گرانی قیمت لاستیک؛ عامل جدید گرانی خودرو

اقتصاد ۲۴ - در پی تغییرات اخیر در نحوه تأمین ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه صنعت تایر و حذف گروه کالایی نیمایی، قیمت ارز مورد استفاده برای صنایع تایرسازی از ۵۰ هزار تومان به حدود ۶۵ هزار تومان افزایش یافته است. این تغییر نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های تولید مواد اولیه تایر گذاشته و به تبع آن، منجر به افزایش قیمت تمام‌شده محصولات تایر شده است.

بر اساس نامه‌ای که از سوی صنایع لاستیک‌سازی کشور صادر شده، در راستای واقعی‌سازی قیمت محصولات، قیمت انواع تایر از جمله تایر‌های سواری و وانت‌های رادیال بلت سیمی به میزان ۲۵ درصد و تایر‌های بایاس شامل تایر‌های وانت، راه‌سازی و صنعتی، کشاورزی و تیوب به میزان ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت. همچنین، تایر‌های TRB و وانتی ال‌استیل نیز افزایش قیمت ۴۵ درصدی پیدا خواهند کرد. این تغییرات در قیمت تایرها، به منظور سازگاری با شرایط جدید ارزی و هزینه‌های تولید در کشور صورت گرفته و مبنای محاسبات آن نرخ ارز ۶۵ هزار تومانی است.

خودرو‌های در حال تردد در ایران عموماً فرسوده هستند؛ خودرو‌هایی که به دلیل وضعیت معیشت مردم کمتر با خودرو‌های نو جایگزین می‌شوند و تا لحظه از نفس افتادن‌شان از چرخه استفاده خارج نمی‌شوند. این مساله که معیشت مردم سبب شده خودرو‌های نو جایگزین خودرو‌های فرسوده نشوند، حتی به اورهال خودرو‌های کارکرده هم راه پیدا کرده و گزارش‌ها حاکی از آن است که مجموعه‌های خدمات خودرویی، ماه‌هاست در رکودی جدی به سر می‌برند.

افزایش نرخ لاستیک تنها به افزایش قیمت لاستیک محدود نمی‌شود و تأثیر آن به طور مستقیم باعث افزایش هزینه نگهداری وسایل نقلیه می‌شود و وسایل نقلیه هم در تمام صنایع ایران موجودند. برای مثال صنایع کشاورزی، راه‌سازی و لیفتراک‌های صنایع تولیدی ازجمله صنایع تأثیرپذیر از این اتفاق هستند.

به دنبال این اتفاق، بازار خودرو هم که به بهانه هر اتفاقی دستخوش جهش قیمت می‌شود، احتمالاً بیش از هر صنعت و کالای دیگری از مصوبه دولت تأثیر پذیرد و قیمت خودرو بهانه دیگری برای جهش پیدا کند؛ بنابراین افزایش قیمت لاستیک، تورم مضاعفی را در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور به همراه دارد، اما چرا افزایش نرخ لاستیک تورم بیشتری به بار می‌آورد؟

افزایش نرخ لاستیک و تأثیر آن بر تورم

لاستیک محصول مصرفی است که نقش مهمی در ایمنی خودرو‌ها ایفا می‌کند و تعویض دیرهنگام آن باعث استهلاک زودرس سایر سیستم‌های خودرو می‌شود. اولین اثر افزایش قیمت لاستیک بر حمل و نقل است. در واقع زمانی که قیمت لاستیک افزایش پیدا می‌کند، هزینه نگهداری وسایل نقلیه بالا می‌رود و این اتفاق، افزایش هزینه حمل و نقل را نیز در پی دارد.

لاستیک تنها در حمل و نقل روزمره مردم کاربرد ندارد؛ همان‌طور که از نامه انجمن تایر ایران نیز پیداست، لاستیک در کشاورزی، راهسازی و صنایع مختلف نیز استفاده می‌شود. تراکتور‌ها و ماشین‌آلات صنعتی نظیر لیفتراک، لودر، دامپتراک و بابکت در این دسته جا می‌گیرند؛ بنابراین افزایش نرخ لاستیک در کنار تمام چالش‌های موجود در کشور، فشار مضاعفی به کشاورزان و صنعت‌گران وارد می‌کند که به صورت غیر مستقیم بر قیمت محصول تولیدی آنان می‌افزاید. بنابراین، افزایش نرخ لاستیک، فشار مضاعفی به چرخه اقتصادی وارد می‌کند.

استفاده از لاستیک فرسوده و تبعات آن

چنان‌که گفته شد، بازار خدمات خودرویی ماه‌هاست وارد رکود جدی شده است. مردم طی ماه‌های اخیر به‌ندرت برای خدمات خودرویی خود به صنف‌های خدماتی مراجعه کرده‌اند. این مساله حتی به تعویض روغنی‌ها و آپاراتی‌ها هم رسیده است. اما سوالی که پیش می‌آید این است که تأخیر در تعویض لاستیک و استفاده از لاستیک‌های استوک و فرسوده چه تبعاتی برای رانندگان دارد؟

کاهش کنترل و مانورپذیری خودرو

لاستیک‌های فرسوده به مرور زمان عمق آج خود را از دست می‌دهند. این کاهش عمق باعث می‌شود چسبندگی خودرو‌ها به جاده کاهش یابد. بنابراین، بر اثر کاهش چسبندگی، عواملی، چون مانورپذیری خودرو‌ها در سر پیچ‌ها و همچنین ترمزگیری کاهش می‌یابد.

لاستیک‌های فرسوده به مرور زمان انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و به سایش عمیق یا ترک دچار می‌شوند. این وضعیت، در کنار جاده‌های فرسوده ایران، احتمال ترکیدن لاستیک را بیشتر می‌کند. این مساله ایمنی جاده‌ها را نیز تهدید می‌کند که در ادامه به آن پرداخته شده است.

لاستیک فرسوده و افزایش استهلاک

تعویض نکردن به‌موقع لاستیک می‌تواند فشار زیادی به بخش‌های دیگر خودرو وارد کند و در نهایت هزینه‌های سنگین‌تری برای مصرف‌کنندگان به بار آورد. این فشار مضاعف معمولاً بر سیستم تعلیق و فرمان وارد می‌شود و قطعاتی مانند کمک‌فنرها، سیستم تعلیق و بلبرینگ‌ها سریع‌تر دچار فرسایش و خرابی می‌شوند.

این افزایش هزینه‌ها با افزایش مصرف سوخت خودرو نیز همراه است، چراکه لاستیک فرسوده مقاومت غلتشی بیشتری دارد و در نتیجه موتور خودرو به توان بیشتری برای به حرکت درآوردن لاستیک نیاز دارد.

استفاده از لاستیک فرسوده نه‌تنها برای سرنشینان وسیله نقلیه بلکه برای سایر کاربران جاده نیز خطرناک است. خودرو‌هایی که از لاستیک فرسوده استفاده می‌کنند در شرایط جوی نامساعد، مانند برف و باران، بیشتر دچار لغزش و انحراف از جاده می‌شوند. این موضوع ایمنی جاده‌ها را کاهش داده و احتمال تصادفات زنجیره‌ای را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید:تکلیف واردات خودرو به مناطق آزاد مشخص شد

بنابراین، لاستیک نقش مهمی در چرخه اقتصادی کشور دارد. همچنین تعویض دیرهنگام آن نه‌تنها افزایش هزینه نگهداری خودرو را به دنبال دارد، بلکه ایمنی جاده‌ها را به خطر می‌اندازد. بنابراین، ضروری است که تصمیمات اساسی در خصوص این مساله یا دست‌کم قدرت خرید مردم اتخاذ شود. رانندگانی که با توجه به شرایط اقتصادی به تعویض لاستیک خودرو خود بی‌توجهی می‌کنند، بهتر است با توجه به تبعاتی که این تصمیم به بار می‌آورد، نسبت به بررسی لاستیک‌های خود بازنگری داشته باشند.