تاریخ انتشار: ۰۹:۳۷ - ۲۵ آذر ۱۴۰۳

ایران در نفس تنگی سراسری نفسگیر

بحران آلودگی هوا در ایران به یکی از جدی‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. این بحران نه‌تنها سلامت عمومی را به خطر انداخته، بلکه پیامد‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی نیز به‌همراه داشته است.

نفس‌های تنگ ایران

اقتصاد۲۴-بررسی آماری نشان می‌دهد از ۳۶۵ روز سال، بسیاری از این شهر‌ها کمتر از ۵۰ روز هوای پاک را تجربه کرده‌اند که این رقم در مقایسه با استاندارد‌های جهانی بسیار پایین است.

کاهش روز‌های هوای پاک

در تهران به عنوان پایتخت و یکی از آلوده‌ترین شهر‌های کشور، تنها ۲۵ روز هوای پاک در سال ۱۴۰۲ ثبت شده است. این در حالی است که بسیاری از روز‌های دیگر در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس یا حتی برای عموم مردم قرار داشته‌اند. دلیل اصلی این کاهش شدید در کیفیت هوا، ترکیبی از عوامل انسانی و طبیعی بوده است. مازوت‌سوزی، استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی بی‌کیفیت، تردد خودرو‌های فرسوده و عدم اجرای سیاست‌های کاهش آلودگی هوا از مهم‌ترین دلایل این وضعیت بحرانی هستند.

مازوت‌سوزی و سهم آن در آلودگی هوا

یکی از جدی‌ترین عوامل تشدید آلودگی هوا در سال جاری، استفاده گسترده از مازوت در نیروگاه‌ها و صنایع کشور بوده است. مازوت به عنوان سوختی ارزان، اما بسیار آلاینده، به دلیل کمبود گاز طبیعی و افزایش تقاضا برای برق در فصل زمستان، به شکل گسترده‌ای در نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این امر منجر به انتشار حجم عظیمی از گاز‌های آلاینده همچون دی‌اکسید گوگرد، اکسید‌های نیتروژن و ذرات معلق شده است. طبق گزارش‌های رسمی، بیش از ۴۰ درصد از نیروگاه‌های کشور در فصل زمستان از مازوت استفاده کرده‌اند. این در حالی است که مازوت‌سوزی نه‌تنها تأثیرات مخربی بر کیفیت هوا دارد، بلکه در طولانی‌مدت باعث تخریب لایه اوزون و افزایش اثرات تغییرات اقلیمی نیز می‌شود. همچنین، نزدیکی نیروگاه‌های مازوت‌سوز به شهر‌های بزرگ و پرجمعیت مانند اصفهان و شیراز، اثرات آلودگی را به شکل مستقیم بر سلامت شهروندان این مناطق نمایان کرده است.

قطعی برق و تأثیر آن بر آلودگی هوا

بحران کمبود انرژی در سال جاری، به ویژه در ماه‌های سرد سال، باعث افزایش قطعی برق در بسیاری از شهر‌ها شد. این قطعی‌های مکرر نه‌تنها باعث اختلال در زندگی روزمره مردم شد، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر افزایش آلودگی هوا نیز تأثیر گذاشت. با قطع برق، بسیاری از خانوار‌ها و صنایع به استفاده از ژنراتور‌های دیزلی روی آوردند که میزان آلاینده‌های منتشرشده از این دستگاه‌ها بسیار بالاست. علاوه بر این، کاهش توانایی تصفیه هوا توسط دستگاه‌های الکتریکی در این شرایط نیز به تشدید آلودگی کمک کرد.

نقش خودرو‌های فرسوده و سوخت‌های بی‌کیفیت

یکی دیگر از عوامل مؤثر در افزایش آلودگی هوا، تردد گسترده خودرو‌های فرسوده در جاده‌ها و خیابان‌های ایران است. طبق آمار، بیش از دو میلیون خودروی فرسوده در سطح کشور در حال تردد هستند که هریک از آنها چندین برابر یک خودرو استاندارد آلایندگی ایجاد می‌کنند. این در حالی است که برنامه‌های دولت برای جایگزینی خودرو‌های فرسوده به دلیل کمبود بودجه و عدم همکاری خودروسازان داخلی به کندی پیش می‌رود. علاوه بر این، کیفیت پایین سوخت توزیعی در کشور نیز به یکی از مشکلات اساسی تبدیل شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که سوخت مصرفی در ایران، به‌ویژه بنزین و گازوئیل، حاوی مقادیر بالای گوگرد و مواد آلاینده است که باعث افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوا می‌شود. در بسیاری از روزها، شاخص کیفیت هوا به دلیل افزایش غلظت ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ به سطح خطرناک رسیده است.


بیشتر بخوانیداینفوگرافی/ هنگام آلودگی هوا چه بخوریم؟


پیامد‌های اقتصادی و اجتماعی آلودگی هوا

بحران آلودگی هوا علاوه بر تأثیرات زیست‌محیطی، پیامد‌های اقتصادی گسترده‌ای نیز به همراه داشته است. هزینه‌های درمان بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا، مانند بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان، بار سنگینی را بر سیستم بهداشت و درمان کشور تحمیل کرده است. بر اساس گزارش‌های وزارت بهداشت، در سال جاری بیش از ۳۰ هزار نفر به دلیل مشکلات مرتبط با آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. همچنین، بهره‌وری نیروی کار به دلیل غیبت‌های ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی کاهش یافته است. از نظر اجتماعی، افزایش آلودگی هوا باعث کاهش کیفیت زندگی شهروندان شده است. خانواده‌ها به دلیل نگرانی از سلامت کودکان و افراد مسن، فعالیت‌های بیرون از خانه را محدود کرده‌اند که این امر بر سبک زندگی و حتی سلامت روانی جامعه تأثیر منفی گذاشته است. همچنین شکایات مردمی از عملکرد مسئولان در مدیریت بحران آلودگی هوا افزایش یافته و به نارضایتی عمومی دامن زده است.

تلاش‌های ناکافی برای مدیریت بحران

اگرچه دولت و نهاد‌های مربوطه اقداماتی را برای کاهش آلودگی هوا انجام داده‌اند، اما این تلاش‌ها در مقایسه با شدت بحران ناکافی به نظر می‌رسد. طرح‌هایی مانند افزایش محدوده طرح ترافیک، ممنوعیت تردد خودرو‌های فرسوده و توزیع سوخت استاندارد، به دلیل ضعف در اجرا و نظارت به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند. همچنین برنامه‌های بلندمدت مانند توسعه حمل‌ونقل عمومی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به دلیل کمبود منابع مالی و مشکلات ساختاری به‌کندی پیش می‌رود.

برای مقابله با بحران آلودگی هوا، اقدامات فوری و بلندمدت باید در دستور کار قرار گیرد. استفاده از سوخت‌های پاک و جایگزینی مازوت با گاز طبیعی در نیروگاه‌ها و صنایع، یکی از مهم‌ترین اقدامات فوری است. همچنین، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و تشویق استفاده از خودرو‌های برقی و هیبریدی می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش آلودگی هوا داشته باشد. در بلندمدت باید به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، توجه بیشتری شود. همچنین تصویب قوانین سختگیرانه‌تر برای کاهش آلایندگی صنایع و خودرو‌ها و اجرای جدی‌تر این قوانین ضروری است. علاوه بر این، افزایش آگاهی عمومی درباره پیامد‌های آلودگی هوا و نقش افراد در کاهش آن، می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. بحران آلودگی هوا در ایران نه‌تنها یک مسئله زیست‌محیطی، بلکه یک معضل اجتماعی و اقتصادی است که نیازمند توجه جدی و اقدامات فوری است. سال ۱۴۰۲ با کاهش چشمگیر روز‌های هوای پاک و افزایش غلظت آلاینده‌ها، هشداری جدی برای مسئولان و شهروندان بود. اگرچه عوامل مختلفی مانند مازوت‌سوزی، تردد خودرو‌های فرسوده و استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت در تشدید این بحران نقش داشته‌اند، اما با برنامه‌ریزی مناسب و اجرای اقدامات مؤثر می‌توان از شدت آن کاست و کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشید.

منبع: روزنامه شرق
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

نقش چای و شکلات تلخ در سلامت قلب

اخراج افغان‌ها باعث کاهش قیمت مسکن می‌شود؟/ اعداد و ارقام غیررسمی بازار مسکن، پشت پرده‌ای دارد

عکس/ چرا پاهای ترامپ متورم است؟سخنگوی کاخ سفید پاسخ داد

فیلم/ مراسم عروسی رضا شکاری و همسر روسش

فیلم/ استقبال دروزی‌های سویدا از ارتش اسرائیل

توقف گفت‌وگوهای ایران و آمریکا

عکس/ شوخی آذری جهرمی با یک خبر از پزشکیان

فعالیت فرودگاه‌ها ۲۴ ساعته شد

فیلم/ سردار وحیدی: دشمنان برنامه مفصل ریخته بودند تا شورشی را در داخل شکل دهند

پیش‌فروش بلیت اتوبوس ممنوع شد

معامله احتمالی زلنسکی و ترامپ

فیلم/ سکوت علیرضا فغانی در واکنش به حواشی اخیر شکست

فیلم/ اعترافات یک افغانستانی پس از خروج از ایران

عکس/ چیدمان شیک و امروزی خانه پردیس احمدیه

عکس/ مشاور قالیباف، کاظم صدیقی را امام جمعه سابق خواند

ابلاغ سلام و دعای رهبر معظم انقلاب به خانواده شهید سلامی

پیش‌بینی یک ژنرال آمریکایی درباره زمان آغاز جنگ با روسیه و چین

فیلم/ کره‌جنوبی غرق شد

فروش اجباری بلیت رفت‌وبرگشت اربعین ممنوع شد

تکذیب فروش بنزین مخلوط به آب به خودروی رئیس‌جمهور

واردات بنزین سوپر در دستور کار قرار گرفت

فیلم/ واکنش آمریکایی‌ها به آبروریزی ترامپ در جشن قهرمانی چلسی

نخستین برد پرسپولیس با وحید هاشمیان

وزیر اطلاعات از عقب‌نشینی اطلاعاتی رژیم صهیونیستی خبر داد

اسرائیل مدعی ترور یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله شد

فیلم/ نظر سردار کوثری درباره فعال شدن مکانیزم ماشه

ساخت ۲۰ پایگاه نظامی جدید آمریکا برای اسرائیل

عکس/ فغانی: قلبم برای این کشور می‌تپد

پیش بینی جایگزینی یورو با دلار

دستگیری ۲ نفر با محموله اورانیوم در گرجستان

عمری: امیدوارم با پرسپولیس قهرمان شویم

عبور والیبال ایران از دیوار چین

قیمت جدید کالاهای اساسی اعلام شد

فیلم/ سرلشکر باقری چطور برای ریاست ستادکل نیروهای مسلح انتخاب شد؟

عکس/ کنایه رشیدی کوچی به به برگزاری نماز جمعه با امامت کاظم صدیقی

سفر احتمالی ترامپ به پاکستان

توضیح آتش‌نشانی درباره افزایش حوادث گاز

دستگیری سرباز و معلم اسرائیلی به اتهام جاسوسی برای ایران

ادعای رسانه اسرائیلی: الجولانی مذاکره را متوقف نمی‌کند

آمریکا اروپا را در پرونده ایران بازی نمی‌دهد

عکس/ داوطلبان نامرئی و پراسترس کنکور

خبر مهم بانک مرکزی درباره دسته‌چک

انتقاد نوروزی از سانسور در تلویزیون

رایزنی اردوغان و الجولانی پس از حملات اسرائیل

نیرو‌های اسرائیلی در ۱۰ کیلومتری دمشق

عکس/ توییت جدید سایت رهبر انقلاب در مورد جنگ اخیر

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

عکس/ تصویر هوایی از وزارت دفاع سوریه پس از بمباران

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات