تاریخ انتشار: ۱۴:۱۹ - ۲۹ دی ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

بهرام سکان یا بهرام سوم کیست؟/ یکی از شاهان ساسانی که سلطنتش کوتاه بود

بهرام سوم پسر بهرام دوم و شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه در سال ۲۶۸ میلادی متولد شده است. وی حدود ۱۶ سال سن داشت که به فرمانروایی سکستان (سیستان) منصوب شد.

بهرام سکان یا بهرام سوم کیست؟/ یکی از شاهان ساسانی که سلطنتش کوتاه بود

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: بهرام سوم یکی از شاهان کوتاه‌مدت سلسله ساسانیان بود که در سال ۲۹۳ میلادی به سلطنت رسید. او به دلیل دوران کوتاه حکومت و شرایط خاصی که به برکناری او منجر شد، یکی از کمتر شناخته‌شده‌ترین شاهان ساسانی است. بهرام سوم، اگرچه پادشاهی کم‌تأثیر در تاریخ ساسانیان بود، اما شرایط سلطنت او به وضوح نشان‌دهنده تنش‌های سیاسی و اهمیت نقش اشراف در تعیین سرنوشت حکومت در آن دوره بود. دوره او یادآور این نکته است که در ساختار حکومتی ساسانیان، حمایت اشراف و بزرگان نقش کلیدی در تثبیت قدرت داشت.

زندگینامه بهرام سوم

بهرام سوم پسر بهرام دوم و شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه در سال ۲۶۸ میلادی متولد شده است. وی حدود ۱۶ سال سن داشت که به فرمانروایی سکستان (سیستان) منصوب شد. درباره کودکی و نوجوانی او منبعی در دسترس نیست. 

شاهنشاهی بهرام سوم

بهرام سوم در هنگام رسیدن به شاهنشاهی در سال ۲۹۳ میلادی حدود ۲۵ سال سن داشته است. او پس از مرگ پدرش با کمک وهنام پسر تتروس و با حمایت آذرفرنبغ، شاه میشان و احتمالاً کرتیر تاج شاهی را بر سر نهاد گذاشت. کتیبه‌ی نرسه در پایکولی به شرح مبارزه‌ی وی با وهنام و بهرام سوم پرداخته است. طبق این روایت، وهنام دستگیر و اعدام شد. اما از سرنوشت بهرام سوم به دلیل مخدوش بودن کتیبه آگاهی در دست نیست. گویی مدت سلطنت بهرام سوم به کوتاهی چهار ماه بود. او در زمان انتصاب به سلطنت هنوز جوان بود و بسیاری از بزرگان ایران او را ضعیف‌تر از آن می‌دانستند که بتواند به درستی با تهدید رومیان و تهاجم آنان مقابله کند؛ بنابراین آنها تصمیم گرفتند تا جانشینی او را به به چالش بکشند و در عوض با نرسه، آخرین پسر باقی مانده شاپور یکم، که رهبری با تجربه و سردار نظامی بزرگی بود و می‌توانست برای ایران شکوه و عظمت بیاورد بیعت کردند.

چهار ماه پس از سلطنت بهرام سوم، نرسه به درخواست بسیاری از اشراف ایرانی به میان رودان (بین‌النهرین) احضار شد. سرانجام نرسه با بزرگان ایران در گذرگاه پایکولی در استان گرمکان ملاقات کرد و بسیار مورد تایید بزرگان ایران قرار گرفت و احتمالاً برای اولین بار نیز شاه اعلام شد. 

نرسه برای جلوگیری از خونریزی، پیشنهاد صلح با بهرام و وهنام را داد. با توجه به منابع تاریخی هر دو آنها نیز با آن موافقت کردند، زیرا هیچ شرحی از جنگ ارائه نشده است. دلیل توافق سریع بهرام و وهنام برای صلح شاید فرار از خدمت بسیاری از هواداران بهرام بوده باشد. بهرام از سلطنت کناره‌گیری کرد و جان خود را نجات داد، اما وهنام با ورود نرسه به پایتخت اعدام شد. با کناره‌گیری بهرام سوم سلطنت از فرزندان بهرام به خاندان نرسی انتقال می‌یابد و تا پایان سلسله ساسانی می‌ماند؛ بنابراین می‌توان این گونه پنداشت که جلوس نرسه بر تخت سلطنت، تضعیف موقعیت و تنزل پایگاه اشرافیت بزرگ را به دنبال داشته است. در فهرست نام مشایعت‌کنندگان نرسه در کتیبه‌ی پایکولی، نام کرتیر نیز با عنوان «موبد اورمزد» دیده می‌شود. این نام برای آخرین بار در کتیبه‌ی پایکولی ثبت شد، اما به دلیل مخدوش بودن متن نمی‌توان پی‌برد که مناسبات شاه جدید با کرتیر چگونه بوده است. نکته قابل تأمل در این کتیبه، لقب و عنوان بی‌تکلف کرتیر است؛ زیرا در زمان سلطنت بهرام دوم، وی مفتخر به دریافت عنوان شکوهمند «کرتیر بخت‌روان ورهران اورمزد موبد» شد. در خصوص عنوان به‌سختی بدست آمده فوق، نظرات مختلفی بیان شده است. به باور مکنزی، این عبارت حاکی از آن است که «کرتیر روح بهرام را نجات داده و مایه‌ی رستگاری وی» شده است.

سکه‌های بهرام سوم

همانطور که گفته شد با مرگ بهرام دوم و به سلطنت رسیدن بهرام سوم، نرسی که در این زمان در ارمنستان به سر می‌برد، داعیه سلطنت کرد و با ضرب سکه به نام خود عملاً شروع به طغیان و مخالفت کرد و در نتیجه جنگی که بین آنان در گرفت، نرسی قدرت را به دست گرفت. نکته‌ای که باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که تشابه ظاهری در نوشتار نام «ورهران» و نام «نرسی» باعث این شده است که برخی از محققین سکه‌های بهرام سوم را به نرسی نسبت بدهند.

مدالی از بهرام سوم، در مجله بررسی‌های تاریخی، تا حدودی تصویر و تاج زیبای این شاه ساسانی را نمایان ساخت. در حاشیه این مدال بیضوی شکل که گوشه راست آن شکسته است با نوشتار پهلوی چنین آمده است: «زی و (یحیو) مزدیسن بغی ورهران ملکا... انیران»، به این معنا: 

«زنده باد مزدا پرست خدایگان بهرام شاه سوم غیر ایران». بعد از شکست بهرام سوم از نرسی و فرار او از پایتخت در سال ۲۹۳ میلادی بنا به نظر کریستین سن، ممکن است بهرام در بعضی از قسمت‌های شرقی ایران به شاهی باقی مانده باشد.

سکه‌های مسی از بهرام سوم را که به احتمال بعد از خلع شدن از سلطنت در سرزمین‌های شرقی ضرب کرده است بدین صورت است. تصویر شاه روی سکه مانند سایر سکه‌های ساسانی رو به راست نقش شده است و تاج شاه اگر چه به عینه همانند تاج موجود بر سکه‌های سیمین و مدال منسوب به بهرام سوم نیست، ولی شباهت زیادی با آن دارد. مو‌های جمع شده شاه، تاج با خطوط عمودی و ریش کوتاه در این سکه، همانند مدال و سکه‌های سیمین منسوب به بهرام سوم است.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عربستان ۲۰۲۵؛ از میانجی گری میان ایران و آمریکا تا حل بحران اوکراین/ در عربستان انقلاب نخواهد شد، چون جوانان بن سلمان را دوست دارند/ پادشاهی سعودی مانند کره جنوبی مدرنیزه می‌شود

عکس/ تیپ گنگ مهسا حجازی در حال خرید عید با کلاه گپ چند میلیونی

عکس/ استوری عاشقانه آیسان آقاخانی و رضا گلزار حسابی سروصدا کرد

عکس/ بنر‌های عجیب در سراسر شهر تهران جلب توجه کرد

عکس/ سارا و نیکا در آغوش محسن تنابنده

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استایل طاووسی شبنم قلی‌خانی با جواهر گران قیمت

عکس/ نمایی از خرم آباد ۹۳ سال پیش با خانه‌های کاهگلی

عکس/ قابی ماندگار و دیدنی از کتایون ریاحی در کنار نوه محمدعلی فردین

عکس/ حال و هوای مردم تهران در اسفند ۲۳ سال پیش

عکس/ تیپ کژوال لیندا کیانی با کیف و گوشواره یاقوتی

حال و هوای مراسم قاشق‌زنی چهارشنبه سوری در قزوین

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

توصیه جدی وزارت بهداشت برای خرید شیرینی و آجیل

اعتراف اسکارلت جوهانسن

شیرینی پزی مخصوص عید ۱۴۰۴

مرگ هولناک دختر مدرسه‌ای در ویلای اجاره‌ای

طرز تهیه فرنی شیره انگور، افطاری گرم و مقوی

جی ۲۰ چگونه عمل می‌کند و چرا اهمیت دارد؟/ اگر G20 متحمل شکست شود چه چیزی از بین خواهد رفت؟

رسوایی با برگه آزمایش

طرز تهیه نان سیب زمینی روسی

ربودن زن جوان با قصد آزار و اذیت

چرا برخی خاطرات را فراموش می‌کنیم؟

زیدآبادی: دکتر پزشکیان! مملکت در حال فنا شدن است، می‌خواهی چه کنی؟

ایران خواستار آتش‌بس دائمی در غزه شد

محمد فاضلی: عدد دبش در تاریخ ریاضیات می‌ماند!

واتساپ با قابلیت‌های تازه به‌روز‌رسانی شد!

سرپیچی ایرلاین‌ها از ممنوعیت توزیع مواد غذایی ناسالم

توضیح سخنگوی وزارت خارجه درباره محتوای نامه ترامپ به ایران

فیلم/حافظ‌خوانی سفیر کره جنوبی در ایران

ساعت کاری کارمندان تغییر کرد

پزشکیان: امروز دیگر کسی حرف خوب بدون عمل را از ما قبول نمی‌کند

پوتین: با پیشنهاد آتش‌بس موافقیم

ماجرای شماره متفاوت آقای گل لیگ یک

CFT و پالرمو در کمیسیون تصویب شد

آمریکا وزیر نفت را تحریم کرد

جزئیات قرعه‌کشی دور حذفی لیگ نخبگان آسیا اعلام شد

الجولانی پیش‌نویس اعلامیه قانون اساسی را امضا کرد

شهرداری تهران: هیچ مجوزی برای تخریب ساختمان سینگر صادر نشده

سهمیه سوخت تغییری نخواهد کرد

عصبانیت شدید نتانیاهو از گزارش سازمان ملل درباره جنایات اسرائیل

اتحادیه اروپا: به برجام متعهد هستیم

درگاه پرداخت ریالی روی وبسایت قمار!

محمدرضا شریفی نیا کیست؟| بازیگر پرحاشیه و تأثیرگذار سینمای ایران

مرگ پرویز در ۷۰ سالگی

مهدی قایدی به شخص مورد علاقه‌اش رسید

صلح اوکراین تازه آغاز ماجراست!

عکس/ ویلا‌های لاکچری ۸۳ سال پیش در بابلسر

اینفوگرافی/ عواملی که سلامت روده‌ها را تهدید می‌کند

فیلم‌های سینمایی آخر هفته تلویزیون

قیمت برنج ایرانی به ۲۰۰ هزار تومان رسید

بهترین افطاری برای ماه رمضان

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

افزایش ۲۵ درصدی قیمت بلیت قطار در آستانه نوروز

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

پرسپولیس گرانترین و تراکتور ارزانترین بلیت در ایران

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

فیلم/ عذرخواهی مجری صداوسیما از شهرداری

دلیل افطار کردن با خرما در ماه رمضان چیست؟

چرا بعد از غذا خوردن میل به شیرینی داریم؟

با رقم فساد چای دبش چند هواپیما می‌شد خرید؟

برای پیشگیری از زوال عقل در پیری چه باید کرد؟