد. تولید ناخالص داخلی واقعی ارزش کالا‌ها و خدمات تولید شده در بریتانیا را در نظر می‌گیرد، اما تغییر قیمت‌ها را در نظر می‌گیرد تا اثر افزایش قیمت‌ها در طول زمان را محاسبه می‌کند که در غیر این صورت به عنوان تورم شناخته می‌شود، از بین ببرد.

تولید ناخالص داخلی واقعی به عنوان معیار "قیمت ثابت" تولید ناخالص داخلی شناخته می‌شود. تولید ناخالص داخلی اسمی هنوز ارزش تمام کالا‌ها و خدمات تولید شده در کشور‌ها را اندازه می‌گیرد، اما در زمان تولید آنها. در غیر این صورت به عنوان معیار "قیمت فعلی" تولید ناخالص داخلی شناخته می‌شود.

روش اندازه گیری تولید ناخالص داخلی

بیش از یک روش برای اندازه گیری تولید ناخالص داخلی وجود دارد. تصور کنید که سعی کنید ارزش هر چیزی را که در کشور ساخته می‌شود با هم جمع کنید. این کار آسانی نیست، به همین دلیل است که بیش از یک راه برای اندازه گیری تولید ناخالص داخلی وجود دارد. تولید ناخالص داخلی به سه روش محاسبه می‌شود و با هم جمع می‌شود:

بیشتر بخوانید: سهم ایران از اقتصاد جهانی چقدر است؟

تمام پولی که برای کالا‌ها و خدمات خرج می‌شود، منهای ارزش واردات (پول صرف شده برای کالا‌ها و خدمات تولید شده در خارج از کشور)، به اضافه صادرات (پول صرف شده برای کالا‌ها و خدمات بریتانیا در سایر کشورها)

پولی که از طریق دستمزد و سود به دست می‌آید

ارزش کالا‌ها و خدمات تولید شده

این‌ها به ترتیب به عنوان معیار‌های هزینه، درآمد و تولید ناخالص داخلی شناخته می‌شوند. در تئوری، هر سه روش مختلف محاسبه تولید ناخالص داخلی باید یک عدد را نشان دهند. توجه داشته باشید، اگر رقم تولید ناخالص داخلی بالاتر از ماه قبل باشد، اقتصاد در حال رشد است و اگر کمتر باشد، اقتصاد کوچکتر می‌شود.

نکاتی درباره تولید ناخالص داخلی

تولید ناخالص داخلی همچنین می‌تواند در تاریخ بعدی به دلیل تغییر در روش‌های تخمین آن، یا برای ترکیب داده‌های کمتر مورد بازنگری قرار گیرد.
تولید ناخالص داخلی مهم است، زیرا نشان می‌دهد که اقتصاد چقدر سالم است. افزایش تولید ناخالص داخلی به این معنی است که اقتصاد در حال رشد است و منابع در دسترس مردم در کشور - کالا‌ها و خدمات، دستمزد‌ها و سود - در حال افزایش است.

تولید ناخالص داخلی در ایران

براساس آخرین آمار ارائه شده بانک جهانی در دی ماه سال گذشتهتولید ناخالص داخلی بر اساس دلار PPP، کشور ایران در میان ۱۹۳ کشور، رتبه ۲۱ (یک هزار و ۶۱۷ میلیارد دلار) را به خود اختصاص داده است. بر اساس گزارش بانک جهانی، درآمد سرانه ایران در سال ۲۰۲۲ بر اساس دلار فعلی آمریکا نسبت به سال گذشته (۲۰۲۱)، ۱۴ درصد رشد داشته است. در آمار منتشر شده تولید ناخالص داخلی بر اساس دلار PPP، کشور ایران در میان ۱۹۳ کشور، رتبه ۲۱ (یک هزار و ۶۱۷ میلیارد دلار) را به خود اختصاص داده است.