راز چرخش ناگهانی مجلس و غافلگیری تجار؛ تعطیلی پنجشنبه‌ها با اقتصاد کشور چه خواهد کرد؟

اقتصاد۲۴-طرح افزایش تعطیلی آخر هفته و کاهش ساعت کاری کارمندان دولت، از چند سال پیش مطرح شد و اهداف مختلفی را دنبال می‌کند. ردپای مسائل اجتماعی و اقتصادی در این طرح دیده می‌شود؛ چیز‌هایی مثل کمبود برق و افزایش بهره‌وری کارکنان که طرح اولیه پیشنهاد تغییر تعطیلات آخر هفته بر مبنای آن استوار شده است؛ اما پیشنهاددهندگان از ابتدا دنبال هدف دیگری هم بودند و می‌خواستند ضمن حذف تعطیلی پنجشنبه‌ها و انتقال آن به روز شنبه، سازگاری سیستم مالی و بانکی کشور را در تعطیلات آخر هفته با سایر نقاط دنیا هماهنگ کنند. به عقیده آن‌ها لغو تعطیلی پنجشنبه‌ها و جایگزینی آن با شنبه، به مراودات تجاری اندکی سروسامان می‌داد. با‌این‌حال نمایندگان مجلس، با چرخشی ناگهانی به تعطیلی پنجشنبه‌ها رأی دادند.

تعطیلی پنجشنبه به جای تعطیلی شنبه

تعطیلات آخر هفته ایران در حال حاضر باعث قطع ارتباط چهارروزه سیستم مالی و تجاری کشور با سایر نقاط دنیا می‌شود. بیشتر کشور‌ها روز‌های شنبه و یکشنبه را تعطیلات آخر هفته می‌دانند. در ایران با اینکه جمعه تعطیلی رسمی آخر هفته است، از صبح پنجشنبه همه شل می‌کنند و از ظهر پنجشنبه تا خود صبح شنبه، کار تعطیل می‌شود. ضرر و زیان اجتماعی این مسئله شاید به چشم نیاید؛ اما فعالان بخش اقتصادی حسابی از وضعیت گلایه دارند و با جدیت خواستار تغییر آن هستند.

تعطیلی شنبه به‌جای پنجشنبه‌ها، به عقیده تجار و بازرگانان می‌توانست تا حدودی خسارت چهار روز قطع ارتباط ایران با اقتصاد دنیا را کاهش دهد. جمعه به دلایل اعتقادی و مذهبی روز مهمی است و نباید سراغش رفت، به همین دلیل پیشنهاد شد جای پنجشنبه و جمعه، روز‌های جمعه و شنبه تعطیل باشیم.

نگاهی به جزئیات طرح نشان می‌دهد اگر تعطیلی شنبه را به جمعه اضافه کنیم با احتساب تعطیلی یکشنبه خارجی‌ها، مراودات مالی در عمل فقط سه روز مختل می‌شود و بازرگان، تجار، صرافان و معامله‌گران بقیه روز‌های هفته را شامل دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه به‌عنوان فرصتی ایده‌آل پیش‌رو خواهند داشت.

تعطیلی شنبه باوجود مزایای اقتصادی، مخالفانی سرشناس دارد که عمدتاً روی دلایل مذهبی انگشت می‌گذارند. آن‌ها می‌گویند شنبه روز تعطیلی یهودیان است و به همین دلیل برای ایران اسلامی زیبنده نیست.

مخالفان تعطیلی شنبه اعتقاد دارند اگر بحث اقتصادی و تجاری در میان است، می‌توان روی ارتباطات راه دور، فضای آنلاین و تجارت مجازی حساب باز کرد. حرف آخرشان این است که تعطیلی شنبه مطالبه عمومی نیست و با اضافه‌شدن یک روز به جمع ایام غیرتعطیل هفته و با فرض استفاده تمام‌وکمال از آن برای مراودات تجاری، قرار نیست در اقتصاد و بازار اتفاق بزرگی رقم بخورد.

تعطیلی پنجشنبه‌ها، چرخش ناگهانی مجلس و غافلگیری تجارتعطیلی پنجشنبه دقیقاً برخلاف ایده و طرح اولیه است و بازرگانان حق دارند از شنیدنش شوکه شوند

چرخش ناگهانی نمایندگان مجلس

تعطیلی شنبه پیشنهاد دولت سید ابراهیم رئیسی بود و پیش‌ازاین یک‌مرتبه با نظر موافق مجلس رأی آورد، اما شورای نگهبان با آن مخالفت کرد تا طرح به صحن علنی برگشت بخورد. نمایندگان برای اعمال نقطه‌نظرات شورای نگهبان تلاش کردند. هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در خرداد ۱۴۰۳، مصوبه تعطیلی شنبه را مغایر با سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری و سیاست‌های کلی تشویق سرمایه‌گذاری دانست تا پرونده تعطیلی شنبه‌ها بسته شود.

بیشتر بخوانید:گلایه بخش خصوصی از تعطیلی پنج شنبه‌ها

تعطیلی پنجشنبه دقیقاً برخلاف ایده اولیه تغییر آخر هفته است و بازرگانان حق دارند از شنیدنش شوکه شوند. مجلس شهریور امسال دوباره موضوع را به شور و مشورت گذاشت و نمایندگان پس از چکش‌کاری‌ها معمول در چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای اعلام کردند به تعطیلی پنجشنبه‌ها رأی می‌دهند.

تعطیلی پنجشنبه‌ها باعث خوشحالی کارمندان دولت می‌شود، چون حالا تعطیلات آخر هفته‌شان رسماً به دو روز تبدیل خواهد شد و قرار است ساعت کاری موظفی به ۴۰ ساعت در هفته کاهش پیدا کند. کارکنان بخش خصوصی به‌تبع خواستار افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز خواهند شد. اقدامی که خیلی باب میل کارفرمایان بخش خصوصی نیست، ولی شاکی اصلی بازرگانان، فعالان اقتصادی و تجار حوزه صادرات و واردات هستند که از شنیدن خبر تعطیلی پنجشنبه‌ها شوکه شده‌اند.

تعطیلی پنجشنبه دقیقاً برعکس ایده اولیه بازرگانان است. قبلاً حداقل با نصف روز پنجشنبه می‌شد دست به کار‌هایی زد، اما با تعطیلی کامل بانک‌ها و ادارات دولتی در روز پنجشنبه، تعامل بخش اقتصادی با دنیا عملاً به مدت چهار روز قطع می‌شود.

چند نماینده مجلس، قبلاً برای جلوگیری از این رخداد تلاش کرده بودند. به عقیده آن‌ها فشار به مجلس و دولت برای تعطیل‌نشدن روز شنبه با مباحث تاریخی یهودیان ارتباط دارد. اتاق بازرگانی تهران هم تلاش کرد بر نقش پررنگ مسائل اقتصادی تأکید کند. در بیانیه اتاق بازرگانی، تعطیلی پنجشنبه را نشانه عدم باور قلبی و ذهنی به بخش خصوصی معرفی کردند و از نمایندگان خواستند جای تعطیلی پنجشنبه به تعطیلی شنبه رأی دهند.

بخش خصوصی حتی برای جلب نظر علما و مراجع تقلید وارد عمل شد. دفتر آیت‌الله آملی لاریجانی در پاسخ استفتای بازرگانان نوشت: «ازآنجاکه تعطیلی روز شنبه هماهنگ‌شدن با بازار دادوستد‌های اقتصاد جهانی است و مؤثر در حل برخی مشکلات اقتصادی و مهار تورم است و قصد تشبه با مخالفین نیست، بلکه تعامل است، لذا تعطیلی روز شنبه علاوه بر روز جمعه مانعی ندارد.»

حمایت پنج مرجع قم هم تاثیر نداشت تا در نهایت نمایندگان به تعطیلی پنجشنبه رأی مثبت بدهند. قرار است در صورت تأیید شورای نگهبان و مجمع تشخیص نظام، تجار و بازرگانان شوک بزرگی را تجربه کنند. چون وقتی ساعت کاری بانک‌ها و ادارات دولتی ایران در روز چهارشنبه خاتمه پیدا کند، ارتباط تجار و بازرگانان با دیگر نقاط دنیا تا صبح دوشنبه هفته بعد قطع خواهد شد.