اقتصاد ۲۴- اسامی که هر روز از کابینه انتخابی دونالد ترامپ بیرون میآید، یک به یک افراطیتر هستند و برخی از آنها رویکرد ضدایرانی خود را پیش از این ابراز کردهاند. در مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۴، ترامپ به طور خاص به موضوع ایران و سیاستهای خود در قبال این کشور اشاره کرد. او در پاسخ به اینکه آیا با ایران به توافق میرسد یا خیر، پاسخ داده بود: «معلوم است، من این کار را انجام میدهم. باید توافق کنیم، زیرا عواقب غیرقابل تحملی خواهد داشت. ما باید توافق کنیم». او همچنین در اظهار نظر دیگری، پس از رای دادن به خبرنگاران گفت: «من نمیخواهم به ایران آسیب بزنم، اما آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند». در ایران هم عباس عراقچی مذاکره با آمریکا را به شرط تامین منافع کشورمان امکان پذیر دانست.
اقتصاد ۲۴ به منظور بررسی سناریوهای پیش روی ایران با تیمی که ترامپ در حال تکمیل آن است، با غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی، نماینده مجلس دهم به گفتگو نشسته است. مشروح این گفتگو را در ادامه میخوانید.
*دونالد ترامپ پیش از حضور رسمی در کاخ سفید، افراد کلیدی و مهم دولت آینده امریکا را معرفی کرده است. به نظر شما با این افراد که بیشترشان طرفدار فشار حداکثری بر ایران هستند، چه پیش روی کشور است؟
-در وهله اول باید اظهار تاسف کنم برای عدهای از عناصر داخلی کشور خودمان که با منتشر شدن خبر دیدار ایلان ماسک و آقای ایروانی، حتی پیش از صهیونیستها، شروع به اعتراض کردند. هرچند صحت و سقم این خبر در ابتدا مشخص نبود و پس از گذشت دو روز، وزارت خارجه این دیدار را تکذیب کرد، اما همصدایی عناصر داخلی با صهیونیستها یعنی چه؟ یعنی شما با صهیونیستها هممسیر هستید؟ دشمنان ایران از رابطه ما با آمریکا هراس دارند و از آن سود میبرند و در مقابل هم ما داریم ضرر میکنیم. به هر شکل ممکن ما باید اختلافات با دنیا را حل کنیم. ترامپ اکنون برای ایران یک موقعیت است. او در زمان انتخابات وعده داده است که مشکلش را با ایران حل میکند، اما این را به جای یک فرصت داریم به یک تهدید تبدیل میکنیم. این یک فرصت است که باید برویم و امتیاز بگیریم، صحبت کنیم و مردم را در جریان بگذاریم.
متاسفانه یک عده آمریکاستیز افراطی دارند کشور را به منجلاب فقر و نابودی میبرند و جالب این است که در این میان سودش را فقط روسیه دارد میبرد. جنگ روسیه و اوکراین هیچ ربطی به ما ندارد و خودش باید از پس منجلابی که ایجاد کرده است، بر بیاید. به دلیل تحریم و عدم سرمایهگذاری، با این همه مخازنی که داریم، اما در تامین برق، گاز، نفت و بنزین مشکل داریم، چون به آمریکا ستیزی افراطی افتخار میکنیم. اکنون ترامپ بر سر کار آمده و موقعیت بسیار خوبی است که با امتیاز گرفتن و حرف زدن، او را در تحقق وعدههایش کمک کنیم. این امر برای ما هیچ خطری ندارد.
در هر صورت باورم بر این است که باید با آمریکا حتما ارتباط برقرار کنیم. اکنون بهترین زمان برای ماست و اگر این فرصت از دست برود، یقینا آیندگان ما را مورد عتاب و خطاب قرار میدهند. ما با صدامی که تمام سرداران ما و بخش اعظمی از جوانان ما را به شهادت رساند صلح کردیم، با روسیهای که حرم امام رضا (ع) ما را به توپ بست، الان میبینیم که ارتباط ما با او گل و بلبل است؛ بنابراین میتوانیم گذشته را فراموش کنیم. ما باید گذشته را فراموش کنیم و بنشینیم تا مشکل مردم را حل کنیم. فقر و بیکاری بیداد میکند، نارضایتی مردم، اختلاس و دزدی افزایش پیدا کرده است و آنهایی که با لغو و دوری از تحریم مخالف هستند، دقیقا دارند نان تحریم را میخورند. من هیچ تعجبی از این نداشتم که دبیرخانه شورای امنیت ملی قبلی با تحریم مخالف بود! حق دارند، چون نان تحریم را میخورند.
*به نظر شما امید و ارادهای در داخل کشور برای شروع مذاکرات وجود دارد؟
- این مطالبه مردم است، آن را به رفراندوم بگذارند و ببینند مردم چه میگویند. در کف خیابان و جامعه، مردم پایان جنگ، دشمنی، تنش و پایان اختلافات را میخواهند، آن را قبول کنیم. قبول کنیم که بابت تحریم ثانیه به ثانیه داریم خسارت میدهیم، قبول کنیم که شکاف طبقاتی دارد زیاد و زیادتر میشود، قبول کنیم مردم دارند فقیرتر میشوند و قبول کنیم که هزینه اصرار بر آمریکاستیزی فقط و فقط توسط مردم دارد پرداخت میشود و طبقه بزرگ مسئولان روز به روز دارند چاقتر میشوند.
* از سوی دیگر باید این را هم در نظر بگیریم که جمهوریخواهان اکثریت کنگره آمریکا را هم در دست گرفتهاند و رسیدن به توافق شاید به همین راحتی نباشد.
- اشکالی ندارد. با کاریزمایی که ترامپ دارد توانایی اقناع آنها را دارد، به شرط آنکه ما یک نرمش قهرمانانه انجام دهیم.
* در بودجه ۱۴۰۴ پیشبینی شده است که روزی یک میلیون و ۵۰۰ هزار فروش نفت خواهیم داشت. این در حالی است که اگر سابقه ترامپ را در نظر بگیریم، احتمال دارد که کار فروش نفت برای ایران را دشوار کند و رسیدن به این رقم که در بودجه آمده، محقق نشود. در این صورت چه بر سر اقتصاد ایران خواهد آمد؟
- در این صورت شرایط برای ما بسیار سختتر خواهد شد و باز چین و روسیه ما را غارت میکنند. گام اول ترامپ فشار حداکثری است، اما الان باید هنرمند باشیم و نگذاریم که او به سمت تحریم حداکثری برود. توان و قدرت ما کاهش پیدا کرده است، در نیروگاهها و پالایشگاهها مشکل داریم، ما برای استخراج بنزین، نفت و گاز مشکل داریم. چرا نمیخواهیم واقعیت را قبول کنیم؟ من اعتقاد دارم یک بخشی از دولت جاسوسی روسیه در بعضی از مدیران و مسئولین کشور ما نفوذ کردهاند؛ ذرهای شک نداشته باشیم؛ چراکه از عدم ارتباط ما با آمریکا روسیه دارد سود میبرد. هیچ وقت شرق دوست نداشت که ما با غرب تعامل داشته باشیم. من نمیگویم که برویم و در بغل آمریکا بیافتیم، اما هم سیاست «نه شرقی نه غربی» امام خمینی و هم سیاست «هم شرقی و هم غربی» را داشته باشیم. کار خودمان را انجام دهیم و اولویت منافع ملی مردم ما باشد.
مردم ما دیگر از جنگ، تنش، درگیری، اختلافات و تحریم سود نمیبرند. ترامپ، ترامپ قدیم نیست و به اصطلاح بلوغ فکریاش افزایش پیدا کرده و رفتارهای بچگانه را دیگر ندارد. الان که او عاقلتر شده باید از این عقلانیت ترامپ سود ببریم.
*بر چه اساس میگویید که ترامپ، ترامپ گذشته نیست؟
- حرفهایی که میزند، از جمله درباره مذاکره با ایران، نشان میدهد که منطقیتر دارد سخن میگوید و از رفتارهای هیجانی اش کم شده است.