تاریخ انتشار: ۰۹:۵۹ - ۲۸ آذر ۱۴۰۳

حراج پارسه در سایه ابهامات قانونی؛ چگونگی صدور مجوز نخستین حراج آثار تاریخی ایران بدون نظارت!

نبود فهرست جامع از اموال تاریخی در اختیار نهاد‌های دولتی و غیردولتی، خطر جدی برای حفاظت از آثار فرهنگی در شرایط بحران محسوب می‌شود

حراج پارسه در سایه ابهامات قانونی

اقتصاد۲۴-هفدهم آذرماه خبری مبنی‌بر صدور مجوز نخستین حراج اموال تاریخی مجاز در ایران منتشر شد. خبری که علاوه‌بر ابهامات بسیار، باعث طرح انتقاداتی به وزارت میراث‌فرهنگی شد که چرا در چنین شرایطی اقدام به صدور مجوز حراج آثار تاریخی کرده است. هرچند رئیس اداره اموال فرهنگی و تاریخی اداره‌کل موزه‌ها تأکید ویژه‌ای بر قانونی بودن این اقدام دارد و صدور این مجوز را براساس «آیین‌نامه مدیریت، ساماندهی، نظارت و حمایت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگی تاریخی منقول مجاز» نخستین حراج قانونی می‌داند که تمامی مراحل لازم را برای اخذ مجوز طی کرده است، اما همچنان نقد‌هایی از ابعاد مختلف به برگزاری آن از سوی کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی وارد است.

حراج پارسه قرار بود دیشب در هتل سیمرغ تهران ۳۹ اثر تاریخی و فرهنگی را چکش بزند. تعطیلی ادارات استان تهران در روز‌های اخیر، اما منجر به تغییر زمان برگزاری این حراج شد و برگزارکنندگان هنوز زمان دقیق آن را اعلام نکرده و این موضوع را منوط به صدور مجوز از سوی اداره اماکن اعلام کرده‌اند. حراجی که در هفته‌های گذشته با حواشی و نقد‌های متعدد روبه‌رو است و ابهامات ناتمام آن حتی با توضیحات ارائه‌شده از سوی برخی مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی و برگزارکنندگان حراج، همچنان به قوت خود باقی است.

اولین حراج قانونی

در روز‌های اخیر به‌رغم طرح نقد‌های متعدد از سوی رسانه‌ها و فعالان میراث فرهنگی، هیچ‌یک از مسئولان این وزارتخانه واکنشی به این ابهامات و سؤالات نداشتند. تنها «محمدرضا زاهدی»، رئیس اداره اموال فرهنگی اداره‌کل موزه‌ها، در حاشیه نشستی در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی توضیحاتی در این زمینه به خبرنگار «پیام ما» ارائه کرده است. زاهدی معتقد است: «بعضی افراد می‌گویند که قوانین ما نقص دارند، اما واقعیت این است که قوانین ما در زمینه اموال فرهنگی و تاریخی هیچ نقصی ندارند. مشکل اصلی این است که اجرای قوانین به‌درستی انجام نمی‌شود. زمانی که برخی‌ها بخواهند، قوانین اجرا می‌شود، اما زمانی که نخواهند، اجرا نمی‌شود.» به‌گفته زاهدی، کارگروه ملی تجارت اموال تاریخی و هنری منقول مجاز که ریاست آن به‌عهده معاونت میراث‌فرهنگی کشور و اعضای آن شامل مدیر اداره‌کل موزه‌ها، رئیس حراست وزارت میراث‌فرهنگی، مدیرکل امور حقوقی و املاک، نماینده وزارت علوم و نماینده وزارت ارشاد است، بر مبنای قوانین موجود درباره تجارت اموال فرهنگی تاریخی مجاز، این مجوز را به مؤسسه‌ای که درخواست برگزاری حراج داشته، ارائه کرده و در این روند هیچ اقدام غیرقانونی صورت نگرفته است.

به‌گفته زاهدی: «خروج آثاری که در این حراج ارائه می‌شوند، حتی پس از خرید توسط مالک جدید، از کشور غیرمجاز است. اصولاً برگزاری این حراج با هدف کاهش این آسیب (خروج آثار تاریخی از کشور) به اموال فرهنگی و تاریخی از سوی مراجع قانونی تعریف و دستورالعمل مربوط به آن تدوین شده است.»، اما آمار رسمی یگان حفاظت میراث‌فرهنگی و نهاد‌های دیگر نشان از رشد روزافزون خروج اموال تاریخی از کشور دارند که مؤید این است که این قانون نه‌تنها ضمانت اجرا ندارد بلکه درصورت اجرا هم قدرت بازدارندگی بسیاری پایینی دارد؛ چراکه متخلفین برخی از پرونده‌ها به‌گفته مراجع رسمی ده‌ها بار دست به چنین اقدامی زده و با برخورد‌های قانونی مواجه شده‌اند، اما همچنان شانس خود را برای خروج اشیای تاریخی از مبادی رسمی مانند فرودگاه امام امتحان می‌کنند. به‌نظر می‌رسد با این توصیفات نگرانی بسیاری از منتقدان برگزاری این حراج نسبت به تسهیل خروج آثار از کشور با برگزاری چنین حراج‌هایی که مجوز وزارت میراث‌فرهنگی را دارند، نگرانی بجایی است.


بیشتر بخوانید:عکس/ نمایی از مقبره کوروش کبیر متعلق به دوره قاجار و ۱۱۵ سال پیش


تکلیف اموال در اختیار نهاد‌ها و سازوکار نظارتی بر این مسئله چه می‌شود؟

یکی از نگرانی‌هایی که همواره در حوزه اموال تاریخی وجود دارد، سر باز زدن نهاد‌هایی است که در یک برهه تاریخی پس از حوادث سال ۵۷ اموال و بنا‌هایی را در اختیار گرفتند که پس از گذشت چهار دهه هنوز فهرستی از آنها به وزارت میراث‌فرهنگی و وزارت امور اقتصاد و دارایی ارائه نکرده‌اند. نبود اطلاعاتی درباره این اموال و آثار منجر به اتفاقاتی مشابه سرنوشت تابلو‌های موزه امام علی می‌شود.

محمدرضا زاهدی در پاسخ به این سؤال «پیام ما» که سازوکار نظارتی بر آثار ارائه‌شده در حراج پارسه و حراج‌های بعدی که قرار است مجوز آن توسط این کارگروه صادر شود، در زمینه اموالی که فهرستی از آنها در اختیار هیچ نهادی نیست، چگونه خواهد بود، می‌گوید: «ما از سال ۱۳۸۱ که «آیین‌نامه اموال فرهنگی، هنری و تاریخی نهاد‌های عمومی و دولتی» تصویب شد و براساس ماده سوم آن: «کلیه اموال فرهنگی تاریخی و هنری دولتی که در اختیار وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و عمومی غیردولتی و دستگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی است، براساس فرم‌ها و دفاتر مندرج در این آیین‌نامه توسط دستگاه دارنده ثبت و یک نسخه از آنها به سازمان میراث‌فرهنگی کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال خواهد شد. عدم انجام مفاد این ماده، موجب پیگرد قانونی خواهد بود.» پیگیر این مسئله از نهاد‌های مختلف هستیم تا فهرست آثار خود را در اختیار ما بگذارند یا در سامانه جام بارگذاری کنند، اما متأسفانه برخی نهاد‌ها به ما اعلام می‌کنند ما حتی به مجلس هم پاسخگو نیستیم، شما که میراث‌فرهنگی هستید و اصلاً جایگاهی ندارید. سؤال ما این است که اگر روزی اتفاقی در کشور بیفتد، یا تجربه‌ای که در سوریه و کشور‌های دیگر افتاد برای ما هم تکرار شود، چگونه باید از اموالی که نمی‌دانیم کجا هستند و اطلاعاتی از آنها نداریم، محافظت کنیم؟ شرایط بحرانی است.


بیشتر بخوانید:کعبه زرتشت بیش از نقش رستم در خطر؛ بحران فرونشست در مرودشت هر روز بحرانی‌تر می‌شود


هر فردی که اثری را برای فروش در گالری یا حراج به معرض فروش می‌گذارد، باید گواهینامه‌ای از کارشناسان قوه قضائیه دریافت کند که شامل اصالت اثر، شناسنامه اثر، ویژگی‌ها و مالک آن باشد. اگر در آینده مشخص شود که این اثر سرقتی بوده یا متعلق به فرد دیگری است، برگزارکننده حراج باید پاسخگو باشد

ما باید برای حفاظت از میراث فرهنگی و موزه‌ها کاری انجام دهیم. اگر مستندنگاری انجام نشود و اطلاعات به یک بانک اطلاعاتی جامع وارد نشود، فردا چگونه می‌توانیم اگر خدایی‌نکرده جایی مورد دستبرد قرار گرفت، این آثار را بازیابی کنیم و از آنها محافظت کنیم؟ ما حتی اطلاع دقیقی از مجموعه جواهرات ملی در بانک مرکزی نداریم، چون اجازه دسترسی به این اطلاعات را به ما نداده‌اند.» او در ادامه می‌گوید: «وقتی بدنه دولت و نهاد‌های دولتی و غیردولتی اطلاعات اموال خود را به وزارت میراث‌فرهنگی نمی‌دهند، چطور می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بخش خصوصی، مثلاً مالکی که در خانه خود نسخه‌ای خطی از قرآن دوره صفوی دارد، اطلاعاتش را در اختیار ما بگذارد؟ این یک مطالبه است و می‌خواهیم دولت با فشار بیشتری این مطالبه را مطرح کند. وزارت امور اقتصادی و دارایی هم باید وارد میدان شود و بانک اطلاعات اموال فرهنگی و تاریخی را تکمیل کند. اگر این اطلاعات تکمیل نشود، چالش‌های بسیاری در آینده خواهیم داشت.»

 زاهدی درباره سازوکار نظارتی بر اموال ارائه‌شده در حراج هم می‌گوید: «ما تمامی مراحل انتقال این اثر را از زمان خلق آن توسط هنرمند تا امروز که مالک آن را در حراج ارائه کرده است، ردیابی می‌کنیم؛ هر کجا ابهامی باشد از مالک تقاضای ارائه مدارک داریم. در مورد حراج‌ها، هر فردی که اثری را برای فروش در گالری یا حراج به معرض فروش می‌گذارد، باید گواهینامه‌ای از کارشناسان قوه قضائیه دریافت کند که شامل اصالت اثر، شناسنامه اثر، ویژگی‌ها و مالک آن باشد. اگر در آینده مشخص شود که این اثر سرقتی بوده یا متعلق به فرد دیگری است، برگزارکننده حراج باید پاسخگو باشد.» درحالی‌که مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی بر قانونی بودن این حراج تأکید دارند و توضیحاتی هم که زاهدی ارائه می‌کند آنگونه که باید قانع‌کننده نیست، به‌نظر می‌رسد با وجود تمام ابراز نگرانی‌ها و ابهامات بسیار، حراج پارسه در زمانی که هنوز مشخص نیست، برگزار خواهد شد.

منبع: روزنامه پیام ما
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

خواص شگفت انگیز رزماری برای لاغری

هشدار فدراسیون کوهنوردی: از ۲ تا ۸ اسفند کوه نروید

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی