اقتصاد۲۴-فیلمهای جاسوسی از گذشتههای دور یکی از هیجانانگیزترین ژانرهای تاریخ سینما برای تماشاگران بودهاند. این گونه از فیلمها، چون به داستانهایی درباره پشت پرده نهادهای امنیتی میپردازند و این داستانها را در قالب روایتهایی پرکشش به تماشاگر عرضه میکنند طرفداران زیادی در سراسر جهان دارند. اما در میان فیلمهای جاسوسی تعداد کمی از آنها برمبنای یک داستان واقعی ساخته شدهاند. پروندههای جاسوسی که سوژه اصلی فیلمهای این زیرژانر پرطرفدار هستند به واسطه ماهیت امنیتی که دارند بسیار سخت در اختیار فیلمسازان برای ساخت فیلم قرار میگیرند. همین موضوع تعداد فیلمهای جاسوسی را که براساس واقعیت ساخته شده باشند را بسیار اندک میکند. امروز و در این بخش تصمیمگرفتهایم به معرفی پنج فیلم جاسوسی موفق که براساس داستانی واقعی ساخته شدهاند بپردازیم.
در سال ۱۹۷۲ و در اوج برگزاری مسابقات اُلمپیک یک گروه فلسطینی که به سازمان سپتامبر سیاه معروف بود و خود را نزدیک به گروه فتح معرفی میکرد با حمله به تعدادی از ورزشکاران اسرائیلی حاضر در دهکده مسابقات اُلمپیک اتفاق بزرگی را رقم زد. این اتفاق برای دستگاه امنیتی اسرائیل شکست بزرگی به حساب میآمد به همین خاطر سازمان اطلاعات این کشور تصمیم گرفت تا با انجام یک عملیات سری که بعدها به عملیات خشم خدا معروف شد طراحان اصلی حمله به ورزشکاران اسرائیلی را به قتل برساند. نکته شگفت انگیز در فیلم مونیخ این است که کارگردان فیلم یعنی استیون اسپیلبرگ (با این که خود یهودی است) تلاش کرده نگاه بیطرفانهای به نزاع قدیمی اعراب و اسرائیل بیاندازد. نگاهی که در جاهایی هم تبدیل به یک نگاه انتقادی نسبت به عملکرد خشونت بار دستگاه امنیتی اسرائیل یعنی موساد میشود. این نگاه بیطرفانه از مونیخ فیلم درخشانی ساخته که به ریشههای این نزاع و درگیری میپردازد. نزاع و درگیری که سالها است مردم این نقطه از خاورمیانه را دچار بحرانهای متعددی کرده و باعث شده یک زندگی معمولی و عاری از استرس را از آنها سلب شود.
چوپان خوب (The Good Shepherd) | کارگردان: رابرت دنیرو| سال انتشار: ۲۰۰۶
رابرت دنیرو چوپان خوب را براساس داستان زندگی ادوارد ویلسون یکی از جاسوسان برجسته سازمان سیا در سالهای دور ساخته است. عمده جذابیت چوپان خوب برای مخاطب به دلیل بررسی موشکافانه دنیرو از دلایل تاریخی رشد و گسترش بخش ضد جاسوسی سازمان سیا برمیگردد. دنیرو در این فیلم موفق میشود تصویر دقیق و صادقانهای از چرایی بزرگ شدن این نهاد امنیتی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم ارائه کند.
فیلم با تاکید بر روی دشواریهای زندگی یک جاسوس از سختیهای کار این افراد هم پرده برمیدارد و نشان میدهد قدرتمند شدن ایالات متحده آمریکا به واسطه فداکاری مامورانی است که از زندگی خود گذشتند تا این کشور بتواند در سایه امنیت به دست آمده توسط آنها تبدیل به بزرگترین قدرت اقتصادی جهان شود.
سی دقیقه پس از نیمه شب (Zero Dark Thirty) | کارگردان: کاترین بیگلو| سال انتشار: ۲۰۱۳
بسیاری از تحلیل گران سیاسی اعتقاد دارند شکار اُسامه بن لادن توسط اوباما به او کمک بسیاری کرد تا این رئیس جمهور در دور دوم انتخابات ریاست جمهوریاش در رقابت با میت رامنی به پیروزی برسد. شکار بن لادن محصول یک کار اطلاعاتی بسیار دقیق و پیچیده و طولانی بود. عملیات شکار بن لادن اگر لو میرفت میتوانست ضربه بزرگی به حیثیت اطلاعاتی آمریکا بزند. اما انجام درست این عملیات سبب شد باراک اوباما برای خودش اعتبار زیادی بخرد و بتواند برای یک دوره چهار ساله دیگر در جایگاه ریاست جمهوری آمریکا قرار بگیرد. سی دقیقه پس از نیمه شب به ماجرای همین شکار بزرگ میپردازد.
بیشتر بخوانید:تلویزیون آخر هفته چه فیلمهایی پخش میکند؟
سی دقیقه پس از نیمه شب درام بسیار قرص و محکمی است و بیگلو به واسطه اطلاعاتی که در اختیار داشته توانسته عملیات شکار بن لادن را با جزئیات فراوان به تصویر بکشد. درخشش جسیکا چستین و بازی تحسین برانگیز او در نقش یک مامو امنیتی از دیگر نکات برجسته فیلم سی دقیقه پس از نیمه شب است.
پل جاسوسها (Bridge of Spies) | کارگردان: استیون اسپیلبرگ| سال انتشار: ۲۰۱۵
استیون اسپیلبرگ با استفاده از فیلمنامه برادران کوئن موفق شد یکی از موفقترین فیلمهای جاسوسی خود یعنی پل جاسوسها را کارگردانی کند. فیلم به داستان واقعی معاوضه یک جاسوس اهل اتحاد جماهیر شوروی با یک خلبان آمریکایی میپردازد. معاوضهای که با کمک یک وکیل ساده بیمه انجام شد. اسپیلبرگ در پل جاسوسها یک بار دیگر ایمان و اعتقادش را به مردم معمولی طبقه متوسط آمریکا نشان میدهد و قهرمانش را از این طبقه انتخاب میکند. بازی درخشان تام هنکس و مارک رایلنس (که برای او اُسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به ارمغان آورد) در کنار جزئیات حیرت انگیز تاریخی از نقاط برجسته این فیلم هستند. فیلمی که بار دیگر توانایی اسپیلبرگ در ساخت درامهای جاسوسی را به رخ کشید.
اسرار رسمی (Official Secrets) | کارگردان: گوین هود| سال انتشار: ۲۰۱۹
اسرار رسمی مهجورترین فیلم این لیست است. فیلمی که داستان واقعی کارمند اطلاعاتی بنام کاترین گان را روایت میکند که یک پرونده جاسوسی مشترک میان انگلستان و آمریکا را افشا میکند. هدف گان از افشای این پرونده تحت فشار قرار دادن سازمان ملل برای نحریم حمله آمریکا به عراق است. فیلم هود را میتوان یک فیلم استاندارد جاسوسی با تکیه بر کلیشههای این ژانر دانست. فیلمی که داستانش را جذاب تعریف میکند و تماشاگر را به هنگام تماشای فیلم به هیجان میآورد. بازیهای خوب کیرا نایتلی و رالف فاینس جز ویژگیهای مثبت این فیلم جاسوسی هستند.