آیا یحیی سنوار ، مغز متفکر مقاومت فلسطین است؟

اقتصاد۲۴-حماس روز سه شنبه اعلام کرد که یحیی سنوار، یکی از فرماندهان حملات ۷ اکتبر به اسرائیل است را به عنوان رهبری شاخه سیاسی این گروه انتخاب کرده است. این گروه در بیانیه‌ای تاکید کرد: «انتخاب برادر یحیی سنوار از قلب نوار غزه محاصره شده که در خط مقدم با مبارزان مقاومت و بین فرزندان مردمش در زیر آوار و محاصره و کشتار و گرسنگی حضور دارد، بار دیگر تأکید می‌کند که اهدافی که دشمن با کشتن رهبران به دنبال آن است شکست خورده است.»

سنوار که تحت تعقیب‌ترین فرد از سوی اسرائیل است، جانشین اسماعیل هنیه می‌شود که هفته گذشته در تهران و از سوی اسرائیل ترور شد. سنوار که از سال ۲۰۱۷ رهبر حماس در غزه است، مدت هاست که برنامه ریز استراتژی نظامی حماس در آنجا محسوب می‌شود. اما حالا او همچنین جایگزین اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی پیشین این گروه و رابط کلیدی در مذاکرات آتش بس غیرمستقیم با اسرائیل خواهد شد.

انتخاب او برای رهبری دفتر سیاسی این گروه در حالی صورت می‌گیرد که خاورمیانه برای ایران و محور مقاومت، از جمله حماس، حزب الله در لبنان و حوثی‌ها در یمن، آماده می‌شود تا در واکنش به ترور اسماعیل هنیه و فواد شکر، به اسرائیل حمله کنند.

سالهاست که رهبران شاخه سیاسی حماس معمولا در خارج از غزه یا کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل مستقر بوده اند و به توسعه ساختار قدرت حماس کمک کردند. از سال ۲۰۰۷ تا زمان آغاز جنگ در سال گذشته، حماس بر غزه حکومت می‌کرد و قدرت نظامیش در آنجا متمرکز شده است.

ناظران سیاسی می‌گویند انتخاب یحیی سنوار برای جانشینی هنیه شکاف بین تصمیم سازی نظامی و سیاسی را پر می‌کند. چه آنکه بعید به نظر می‌رسد که او بتواند غزه را ترک کند، زیرا ارتش اسرائیل همچنان در تعقیب او بوده و ترور سنوار را دنبال می‌کند.

سنوار که در محله فقیرنشینی در شهر خان یونس در جنوب غزه متولد شد، در دهه ۱۹۸۰ به حماس پیوست. او در سال ۲۰۱۱ به همراه بیش از ۱۰۰۰ اسیر فلسطینی دیگر در ازای یک سرباز اسرائیلی که در بازداشت حماس بود، آزاد شد. او در دهه ۱۹۸۰ به عنوان مشاور شیخ احمد یاسین، بنیانگذار حماس، به شهرت رسید.

سنوار به ساخت شاخه نظامی حماس، گردان‌های قسام، کمک کرد و بعدا وظیفه رهبری یک دستگاه امنیت داخلی را بر عهده گرفت که المجد نام داشت و وظیفه آن حذف فلسطینی‌های مظنون به همکاری با اسرائیل بود.

تحلیلگران می‌گویند هنیه به عنوان چهره دیپلماتیک حماس در خارج از کشور فعالیت می‌کرد، در حالی که سنوار عملیات زمینی را کنترل می‌کرد و روابط نزدیکی با شاخه نظامی حماس داشت.

فؤاد خفش، تحلیلگر سیاسی فلسطینی نزدیک به حماس، گفته که ارتقای سنوار به رهبری سیاسی، «تصمیمی نمادین است که نشان می‌دهد حماس با خط فکری سنوار است.

بیشتر بخوانید:عکس/ ژست عجیب یحیی سنوار رئیس دفتر جدید سیاسی حماس

اسامه حمدان، سخنگوی حماس نیز در مصاحبه‌ای با الجزیره گفت که سنوار به اتفاق آرا انتخاب شده و او «مورد قبول همه افراد جنبش است». او گفته که هنوز خیلی زود است که در مورد چگونگی تأثیر انتخاب او بر مذاکرات آتش بس بحث کنیم، اما تاکیدکرده که وضعیت مذاکرات تغییر چندانی نخواهد کرد. حمدان تاکید کرده: "مذاکرات توسط رهبری مدیریت می‌شد و سنوار همیشه حضور داشت. "

تحلیلگران معتقدند که جایگزینی او با سنوار که از زمان حمله هفتم اکتبر تا حد زیادی دیده نشده، نشانگر جایگاه مرکزی غزه در دیدگاه سیاسی این گروه است. سنوار به یک موقعیت با نفوذ در حماس رسیده است که رهبری در غزه را در دستور کار دارد. این تحلیلگران می‌گویند انتخاب سنوار به عنوان رهبر جنبش، باعث پویایی جنبش با محوریت غزه خواهد شد.

این در حالی است که تحلیلگران غربی در مقایسه هنیه و سنوار می‌گویند یحیی سنوار بسیار انعطاف ناپذیرتر بوده و مذاکره با او بسیار دشوارتر خواهد بود. در چنین شرایطی این امکان بیش از هر زمانی تقویت خواهد شد که استمرار مبارزه در غزه جایگزین هر مذاکره‌ای برای تبادل اسرا یا پایان جنگ شود.