سفر پرحاشیه نخست‌وزیر هند به روسیه

اقتصاد۲۴- به گفته وزارت کشور اوکراین، این بخشی از یک رشته حملات گسترده‌تر در سراسر اوکراین بود که به کشته شدن حداقل ۳۶ تن منجر شد و حدود ۱۳۰ زخمی برجای گذاشت.

این حملات درحالی رخ داد که نارندرا مودی، نخست‌وزیر هندوستان نیز در اولین سفر خود پس از آغاز جنگ اوکراین به مسکو با «دوست عزیزش»، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه دیدار کرد. به گزارش اسکای‌نیوز، در حمله موشکی به کی‌یف، پایتخت اوکراین، دست‌کم حداقل ۹ نفر در حمله به بیمارستان کودکان اوخمتدیت، بزرگ‌ترین مرکز پزشکی کودکان اوکراین، کشته و ۳۳ نفر دیگر زخمی شدند. رسانه‌ها تصاویر بیماران سرطانی خردسالی را نشان می‌دهد که به همراه والدین‌شان از بیمارستان تخلیه شده‌اند.

بیمارستان بر اثر این حمله آسیب شدیدی دید و برخی والدین هنگام خروج از بیمارستان گریه می‌کردند و فرزندان خود را در آغوش گرفته بودند. ویتالی کلیچکو، شهردار پایتخت اوکراین، به اسکای‌نیوز گفت که نمی‌تواند آمار دقیقی از تعداد کودکانی که در حمله به بیمارستان کشته یا مجروح شده‌اند ارائه دهد، زیرا بسیاری از مردم هنوز زیر آوار هستند. امدادگران در حال کمک در محل حادثه و در حال جست‌وجوی بازماندگان در زیر قسمت نیمه فرو ریخته تاسیسات هستند.

کلیچکو همچنین گفت: پوتین درنظر دارد با جنایت جنگی مقاومت مردم اوکراین را درهم شکند. او گفت: رهبر روسیه در جبهه‌ها نمی‌جنگد، بلکه به شهر‌ها و غیرنظامیان حمله می‌کند. نیویورک تایمز به نقل از دیپلمات‌های مستقر در شورای امنیت سازمان ملل گزارش داد این نهاد روز سه‌شنبه به درخواست بریتانیا، فرانسه، اکوادور، اسلوونی و ایالات‌متحده درباره حمله روسیه به مرکز پزشکی کودکان تشکیل جلسه خواهد داد.

باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل روز دوشنبه در شبکه ایکس نوشت: ما اعتراض خود را به حمله نابکارانه روسیه به بیمارستان کودکان را بلند فریاد خواهیم زد. مقامات کی‌یف نیز گفتند که حمله موشکی بعدی روسیه، چهار نفر دیگر را کشت، تعدادی دیگر را زخمی کرد و به یک مرکز پزشکی دیگری آسیب رساند. اداره نظامی کی‌یف اعلام کرد که یک مرکز چند طبقه در منطقه دنیپرو شرقی این شهر مورد حمله قرار گرفته است. رویترز نیز به نقل از سخنگوی نیروی هوایی اوکراین گزارش داد حملات در روز دوشنبه شامل موشک‌های مافوق صوت کینژال، یکی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های روسی بود.

کینژال ده‌برابر سرعت صوت پرواز می‌کند و رهگیری آن بسیار سخت است. از ۳۸ موشک پرتاب شده روسیه، نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد که ۳۰ فروند از آن‌ها را ساقط کرده است و زلنسکی نیز متعهد شد که حمله تلافی‌جویانه را انجام دهد. نیروی هوایی اوکراین با کمک تسلیحات پیشرفته ضد هوایی اخیر توانسته آسمان خود را امن‌تر کند، اما ناظران نظامی معتقدند که موشک‌های پیشرفته روسیه می‌تواند همچنان در عمق خاک اوکراین موثر باشد و زیرساخت‌ها و شهر‌های مهم این کشور را هدف قرار دهد.

دفتر ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین نیز اعلام کرد که حملات روز دوشنبه روسیه در مجموع پنج شهر را با بیش از ۴۰ موشک از انواع مختلف هدف قرار داده است. آگاهان نظامی انتظار داشتند ولادیمیر پوتین حمله جدیدی را علیه اوکراین پیش از نشست ناتو در واشنگتن در هفته جاری انجام دهد. به نظر می‌رسد قصد او از این حمله هشدار به کشور‌های غربی عضو ناتو بود. در واقع، به عقیده ناظران نظامی، با این اقدام، پوتین قصد داشت بر تصمیمات احتمالی این نشست تاثیر بگذارد و به نوعی رشته جنگ را همچنان در دست داشته باشد.

بیشتر بخوانید:پیش‌بینی‌ها از جنگ روسیه و اوکراین

به عقیده دبورا هینس، تحلیلگر امور نظامی و راهبردی در گفتگو با سی‌ان‌ان، حملات موشکی روز دوشنبه، احتمالا نگرانی برخی قانونگذاران در کشور‌های ناتو را تقویت می‌کند که کی‌یف قادر نیست پیروز شود و باید تحت فشار قرار گیرد تا توافقنامه صلح را بپذیرد. به علاوه، باتوجه به اینکه روسیه هیچ نشانه‌ای از عقب‌نشینی از خود نشان نمی‌دهد و مواضع خود را در جبهه‌ها نیز تقویت کرده است، هدف کشور‌های عضو ناتو در قبال کی‌یف احتمالا تغییر خواهد کرد. در عین حال، بمباران ویرانگر بیمارستان اصلی کودکان اوکراین همچنین تقاضای اوکراین برای تسلیحات دفاع هوایی بیشتر برای دفاع از آسمان خود در مقال سلاح‌های مرگبار بیشتر را تقویت می‌کند.

این درحالی است که اوکراین نیز اخیرا با موشک‌های میان‌برد اهدایی ایالات‌متحده به اهدافی در خاک روسیه حمله می‌کند و این امر می‌تواند کلاف جنگ را پیچیده‌تر کند. به عقیده هینس، علاوه بر حمله به اوکراین، این نگرانی وجود دارد که مسکو بتواند قبل از اجلاس سران واشنگتن حمله‌ای غافلگیرانه و شدید با پیامی روشن علیه یکی از کشور‌های عضو ناتو انجام دهد. این حمله می‌تواند شامل حمله سایبری به زیرساخت‌های حیاتی یکی از این کشور‌ها یا آزمایشات موشکی و حتی استفاده از تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی باشد. این امر البته باید شامل دیپلماسی و جذب متحدینی باشد که مستقیم یا غیرمستقیم به مسکو کمک می‌کنند.

روسیه که تحت شدیدترین تحریم‌های غرب قرار دارد، اخیرا تلاش داشته روابط نزدیکی با برخی کشور‌های قدرتمند منطقه و جهان برقرار کند و تا حدی خود را از بن‌بست تحریم‌ها بیرون بیاورد. یکی از این بازیگران، هندوستان با بیشترین جمعیت جهان است که سودای پیشرفت اقتصادی را در سر می‌پروراند. این کشور همچنین روابط راهبردی خود با روسیه را تقویت کرده است، اما همچنان نیز با غرب، به ویژه ایالات‌متحده نیز روابط نزدیکی دارد.

همزمان با حملات خونین روسیه به کی‌یف، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هندوستان در سفری به روسیه، مورد استقبال گرم ولادیمیر پوتین قرار گرفت. پوتین روز دوشنبه از مودی در محل سکونت شخصی خود در نوو-اوگاریوو در خارج از مسکو استقبال کرد تا هر دو پس از استراحت، جهت مذاکرات رسمی در کرملین در روز سه‌شنبه آماده شوند. براساس گزارش خبرگزاری دولتی روسیه، تاس، پوتین به مودی گفته است که از دیدن او «خوشحال» شده است و اعلام کرد گفتگو‌های رسمی روز سه‌شنبه انجام می‌شود. او همچنین اعلام کرد که در استراحتگاه پوتین نیز آن‌ها می‌توانند به طور غیررسمی در مورد مسائل گوناگون صحبت کنند. مودی عکس‌هایی از ورود خود به مسکو را در شبکه ایکس به زبان روسی و انگلیسی منتشر کرد و گفت که مشتاقانه منتظر تعمیق بیشتر مشارکت استراتژیک ویژه و ممتاز بین دو بازیگر است. او نوشت که روابط قوی‌تر بین دو ملت به نفع مردم آن‌ها خواهد بود.

هند تحت رهبری مودی، از محکوم کردن اقدام نظامی روسیه در اوکراین اجتناب کرده و در عین حال بر ضرورت حل و فصل مسالمت‌آمیز درگیری تاکید می‌کند. با این حال، انزوای روسیه از سوی غرب و شکوفایی دوستی مسکو با پکن، شراکت دیرینه مسکو با دهلی‌نو را تحت‌تاثیر قرار داده است. هند و چین رقبای سرسختی هستند که برای نفوذ استراتژیک در سراسر آسیای جنوبی با یکدیگر رقابت می‌کنند. رویارویی در ژوئن ۲۰۲۰ در امتداد مرز مورد مناقشه چین و هند به‌طور چشمگیری روابط حساس آن‌ها را تغییر داد، زیرا نیرو‌های دوطرف در یک درگیری محدود باعث شدند دست‌کم ۲۰ سرباز هندی و چهار سرباز چینی کشته شوند.

تنش‌ها با وجود گفتگو‌ها ادامه دارد. مودی به ویژه در نشست هفته گذشته سازمان همکاری شانگ‌های در قزاقستان غایب بود. در همین حال، قدرت‌های غربی روابط خود را با هند به عنوان سنگری در برابر چین و نفوذ فزاینده آن در آسیا و اقیانوسیه ایجاد کرده‌اند و در عین حال هند را برای فاصله گرفتن از روسیه تحت فشار قرار داده‌اند. هند بخشی از گروه موسوم به گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی با استرالیا، ژاپن و ایالات‌متحده است که خود را در برابر چین در منطقه آسیا و اقیانوسیه قرار می‌دهد.

وزارت امور خارجه امریکا روز دوشنبه اعلام کرد که واشنگتن در بحبوحه حمله مسکو به اوکراین، نگرانی‌هایی را با هند در مورد روابطش با روسیه مطرح کرده است. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا به خبرنگاران گفت: ما از هند می‌خواهیم، مانند هر کشوری که با روسیه تعامل می‌کند، در مورد روابطش شفاف‌سازی کند و از هرگونه حمایت روسیه در جنگ اوکراین بپرهیزد. او گفت هرگونه راه‌حلی برای پایان درگیری در اوکراین باید به منشور سازمان ملل، تمامیت ارضی اوکراین و حاکمیت اوکراین احترام بگذارد. 

بیشتر بخوانید:مدودف: مناطق جدیدی به روسیه می‌پیوندند

میلر افزود: قصد داریم در گفت‌وگوی کامل و صریحی با هند به عنوان یک شریک استراتژیک، درباره نگرانی‌های‌مان در مورد روابط با روسیه، مذاکره کنیم. تحلیلگران می‌گویند که انتظار می‌رود مودی به دنبال ادامه روابط نزدیک با روسیه، مسکو را تامین‌کننده مهم دفاعی مهم برای هند می‌داند. چیتیج باجپای، پژوهشگر ارشد آسیای جنوبی در چتم هاوس، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که ۶۰ درصد تجهیزات و سیستم‌های نظامی هند هنوز منشا روسی دارند.

او گفت که در پی حمله روسیه به اوکراین، هندوستان در تحویل قطعات یدکی با تاخیر مواجه بوده است. قرار است هر دو کشور قرارداد لجستیک نظامی منعقد کنند که راه را برای مبادلات دفاعی بیشتر هموار می‌کند. تحلیلگران همچنین خاطرنشان کردند که موضع بی‌طرف هند در قبال جنگ در اوکراین، تلاش‌های پوتین را برای مقابله با آنچه او تسلط غرب بر امور جهانی می‌نامد، تقویت کرده است. پس از صدور حکم دستگیری پوتین در سال ۲۰۲۳ ازسوی دادگاه کیفری بین‌المللی به خاطر اقدامات وی در اوکراین، سفر‌های خارجی پوتین در سال‌های اخیر بسیار کم بوده است.

تحلیلگران می‌گویند که سفر مودی می‌تواند به رهبر روسیه کمک کند تا نفوذ خود را تقویت کند. اخیرا پوتین به چین، کره‌شمالی و ویتنام سفر کرده است و احتمالا مقصد بعدی او هندوستان باشد. ترزا فالون، تحلیلگر مرکز مطالعات روسیه، اروپا و آسیا نیز به آسوشیتدپرس گفت: من معتقدم که پوتین تلاش می‌کند نشان دهد که دست نشانده چین نیست و گزینه‌هایی دارد تا روسیه را به عنوان قدرتی بزرگ معرفی کند.

فالون گفت: توسعه تجارت نیز به شدت در این گفتگو‌ها نقش خواهد داشت، به ویژه توسعه یک کریدور دریایی بین بندر اصلی چنای هند و ولادی وستوک، دروازه خاور دور روسیه در اولویت برنامه‌ها تعریف شده است. وزیر خارجه هند وینای موهان کواترا روز جمعه به خبرنگاران گفت که به دلیل همکاری‌ها در حوزه انرژی، تجارت هند و روسیه در سال مالی ۲۴-۲۰۲۳ نزدیک به ۶۵ میلیارد دلار افزایش یافته است.