تاریخ انتشار: ۱۵:۴۸ - ۱۷ آذر ۱۴۰۳

صندوق توسعه ملی نهاد نحیف بی دفاع؛ سهم گمشده نسل آینده از درآمد نفت

اقتصاددانان کشور طی دهه‌های اخیر و پس از سال ۵۷ در حوزه تجارت خارجی شاهد استراتژی خودکفایی در دوران جنگ و پس از آن جایگزینی واردات بوده‌اند و سپس به این نتیجه رسیدند که بهترین راهبرد توسعه صادرات به ویژه توسعه صادرات غیرنفتی است.

صندوق توسعه ملی

اقتصاد ۲۴ - متاسفانه به دلیل ایجاد شکاف و تراز تجاری منفی ۱۷ میلیارد دلاری سال گذشته، نقد‌هایی بر رویه موجود تجارت کشور وارد است و تا پایان سال ۱۴۰۲ شاهد شکاف تجاری غیرعادی و تجارت منفی بیش از ۱۷ میلیارد دلاری در حوزه تجارت خارجی کشور بوده‌ایم که امید است با تغییر مدیریتی در سکان تجارت خارجی کشور، ضمن تعیین تکلیف در حوزه تجارت خارجی، شاهد هماهنگی روزافزون در حوزه اقتصاد کشور باشیم.

اقتصاددانان کشور طی دهه‌های اخیر و پس از سال ۵۷ در حوزه تجارت خارجی شاهد استراتژی خودکفایی در دوران جنگ و پس از آن جایگزینی واردات بوده‌اند و سپس به این نتیجه رسیدند که بهترین راهبرد توسعه صادرات به ویژه توسعه صادرات غیرنفتی است.

متاسفانه اقتصاد تک محصولی و توجه به نفت کشور را از این راهبرد استراتژیک محروم ساخته و هر بار که قیمت نفت در بازار‌های جهانی اوج گرفت به علت درآمد‌های نفتی، صادرات غیرنفتی به بوته فراموشی سپرده شد و هر بار قیمت نفت کاهشی شد و توجه به صادرات غیرنفتی جدی‌تر.

تحریم‌ها خصوصا تحریم نفتی نشان داد که نفت کالای سیاسی و غیرقابل اتکا به عنوان درآمدی مستمر و با تغییراتی روبه‌رو ولی در نهایت درآمدی غیرقابل اتکاست و بالاخره این منبع ملی که به نسل آتی هم تعلق دارد، روزی به پایان خواهد رسید.

صادرات نفتی «نعمت» خدادادی است و صادرات غیرنفتی «همت» و دسترنج عالی کارآفرینان و اهالی کسب و کار است.

نفت متعلق به نسل آینده هم هست و توسعه میادین و صادرات آن لازمه داشتن برنامه‌ای مدون و راهبردی.

درآمد حاصل از نفت باید خرج زیرساخت‌های کشور شود. بخشی از آن متعلق به نسل آتی است و توسط صندوق توسعه ملی کشور اداره و سرمایه‌گذاری می‌شود و هیات امنا، هیات عامل و مسوولان اجرایی آن رسالت مهمی را به عهده دارند و باید از این میراث ارزشمند برای فرزندان آینده کشور به خوبی مدیریت و مراقبت کنند.

ضروری است کشور با درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی اداره شود. یعنی ارز مورد نیاز کشور جهت واردات از طریق درآمد‌های صادرات غیرنفتی تامین و درآمد‌های نفتی باید خرج زیرساخت‌های کشور شود.تراز تجاری غیرنفتی باید مثبت و صادرات نسبت به واردات تفوق داشته باشد و صادرات غیرنفتی از واردات کشور پیشی بگیرد.


بیشتر بخوانید:ارزش سهام شرکت‌های نفتکش کاهش یافت


صادرات غیرنفتی از حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۵۷ همواره افزایشی و در اوج خود به حدود ۴۹.۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۳ رسید و در دهه ۹۰ برای اولین‌بار کاهشی شد و در سال ۱۳۹۸ به پایین‌ترین میزان خود از سال ۹۳ به بعد یعنی به ۳۴.۲ میلیارد دلار رسید و دوباره در سال ۱۳۹۹ با اندکی رشد مواجه و به ۳۵ میلیارد بالغ شد و در سال ۱۴۰۰ با توجه به رشد نرخ ارز به ۴۸.۴ میلیارد دلار جهش یافته و با افزایش مواجه شد و انتظار می‌رود امسال به حدود ۵۳ میلیارد دلار برسد که این رقم بالاترین میزان صادرات غیرنفتی در دهه‌های گذشته است.

توسعه اتفاقی صورت نمی‌گیرد و نیازمند طرح و برنامه و توجه به نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدید‌ها «SWOT» است. در کنار توجه به صادرات غیرنفتی که حاصل دسترنج و همت تولید‌کنندگان کالا و خدمات کشور است، برنامه‌ریزی توسط متولیان وزارت نفت به منظور اکتشاف، استخراج و خصوصا برداشت بیش از گذشته میادین نفتی مشترک با همسایگان نیازمند توجه و داشتن برنامه‌ای منسجم جهت جبران عقب‌ماندگی‌های گذشته است. صندوق توسعه ملی با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز به صورت موسسه عمومی غیردولتی تشکیل شده است. کسری بودجه، ناترازی در اکثر حوزه‌های اقتصادی، ایجاد بحران‌های ناشی از عوارض طبیعی خارج از کنترل از یک سو و سوءمدیریت در ایجاد ثروت از طریق منابع موجود از سوی دیگر باعث شده است تا مسوولان کشور راحت‌ترین راهکار را برای تامین کسری درآمد‌ها در مقابل تامین هزینه‌ها از طریق منابع ناچیز تخصیصی به این صندوق جست‌و‌جو کرده و قبل از سایر منابع، به دنبال تخصیص منابع لازم از طریق صندوق باشند.

به‌طور مثال با ایجاد مشکلات بازار سرمایه و ایجاد نوسان در شاخص بورس که دلایل متعدی دارد، به منابع صندوق دست درازی کرده و به‌طور موقتی، چند روزی بازار‌ها سبز می‌شود و به علت مشکلات ریشه‌ای اقتصادی و بازار سرمایه، مجددا بازار‌ها قرمز می‌شود. در بسیار دیگر از ناترازی‌ها هم به صندوق به چشم قلک نگاه می‌شود و از هر جا کم می‌آورند، سراغ این نهاد نحیف می‌روند، نهادی که مطابق شرح وظایف خود باید عمل کند و حتی اجازه همکاری با بخش خصوصی جهت استفاده از میادین نفتی که توسط همسایگان بی‌رویه برداشت و غارت می‌شود را برای باز پس‌گیری منابع خود از نهاد‌هایی که منابع صندوق را پس نمی‌دهند به آن نمی‌دهند!


بیشتر بخوانید:عراق ورود ۹ کالای ایرانی را ممنوع کرد


این‌گونه است که نه تنها امروز مشکلات اقتصادی، اکثریت نسل حاضر را دچار مشکلات معیشتی که متاسفانه نسل آتی را هم از این منابع بی‌نصیب کرده است، چراکه همان‌گونه مسوولان صندوق توسعه ملی اعلام کرده‌اند؛ بیش از یکصد میلیارد دلار مطالبات برگشت نشده دارند و امروز منابع صندوق ناچیز شده و هر روز به بهانه کسری بودجه، ناترازی‌های مختلف اقتصادی و حتی سوء‌مدیریت و تدبیر مثل مسوولان بازار سرمایه به دنبال استفاده از منابع صندوقی هستند که نسل آتی هم از آن سهم دارد ولی با این رویه امیدی به رشد درآمد‌های این صندوق وجود ندارد.

به امید بازنگری و اتخاذ تدابیر راهبردی جهت تقویت صندوق ثروت ملی نسل آتی مردم ایران زمین.

معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت ایران و عضو اتاق بازرگانی تهران

منبع: روزنامه اعتماد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ تینیجری فاطمه معتمد‌آریا ۴۴ سال پیش با شلوار پیش بندی و کلاه خاص

عکس/ قابی احساسی از ابی و دخترش ۵۳ سال پیش در یک رستوران

عکس/ دل سهراب بختیاری زاده با استقلال است

عکس/ جولان اتوبوس‌های دو طبقه ۵۱ سال پیش در میدان فردوسی تهران

عکس/ استایل خاص فردین و ناصر ملک مطیعی ۴۳ سال پیش با لباس‌های برند

عکس/ خنده‌های از ته دل بهاره رهنما و دخترش پریا در پشت دیوار

عکس/ استقلال در دربی تهران با لباس جدید

عکس/ چهره شوکه کننده نوید محمدزاده با تیپ اجق وجق در دیدار با بهمن مفید

عکس/ سفر مسعود پزشکیان به جنوب غرب تهران

عکس/ ژست عاشقانه حمیرا و پرویز یاحقی ۵۳ سال پیش با استایل اروپایی

عکس/ لحظه آزادی اسرای فلسطینی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

کشف و انهدام انبار بزرگ سوخت قاچاق در بندرخمیر

نباید با استیضاح وزیر اقتصاد، سیاسی برخورد کرد/ اثرات منفی پول‌های زیاد و بی‌برنامه‌ در دولت گذشته امروز مشخص شده است

بهترین رژیم غذایی برای بهبود سرطان پروستات

روش‌های خانگی بجای بوتاکس؟

دمای تهران زیر صفر شد

خیال استقلال از رونالدو و مانه راحت شد

ترامپ: در صورت صلح، روسیه به اوکراین حمله نخواهد کرد

تعطیلی بخش‌های بستری بیمارستان‌ها در نوروز تعیین و تکلیف شد

ضرورت استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش تصادفات

واکنش حماس به عملیات جنوب حیفا

یاغی پرسپولیس: بردن دربی لذت بخش است

بحث پزشکیان با امام جمعه اسلامشهر

صحبت‌های جالب رضاییان پس از دربی؛ قول رامین به هواداران استقلال

عکس/ پوستر AFC پس از دربی؛ Tehran is RED

کارشناس داوری دربی ۱۰۵؛ پنالتی استقلال سوخت؟

فیلم/لحظاتی از شادی و غم بعد از سوت پایان دربی ۱٠۵

فیلم/بوژوویچ: استقلال در دربی سزاوار باخت نبود

فیلم/هوادار ناراحت استقلال روی سکوی‌های ورزشگاه بعد از سوت پایان بازی

عالیشاه: یک فینال را بردیم، ۹ تا باقی مانده است

عکس/خوشحالی عابدزاده از برد پرسپولیس در دربی

علی علیپور به رکورد هاشمی‌نسب رسید

فیلم/گل دوم پرسپولیس به استقلال توسط علی علیپور

کارتال دربی تهران را هم برد؛ پرسپولیس دبل کرد و به کورس برگشت!

اوجالان رئیس پ‌ک‌ک: این گروه باید خود را منحل کند

حسینی باید اخراج می‌شد!

کری‌خوانی اسکوچیچ پس از تساوی

اعتراض سریع استقلال به پنالتی دربی: آفساید به نظر می‌رسید!

فیلم/ گل اول پرسپولیس

عالیشاه پنالتی‌زن پرسپولیس را عوض کرد

برد یک نیمه‌ای پرسپولیس در دربی؛ استقلال باز هم پنالتی داد

تصویر جالب از پرتماشاگرترین دربی پایتخت

پزشکیان: از قطعی برق و گاز عذرخواهی می‌کنم

فیروز کریمی: پیشنهاد استقلال را رد کردم

عکس/ رامین رضاییان به سمت نیمکت پرسپولیس رفت

نوشته جالب هوادار پرسپولیس برای سروش رفیعی

پوتین: اولین ارتباطات ما با دولت آمریکا، امید‌هایی را منعکس می‌کند

واکنش کفاشیان به ائتلاف با عابدینی علیه تاج

مرگ مشکوک بازیگر معروف و همسرش

رشد چشمگیر مجتمع تبریز بیمه معلم در رشته‌های اموال، اشخاص و عمر

واحد پول چه کشورهایی پوند است؟

سرمایه‌گذاری مولد؛ سود فردی، رشد جمعی

ماجرای مرگ تلخ ۱۹ ورزشکار ایرانی به خاطر گازگرفتگی

آیا تغذیه سالم در بارداری بر هوش نوزاد اثر دارد؟

جاذبه‌های گردشگری پارک طالقانی تهران

قیمت گوشت امروز چهارشنبه ۸ اسفند اعلام شد

آشنایی با خواص شگفت‌انگیز کنجد برای سلامتی

ساعت کاری اصناف در ماه رمضان و شب عید کاهش نمی‌یابد

عمر مفید باتری ماشین؛ از کجا بفهمیم وقت تعویض باتری رسیده است؟

اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اینفوگرافی/ قدرتمندترین پاسپورت‌ها در سال ۲۰۲۵