یک پیش‌بینی جدید از آینده بازار نفت

اقتصاد۲۴- پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران، نفس‌ها در سینه حبس شد، ولی برخلاف انتظارات تهران از حمله به اسرائیل، لااقل در آن مقطع چشم‌پوشی کرد. سه شنبه غروب در حالی نفس‌ها در سینه حبس شد که گفته می‌شود جمهوری اسلامی با حدود ۲۰۰ موشک نقاط مختلفی را در اسرائیل هدف گرفت.

این تنش‌ها، در میانه جنگی که اکنون ارتش اسرائیل به فلسطین و لبنان تحمیل کرده، یک نقطه عطف به حساب می‌آید. اقتصاد حوزه‌ای است که تاثیرات زیادی از تنش‌های سیاسی و نظامی می‌گیرد و قیمت نفت نیز از جمله شاخص‌هایی است که در پی تنش‌های خصوصا در منطقه خاورمیانه (کانون تولید نفت جهان) جهش‌های قیمتی بزرگی را تجربه می‌کرد. حمله اخیر به خاک اسرائیل سبب شد.

محمد علی خطیبی، سفیر پیشین ایران در اوپک، درباره تفاوت میزان تاثیر تنش‌های نظامی- سیاسی بر بازار جهانی نفت معتقد است: «تنش‌های مختلفی که رخ می‌دهند و نمونه‌های متعددی از گذشته تاکنون را در بر می‌گیرد، نشان می‌دهد اگر این نوسانات تنها به دلیل تنش‌ها باشند، اثرات آن‌ها کوتاه مدت و مقطعی است. درواقع یک تنش، یا اتفاق پیش‌بینی نشده، اثرات لحظه‌ای و گاه شدید دارند، اما ماندگاری آن‌ها اغلب چندان طولانی نیست.»

وی ادامه داد: «تنها آن دسته از نوسانات پایداری دارند که علاوه بر اثرات روانی، تاثیرات عینی یا واقعی هم بر مساله بگذارند. به زبان ساده‌تر زمانی اثرات تنش پایدار خواهد بود که واقعیت عینی و موجود را هم دستخوش تغییرات اساسی کند. به این ترتیب انتظارات روانی ممکن است موجب یکسری اتفاقات شود، ولی این واقعیت عینی است که روند را شکل می‌دهد.»

خطیبی تصریح کرد: «در رابطه با تنش‌های اخیر خاورمیانه و افزایش ۵ درصدی قیمت طلای سیاه در بازار جهانی نیز آنچه قابل توجه باید باشد واقعیات عینی، چون عرضه و تقاضا هستند. به باور من در حوزه بازار ارز یا بازار سرمایه هم چنین مولفه‌هایی به مراتب تعیین کننده‌تر هستند. مگر اینکه تنش مذکور شدت بیشتری پیدا کند.»

بیشتر بخوانید:  قیمت نفت در بازار جهانی افزایش یافت

این کارشناس بازار جهانی نفت اثرات حمله سپاه پاسداران به اسرائیل را مقطعی و کوتاه مدت دانست.

سفیر پیشین ایران در اوپک خاطرنشان ساخت: «اگر تنش به نحوی بالا برود که بر مولفه‌های کلیدی، چون عرضه اثر بگذارد، حتما تاثیر آن هم بلندمدت می‌شود. مثلا اگر کار به جایی برسد که عرضه نفت کاهش یابد یا متوقف شود، خود به خود تاثیر افزایشی قیمت بازار‌ها طولانی‌تر باقی می‌ماند.»

خطیبی درباره چشم‌انداز بازار جهانی نفت گفت: «مساله اساسی که می‌تواند به افزایش قیمت نفت منجر شود، وضعیت اقتصاد جهانی است. در دوران رونق سالانه دو تا سه میلیون رشد تقاضا شکل می‌گیرد که همین به نحو محسوسی هم قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد و هم محرکی مهم برای افزایش تولید است. متاسفانه در سال‌های گذشته رشد تقاضا در سال کمتر از یک میلیون بشکه بوده که این نیاز هم اغلب از سوی تولیدکنندگان غیر اوپکی تعیین می‌شود که بی توجه به قیمتها، گاه تولیدات خود را بالاتر هم می‌برند.»

روسیه از جمله مهم‌ترین کشور‌های نفتی است که عضو اوپک نیست و با تولید بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز، در کنار عربستان سعودی و ایالات متحده جزو سه تولیدکننده بزرگ جهان محسوب می‌شود.

این دیپلمات نفتی، رونق اقتصاد جهانی را پدید آورنده انواع «برد-برد»‌ها در بازار نفت دانست که همزمان هم به سود تولیدکنندگان می‌شود و هم به سود مصرف کنندگان.