اقتصاد ۲۴- دونالد ترامپ در حالی به عنوان چهل و هفتمین رییس جمهور ایالات متحده آمریکا انتخاب شد که خاورمیانه روزهای پرتنش و پرالتهابی را سپری میکند. دونالد ترامپ پیشتر نیز به کاخ سفید راه یافته بود و سیاستهای تندی را در قبال خاورمیانه و نیز ایران داشت که از مهمترین آنها میتوان به خروج از برجام و ترور سردار قاسم سلیمانی اشاره کرد.
اما با روی کار آمدن دونالدترامپ جمهوری اسلامی چه استراتژی را باید دنبال کند؟
در این رابطه عبدالرضا فرجیراد، کارشناس مسائل بینالملل، در گفتگو با اقتصاد ۲۴، در پاسخ به این سوال که نحوه تعامل رئیسجمهور جدید آمریکا با ایران چگونه خواهد بود و در عوض ایران چه استراتژیای را باید در این زمینه دنبال کند؟ اظهار کرد: ابتدا باید دید که آیا ایران تمایل دارد با ترامپ وارد گفتگو شود یا خیر؟ در دوره قبل، به دلیل خطاهایی که ترامپ مرتکب شده بود، ایران علاقهای به مذاکره با او نداشت؛ بهویژه اینکه ترامپ تحریمهای شدیدی را علیه نفت ایران اعمال کرده بود و بهطور جدی این تحریمها را اجرا میکرد. اکنون دولتی در ایران بر سر کار آمده که در جریان انتخابات اعلام کرده بود میخواهد تعادلی میان شرق و غرب برقرار کند تا تحریمها کاهش یابد و فشارهای اقتصادی کمتر شود.
وی افزود: اگر دولت ایران قصد دارد این سیاست را دنبال کند و به کاهش تحریمها و کاهش فشار اقتصادی دست یابد، طبیعتاً لازم است که با ترامپ مذاکره کند، زیرا اگر مذاکراتی صورت نگیرد، نهتنها تحریمها کاهش نمییابد، بلکه تحریمهای بیشتری، بهویژه در حوزه فروش نفت، اعمال خواهد شد. ترامپ یکی از سیاستهای خود را سختگیری بیشتر در قبال چین اعلام کرده و از افزایش فروش نفت ایران و رسیدن آن به چین نیز جلوگیری میکند. به این ترتیب، چین نیز ناچار خواهد بود تحریمهای بیشتری را بپذیرد و در خرید نفت از ایران احتیاط بیشتری به خرج دهد.
این کارشناس مسائل بینالمللی ادامه داد: ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود اعلام کرده که میخواهد به نوعی با ایران به توافق برسد. حال، اگر از سوی ایران آمادگی برای گفتگو با ترامپ وجود داشته باشد، به نظر من میتوان به یک نتیجه مثبت دست یافت؛ بهویژه با توجه به اینکه ترامپ نیز در انتخابات خود اعلام کرده که میخواهد با ایران تعامل داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بازگشت ترامپ به کاخ سفید قطعا به زیان ایران خواهد بود/ ادعای ترامپ درباره حل بحران خاورمیانه ژست انتخاباتی است
فرجیراد در ادامه در پاسخ به پیشبینی آینده منطقه با توجه به سیاستهای جدید رئیسجمهور آمریکا، اظهار کرد: ایران در منطقه به دنبال برقراری آتشبس است، چه در غزه و چه در لبنان. از یک طرف، ترامپ هم به مسلمانان و عربها، بهویژه لبنانیها، قول داده که اگر به او رای دهند، آتشبس را اجرا خواهد کرد. به نتانیاهو نیز گفته است زمانی که به کاخ سفید برسد، باید جنگ تمام شده باشد و این موضوع حدود دو ماه دیگر اتفاق خواهد افتاد. بنابراین، این احتمال وجود دارد که با گفتگو با ترامپ، آتشبس زودتر برقرار شود.
وی افزود: آقای بایدن این آمادگی را نداشت، زیرا اگر میخواست فشار بیشتری به اسرائیل وارد کند، اشتباهی بزرگ مرتکب میشد و رای اعراب و در عین حال رای یهودیان را نیز از دست میداد. بنابراین، به نظرم ترامپ به دنبال آتشبس است، اما در آینده، در سیاستهای مربوط به فلسطین، طرف اسرائیل خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل بینالمللی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا در دوران ترامپ پرونده هستهای دوباره روی میز میآید؟ گفت: بله، یکی از دلایلی که ایران میخواهد تحریمها برداشته شود، این است که دولت جدید باید وارد گفتگو برای حل مسئله پرونده هستهای شود. ترامپ هم اعلام کرده که آمادگی گفتگو با ایران را دارد، اما تنها نکتهای که روی آن تاکید کرده این است که نمیخواهد ایران به بمب اتم دست پیدا کند. سایر مسائل و اختلافات میتوانند قابل حل باشند. بنابراین، از آن طرف یک چراغ سبز داده شده است. حالا باید دید که با توجه به خطاهای گذشته ترامپ، طرف ایران آمادگی گفتگو دارد یا خیر؟
فرجی راد در پاسخ به اینکه ایران باید در این زمینه چه اقداماتی انجام دهد؟ گفت: بالاخره در این دو ماه که ترامپ هنوز به کاخ سفید نرفته، پیامهایی از طرف دولت آمریکا تبادل خواهد شد و احتمالاً پاسخهایی از سوی ایران داده میشود و باید دید در این دو ماه چه میگذرد.
این کارشناس مسائل بینالمللی در پاسخ به این سوال که آیا دیگر زمان آن نیست که کشور ثالثی را وارد ماجرا نکنیم، گفت: احتمالاً ترامپ با واسطه وارد گفتگو خواهد شد، زیرا ایران هنوز اعلام نکرده که مایل به مذاکره مستقیم با آمریکا است. در هر صورت، چه دموکراتها و چه جمهوریخواهها، گفتگوها را ابتدا با واسطه انجام میدهند. این واسطه میتواند از طریق کشورهای مختلفی باشد، مانند سفارت سوئیس، عمان یا قطر، و بستگی به این دارد که ترامپ ترجیح دهد از کدام کشور یا شخص پیام بفرستد. در دوران ریاستجمهوری ترامپ، او تلاش کرد که از طریق رئیسجمهور فرانسه، نخستوزیر ژاپن و دیگر مقامات پیامهایی را برای ایران ارسال کند.