بحران خاموشی به پاییز و زمستان هم می‌رسد؟

اقتصاد۲۴-بحران قطعی برق به پاییز و زمستان هم می‌رسد. این هشداری است که بسیاری از کارشناسان در آخرین روز تابستان هم به آن تاکید دارند. گویا که قرار است بدین طریق کشور به دهه ۶۰ بازگردد. شاید خبری از جنگ نباشد، اما تلاقی سرما و خاموشی و نبود گاز کشور را حداقل به سه دهه قبل بازمی‌گرداند.

در همین زمینه حمیدرضا صالحی، رئیس هیئت مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران، در گفتگو با ایسنا بیان کرد که امسال ناترازی برق ۱۹ هزار مگاوات بود، اما ممکن است این عدد به ۲۴ هزار مگاوات افزایش یابد. هشدار افزایش ناترازی برق، اولین بار نیست که مطرح می‌شود.

حسن‌علی تقی‌زاده، رئیس هیئت مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق، نیز با حضور در برنامه تلویزیونی میز اقتصاد خطاب به مسئولان عنوان کرد که درباره ناترازی برق با مردم شفاف باشند و صادقه بگویند اگر اوضاع به همین شیوه ادامه پیدا کند، سال آینده ناترازی به ۲۵ هزار مگاوات می‌رسد.

او در رابطه با برون‌سپاری حل مشکلات به مردم و مقصر جلوه دادن آن‌ها توضیح داد که متوسط مصرف سرانه مردم ایران ۱۰۲۲ کیلووات ساعت در سال است، این رقم در دنیا ۱۱۹۲ کیلوات ساعت و در اروپا ۲۱۲۰ کیلووات ساعت است. مردم ایران نسبت به کل دنیا برق کمتری مصرف می‌کنند، اما متأسفانه مسئولان عادت دارند گناه را گردن مردم بیندازند.

مسئولان تاکنون یا به وجود بحران برق اعتراف نمی‌کردند، یا اگر به چیزی به نام بحران باور داشتند، انگشت اتهام آن‌ها همواره مردم را نشانه می‌گرفت. ادعای پرمصرفی مردم، موضوعی است که همواره وزارت نیرو آن را بیان می‌کند و دلیل کمبود برق را پرمصرفی مردم جلوه می‌دهند.

وزارت نیرو؛ عامل کمبود ۲۵ هزارمگاواتی برق

آن چه ناترازی برق عنوان می‌شود، گمراه‌کننده است. عقب ماندن تولید از تقاضای مردم مشکلی است که هر تابستان گریبان‌گیر مردم می‌شود. بخش عمده این ناترازی، ناشی از کمبود برق است و از این رو، وزارت نیرو به عنوان متولی تامین برق موردنیاز کشور، موظف به جبران کمبود برق است

میزان ناترازی برق در کشور حدود ۱۷ هزار تا ۱۹ هزار مگاوات عنوان می‌شود که بخش عمده این ناترازی، متوجه وزارت نیروست. فرسودگی و بازدهی پایین نیروگاه‌های حرارتی که بیش از ۸۰ درصد از سبد تولید برق را در کشور تشکیل می‌دهند، یکی از مهم‌ترین عوامل کمبود برق است.

توسعه نیافتن نیروگاه‌ها و عقب‌ماندگی تولید

از سوی دیگر، بحث متنوع‌سازی سبد انرژی در کشور و کاهش سهم سوخت‌های فسیلی، امری است که بار‌ها توسط کارشناسان متعددی مطرح شده است. با این که در ایران، ظرفیت بالا نسبت به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر وجود دارد، اما انرژی‌های تجدیدپذیر تقریبا سهم دو درصدی از کل سبد انرژی در کشور را دارند.

بیشتر بخوانید:برق صنعت را قطع می‌کنند و گازوئیل هم نمی‌دهند

همچنین محدودیت واردات و مشکلات ارزی، واردات پنل، اینورتر‌های خورشیدی و توربین‌های بادی را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است.

مشکلات کلان و برون‌سپاری مسئولیت‌ها

محدودیت‌های واردات و مشکلات ارزی، تنها روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را با مشکل مواجه نکرده است. لوازم خانگی و صنعتی پرمصرف، عمدتا به دلیل ممنوعیت واردات و نبود کالای داخلی مقرون به‌صرفه جایگزین نمی‌شود. مشکلات ارزی و تورم افسارگسیخته نیز در همین زمینه مزید بر علت شده تا لوازم پرمصرف همچنان در خانه و کارخانه باقی بمانند.

در چنین شرایطی که مسئولان ناتوان از اجرای وظایف در زمینه افزایش بازده و ظرفیت نیروگاه‌ها، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و رفع موانع وارداتی و ارزی هستند، انگشت اتهام را به سمت مصرف‌کنندگان نشانه می‌گیرند.

احتمال قطعی برق در زمستان

آریا صادق‌نیت حقیقی، نائب رئیس سندیکای آلومینیوم و عضو سندیکا برق، در گفتگو با رویداد ۲۴ عنوان کرد که میزان هدررفت برق در مسیر انتقال بالاست و راندمان تولید برق به علت فرسودگی تجهیزات، پایین است.

او در همین زمینه معتقد است که به دلیل نبود سرمایه‌گذاری جدید در توسعه فاز‌های پارس جنوبی برای تهیه گاز موردنیاز و حرکت نکردن به سمت منابع تجدیدپذیر، زمستان‌ها نیز دچار ناترازی برق خواهیم شد و این اتفاق فقط به تابستان خلاصه نمی‌شود.

نگرانی نسبت به قطعی‌های برق در زمستان در کنار کمبود گازی که هرساله با آن مواجه می‌شوند، اوضاع را بحرانی‌تر از پیش خواهد کرد. این نگرانی با توجه به توسعه نیافتن بخش عرضه برق و احتمال افزایش ناترازی به ۲۵ هزار مگاوات، دور از ذهن نیست. در چنین شرایطی که علنا صنایع همواره اولویت تمامی قطعی‌ها هستند، در نبود برق و گاز علنا دیگر تولید در کشور بی‌معنی خواهد شد.