تاریخ انتشار: ۱۴:۱۹ - ۲۹ دی ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

بهرام سکان یا بهرام سوم کیست؟/ یکی از شاهان ساسانی که سلطنتش کوتاه بود

بهرام سوم پسر بهرام دوم و شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه در سال ۲۶۸ میلادی متولد شده است. وی حدود ۱۶ سال سن داشت که به فرمانروایی سکستان (سیستان) منصوب شد.

بهرام سکان یا بهرام سوم کیست؟/ یکی از شاهان ساسانی که سلطنتش کوتاه بود

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: بهرام سوم یکی از شاهان کوتاه‌مدت سلسله ساسانیان بود که در سال ۲۹۳ میلادی به سلطنت رسید. او به دلیل دوران کوتاه حکومت و شرایط خاصی که به برکناری او منجر شد، یکی از کمتر شناخته‌شده‌ترین شاهان ساسانی است. بهرام سوم، اگرچه پادشاهی کم‌تأثیر در تاریخ ساسانیان بود، اما شرایط سلطنت او به وضوح نشان‌دهنده تنش‌های سیاسی و اهمیت نقش اشراف در تعیین سرنوشت حکومت در آن دوره بود. دوره او یادآور این نکته است که در ساختار حکومتی ساسانیان، حمایت اشراف و بزرگان نقش کلیدی در تثبیت قدرت داشت.

زندگینامه بهرام سوم

بهرام سوم پسر بهرام دوم و شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه در سال ۲۶۸ میلادی متولد شده است. وی حدود ۱۶ سال سن داشت که به فرمانروایی سکستان (سیستان) منصوب شد. درباره کودکی و نوجوانی او منبعی در دسترس نیست. 

شاهنشاهی بهرام سوم

بهرام سوم در هنگام رسیدن به شاهنشاهی در سال ۲۹۳ میلادی حدود ۲۵ سال سن داشته است. او پس از مرگ پدرش با کمک وهنام پسر تتروس و با حمایت آذرفرنبغ، شاه میشان و احتمالاً کرتیر تاج شاهی را بر سر نهاد گذاشت. کتیبه‌ی نرسه در پایکولی به شرح مبارزه‌ی وی با وهنام و بهرام سوم پرداخته است. طبق این روایت، وهنام دستگیر و اعدام شد. اما از سرنوشت بهرام سوم به دلیل مخدوش بودن کتیبه آگاهی در دست نیست. گویی مدت سلطنت بهرام سوم به کوتاهی چهار ماه بود. او در زمان انتصاب به سلطنت هنوز جوان بود و بسیاری از بزرگان ایران او را ضعیف‌تر از آن می‌دانستند که بتواند به درستی با تهدید رومیان و تهاجم آنان مقابله کند؛ بنابراین آنها تصمیم گرفتند تا جانشینی او را به به چالش بکشند و در عوض با نرسه، آخرین پسر باقی مانده شاپور یکم، که رهبری با تجربه و سردار نظامی بزرگی بود و می‌توانست برای ایران شکوه و عظمت بیاورد بیعت کردند.

چهار ماه پس از سلطنت بهرام سوم، نرسه به درخواست بسیاری از اشراف ایرانی به میان رودان (بین‌النهرین) احضار شد. سرانجام نرسه با بزرگان ایران در گذرگاه پایکولی در استان گرمکان ملاقات کرد و بسیار مورد تایید بزرگان ایران قرار گرفت و احتمالاً برای اولین بار نیز شاه اعلام شد. 

نرسه برای جلوگیری از خونریزی، پیشنهاد صلح با بهرام و وهنام را داد. با توجه به منابع تاریخی هر دو آنها نیز با آن موافقت کردند، زیرا هیچ شرحی از جنگ ارائه نشده است. دلیل توافق سریع بهرام و وهنام برای صلح شاید فرار از خدمت بسیاری از هواداران بهرام بوده باشد. بهرام از سلطنت کناره‌گیری کرد و جان خود را نجات داد، اما وهنام با ورود نرسه به پایتخت اعدام شد. با کناره‌گیری بهرام سوم سلطنت از فرزندان بهرام به خاندان نرسی انتقال می‌یابد و تا پایان سلسله ساسانی می‌ماند؛ بنابراین می‌توان این گونه پنداشت که جلوس نرسه بر تخت سلطنت، تضعیف موقعیت و تنزل پایگاه اشرافیت بزرگ را به دنبال داشته است. در فهرست نام مشایعت‌کنندگان نرسه در کتیبه‌ی پایکولی، نام کرتیر نیز با عنوان «موبد اورمزد» دیده می‌شود. این نام برای آخرین بار در کتیبه‌ی پایکولی ثبت شد، اما به دلیل مخدوش بودن متن نمی‌توان پی‌برد که مناسبات شاه جدید با کرتیر چگونه بوده است. نکته قابل تأمل در این کتیبه، لقب و عنوان بی‌تکلف کرتیر است؛ زیرا در زمان سلطنت بهرام دوم، وی مفتخر به دریافت عنوان شکوهمند «کرتیر بخت‌روان ورهران اورمزد موبد» شد. در خصوص عنوان به‌سختی بدست آمده فوق، نظرات مختلفی بیان شده است. به باور مکنزی، این عبارت حاکی از آن است که «کرتیر روح بهرام را نجات داده و مایه‌ی رستگاری وی» شده است.

سکه‌های بهرام سوم

همانطور که گفته شد با مرگ بهرام دوم و به سلطنت رسیدن بهرام سوم، نرسی که در این زمان در ارمنستان به سر می‌برد، داعیه سلطنت کرد و با ضرب سکه به نام خود عملاً شروع به طغیان و مخالفت کرد و در نتیجه جنگی که بین آنان در گرفت، نرسی قدرت را به دست گرفت. نکته‌ای که باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که تشابه ظاهری در نوشتار نام «ورهران» و نام «نرسی» باعث این شده است که برخی از محققین سکه‌های بهرام سوم را به نرسی نسبت بدهند.

مدالی از بهرام سوم، در مجله بررسی‌های تاریخی، تا حدودی تصویر و تاج زیبای این شاه ساسانی را نمایان ساخت. در حاشیه این مدال بیضوی شکل که گوشه راست آن شکسته است با نوشتار پهلوی چنین آمده است: «زی و (یحیو) مزدیسن بغی ورهران ملکا... انیران»، به این معنا: 

«زنده باد مزدا پرست خدایگان بهرام شاه سوم غیر ایران». بعد از شکست بهرام سوم از نرسی و فرار او از پایتخت در سال ۲۹۳ میلادی بنا به نظر کریستین سن، ممکن است بهرام در بعضی از قسمت‌های شرقی ایران به شاهی باقی مانده باشد.

سکه‌های مسی از بهرام سوم را که به احتمال بعد از خلع شدن از سلطنت در سرزمین‌های شرقی ضرب کرده است بدین صورت است. تصویر شاه روی سکه مانند سایر سکه‌های ساسانی رو به راست نقش شده است و تاج شاه اگر چه به عینه همانند تاج موجود بر سکه‌های سیمین و مدال منسوب به بهرام سوم نیست، ولی شباهت زیادی با آن دارد. مو‌های جمع شده شاه، تاج با خطوط عمودی و ریش کوتاه در این سکه، همانند مدال و سکه‌های سیمین منسوب به بهرام سوم است.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ حمله جدید رسایی به ظریف

دیدار فرماندهان نیروی هوایی ارتش با رهبر انقلاب

عکس/ میزان بارش برف در ارومیه

عکس/ استایل عجیب عیسی آل‌کثیر در جشن تولدش

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ مهدی هاشمی و همسر جدیدش در جشنواره فیلم فجر

اینفوگرافی/ برق ایران کجا مصرف می‌شود؟

عکس/ استقلال و مس رفسنجان از نگاه آمار

اینفوگرافی/ هر ساعت در هر کشور چند نفر متولد می‌شوند؟

عکس/ هدیه تروریستی نتانیاهو به ترامپ

جدول لیگ برتر در پایان مسابقات امروز

عکس/ اولین تصویر دیدار فرماندهان نیروی هوایی ارتش با رهبری

عکس/ پوستر استقلال برای دیدار با مس رفسنجان

تصویری تازه‌ای از سیدمحمد خاتمی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ هویدا و زنش لیلا امامی ۵۵ سال پیش

رکوردشکنی تاریخی قیمت طلا؛ سکه ۷۰ میلیون تومان شد

عیدی کارگران امسال چقدر است؟

فیلم/ سرلشکر سلامی: اسرائیل فرزند ارشد آمریکاست

عکس/ جاده اصفهان به شیراز در زمستان ۷۰ سال پیش

عکس / بارش برف در کلاردشت

نماینده گناباد: مجلس گزارشی از زیان انباشته شرکت‌های خودروساز ندارد

ممنوعیت بازگشت بازنشستگان به کار لغو می‌شود؟

عکس/ ناصرالدین شاه قاجار ۱۳۵ سال پیش در ارتفاعات پلور مازندران

عکس/ کودکی شبنم مقدمی در آغوش پدرش ۴۷ سال پیش

افزایش شکاف قیمتی دلار غیررسمی و رسمی

اینفوگرافی/ کدام کشور‌ها بیشترین تعداد جزایر را دارند؟

عکس/ باغ زیبای میدان ارگ تهران ۱۴۰ سال پیش و دوره ناصرالدین شاه

فیلم/ تجدید میثاق فرماندهان سپاه با آرمان‌های امام (ره)

چهل و سومین جشنواره فیلم فجر با طعم لذیذ گوشتیران

عکس/ نمایی حیرت انگیز و کمیاب از ۱۲۱ سال پیش جزیره هرمز

فیلم/ ادامه بارش برف و باران در کشور

پرواز در ارتفاع بالا قیمت مسکن در تهران

جزییات تعطیلی روز یکشنبه ۲۱ بهمن در تهران

چگونه می‌توان با رصد رشد نقدینگی، وضعیت شاخص ارزی را پیش‌بینی کرد؟

حذف یارانه نقدی با بهانه داشتن خودروی شخصی!

تمام حواشی برگزاری مجمع خودروساز بزرگ کشور؛ ایران‌خودرو ۴۸ ساعت پس از واگذاری

عکس عروسی لادن طباطبایی ۴۵ سال پیش

بارش برف در سوادکوه

گزینه پرسپولیسی‌ها سرمربی استقلال می‌شود؟

مذاکرات نیسان و هوندا به در بسته خورد

عکس/ تخریب میخانه‌ها در بهمن ۱۳۵۷

راهنمای خرید PS5 PRO بر اساس ریجن | تجربه‌ای بی‌نظیر از دنیای گیمینگ

اینفوگرافی/ مقایسه رشد اقتصاد ایران در دوران برجام و پس از آن

پنجمین عضو هیات مدیره ایران‌خودرو منصوب شد

کیوی هم گران شد + جدول

قیمت خانه در قلب تهران از استاد معین تا مولوی ، بهمن ۱۴۰۳ + جدول

دو سناریو پیشروی قیمت دلار؛ بانک مرکزی می‌تواند نرخ ارز را کنترل کند؟

آیا وام خرید مسکن افزایش می‌یابد؟

عکس/ پردیس احمدیه با استایل خاص و چمدان در دست

راه پر پیچ و خم واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی

فیلم/ آغاز دور پنجم مبادله اسرا با اسراییل در مرکز نوار غزه

حکم حبس رییس سابق هلال احمر به جرم اختلاس

فیلم/ طالبان خبر از تکمیل بندکمال خان دادند

بازگشت فشار حداکثری همراه با بستن یکی از بزرگ‌ترین قرارداد‌های نفتی کشور

عکس/ ایلان ماسک پشت صندلی کاخ سفید روی جلد تایم

جنگ تازه ترامپ برای صفر شدن فروش نفت ایران

درز یک شایعه در این زمان خاص؛ آیا یک چهره امنیتی پشت پرده مذاکرات هسته‌ای است؟

فیلم/ شعار «ظریف گورت را گم کن» در نماز جمعه‌ تهران

اهرم تهران و پکن برای دور زدن ترامپ چیست؟

فیلم/ واکنش ترامپ به عکس ماسک روی جلد تایم

جغرافیای ایران شکل فقر را تغییر داد

چشم‌انداز رویایی برای رفع بحران تولید برق

سرگیجه در بازار سهام؛ تقابل سیگنال‌های مثبت و منفی در بورس ادامه دارد؟

برف یک‌متری در جنگل‌های هیرکانی