برنامه‌های هفتگانه مسعود پزشکیان برای اقتصاد کشور

اقتصاد۲۴-مسعود پزشکیان که به‌عنوان نهمین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شده است در جریان برگزاری مناظره‌های انتخاباتی موضوعات مختلفی را درباره اقتصاد ایران مطرح کرد، اما تلاش اصلی او به جای ارائه طرح و لوایح، گفتمان‌سازی در حوزه اقتصاد بود.

به بیان دیگر، او تلاش کرد سیاست‌های کلی خود را ترسیم کند. شاید بتوان گفت مهم‌ترین گفتمان ارائه‌شده از سوی او تعهد به اقتصاد باز، غیردولتی و رقابتی بوده است. با این حال، فهرست گفتمان ارائه‌شده ازسوی مسعود پزشکیان را می‌توان به ۷سرفصل کلی شامل گذر از اقتصاد دولتی، اقتصاد باز، مبارزه با رانت، اقتصاد رقابتی، بهبود معیشت، حمایت از بورس و حل چالش اف‌ای‌تی‌اف تقسیم کرد.

گذر از اقتصاد دولتی

یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که مسعود پزشکیان در جریان مناظره‌های انتخاباتی مطرح کرد گذر از اقتصاد دولتی است. به‌زعم او، عامل بسیاری از مشکلات اقتصادی دولتی بودن است. پزشکیان با بیان اینکه ۸۵درصد اقتصاد دولتی است که منافع خود را دنبال می‌کند، می‌گوید: مبارزه با فساد زمانی رخ می‌دهد که دیوان‌سالاری و تعارض منافع نباشد؛ در این صورت همه‌چیز شفاف می‌شود؛ بنابراین، بزرگ‌ترین فساد در کشور ناکارآمدی است و دیوان‌سالاری و فساد و ضعف در اقتصاد در اینجا رخ می‌دهد. علی طیب‌نیا، مشاور اقتصادی پزشکیان نیز بار‌ها اعلام کرده اعتقاد راسخی به‌خصوصی‌سازی برای افزایش بازده بنگاه‌های اقتصادی دارد.

اقتصاد باز

به‌زعم اقتصاددانان مهم‌ترین چالش اقتصادی ایران بسته بودن اقتصاد ایران است به این معنا که ارتباطات تجاری ایران به چند کشور محدود شده است. در چنین شرایطی مسعود پزشکیان قائل به پیوست به بازار جهانی است و حتی به موضوع رفع تحریم‌ها از این زاویه نگاه می‌کند.

پزشکیان می‌گوید: نمی‌خواهم مردم مدام چشمشان به اخبار باشد تا ببینند بیشتر تحریم می‌شویم یا نمی‌شویم، فردا نرخ دلار بالا می‌رود یا پایین می‌آید. ما می‌خواهیم از هوش مصنوعی تا بهترین صنعت جهانی را به مردم خود ارائه دهیم. ما برای برطرف کردن مشکلات مردم به همت و انسجام ملی و گشایش خارجی نیاز داریم. در رابطه با موضوع رشد اقتصادی و مسئله تحریم، هر زمانی که خواستیم توافق کنیم، نرخ تورم پایین آمد و نرخ رشد اقتصادی بالا رفت و هر زمانی هم قصد نداشتیم توافق کنیم، نرخ رشد اقتصادی کاهش و نرخ تورم افزایش یافته است.

مبارزه با رانت

یکی از مهم‌ترین گفته‌های پزشکیان در حوزه اقتصاد، مبارزه با رانت است. او می‌گوید: اقتصاد ما نشان می‌دهد ۶۰۰ تا ۱۰۰۰هزارمیلیارد تومان رانت داده‌ایم. همه مردم نگران و ناراضی‌اند و اگر جلوی این وضعیت اقتصادی گرفته نشود، با مشکل زیادی مواجه خواهیم شد. وی همچنین از ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌عنوان رانت یاد می‌کند و می‌گوید: این ارز در اختیار هر کسی قرار بگیرد، باعث ایجاد رانت می‌شود و اگر قرار است دولت پول بدهد و یک عده با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر که این کار انجام نشود. او می‌گوید: مخالف هر نوع ارز غیرآزاد هستم. ما در شرایط تورم هستیم و در عین حال قیمت دلار ثابت بود که این وضعیت یعنی هرکس که می‌توانست دلار بگیرد، رانت ایجاد می‌کرد.

اقتصاد رقابتی

یکی دیگر از گفتمان‌های ارائه‌شده ازسوی پزشکیان موضوع رقابتی شدن اقتصاد است. او معتقد است مهم‌ترین مانع بازدارنده در برابر اقتصاد رقابتی قیمت‌گذاری دستوری است که باید از سر راه تولید برداشته شود. به‌زعم او، اگر قرار باشد اقتصاد به‌صورت دستوری پیش رود، سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری و تولیدکننده هم از تولید دست کشیده و منصرف می‌شود.

بیشتر بخوانید:دیدار احمدرضا رادان با مسعود پزشکیان

پزشکیان در این‌باره می‌گوید: مگر می‌شود وقتی قیمت نهایی یک محصول برای تولیدکننده ۱۰واحد (برای نمونه) تمام می‌شود، به او دستور بدهیم که با قیمت ۸واحد محصول خود را به فروش برساند و اینکه اگر الان قیمت در کارخانه‌های خودروسازی و بازار آزاد متفاوت است، به‌خاطر دستوری بودن اقتصاد است.

بهبود معیشت

مسعود پزشکیان در زمینه بهبود معیشت مردم معتقد به افزایش حقوق متناسب با تورم و پرداخت یارانه به طبقات اجتماعی‌ای است که توان اقتصادی کمتری دارند. او به تفاوت نرخ دستمزد و تورم اشاره می‌کند و می‌گوید: افزایش حقوق‌ها در بهترین حالت ۲۰درصد است؛ درحالی‌که افزایش نرخ تورم ۴۰درصد است. او همچنین بر این باور است که می‌توان به هر نفر ۱۰میلیون تومان یارانه پرداخت کرد، اما لازمه آن، مدیریت تورم و شاخص‌ها، انسجام داخلی و رسیدن به زبان و نگاه مشترک است. پزشکیان معتقد است اختلاف بسیاری میان دهک‌های بالا و پایین وجود دارد؛ به کسانی که توانمند هستند، امکانات بیشتری داده شده است.

حمایت از بورس

مسعود پزشکیان در جریان تبلیغات انتخاباتی از بورس نیز حمایت کرد. او اعتقاد دارد اوضاع بورس زمانی بهبود پیدا می‌کند که سطح دخالت‌های دولت در بورس کاهش یابد. پزشکیان می‌گوید: دولت نباید در قیمت‌ها دخالت کند و به تولید دستور بدهد. وقتی دولت در قوانین دخالت نکند، قوانین خلق‌الساعه ارائه ندهد و در کار تولید دخالت نکند، شاهد کاهش بی‌ثباتی در بورس خواهیم بود.

به‌گفته او، دولت همچنین نباید کسری بودجه‌اش را از بورس جبران کند؛ ضمن اینکه تحریم‌ها هم در بورس اثر دارد.

حل چالش اف‌ای‌تی‌اف

یکی از وعده‌های مسعود پزشکیان در حوزه اقتصاد حل مشکل اف‌ای‌تی‌اف و پیوستن ایران به این گروه مالی است. او وعده داده است زمینه‌های پیوستن ایران به نهاد بین‌المللی را فراهم خواهد کرد.

پزشکیان در این‌باره می‌گوید: اف‌ای‌تی‌اف (FATF) مانند فیفاست؛ اگر ما زیر بار حرف‌هایی که فیفا می‌زند، نرویم، ما را بازی نمی‌دهند؛ اف‌ای‌تی‌اف نیز به همین صورت است. حال ممکن است ما ۱۰ جای دیگر بازی کنیم، اما نخواهیم توانست در بازی‌های جهانی بازی کنیم. ما چه کار کردیم که دنیا با ما اینگونه است؟ در همسایه‌ها، چرا ترکیه پول ما را نمی‌دهد و چرا چین پول ما را نمی‌دهد و هر جنسی را که دلش خواست به ما می‌دهد و همان قرارداد ۲۵ساله را اجرا نمی‌کند؟