آشنایی با انواع تابلوهای برق

اقتصاد ۲۴- در این مقاله، به بررسی انواع تابلوهای برق، کاربردهای آن‌ها و نکات مهم در انتخاب و استفاده از آن‌ها می‌پردازیم. اگر به دنبال اطلاعاتی جامع و کاربردی در این زمینه هستید، ادامه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد.

تابلو برق چیست؟

تابلو برق به محفظه‌ای گفته می‌شود که تجهیزات مختلف الکتریکی و الکترونیکی مانند کلیدها، فیوزها، کنتاکتورها، و PLC در آن قرار می‌گیرند و وظیفه مدیریت و توزیع انرژی الکتریکی را بر عهده دارد. در سیستم‌های پیشرفته، PLC یکی از مهم‌ترین اجزای تابلو برق است که برای کنترل خودکار فرآیندها استفاده می‌شود. اگر به دنبال بررسی قیمت و خریدPLC برای پروژه‌های خود هستید، انتخاب مناسب این دستگاه می‌تواند بهره‌وری و کارایی سیستم را افزایش دهد.

تابلوهای برق بر اساس نیاز پروژه‌ها در انواع و طراحی‌های مختلفی ساخته می‌شوند، مانند تابلوهای ایستاده، دیواری و توکار یا روکار. این تابلوها ممکن است در محیط‌های داخلی یا خارجی نصب شوند و از موادی با مقاومت بالا در برابر ضربه، رطوبت و حرارت ساخته شوند. اهمیت تابلوهای برق به مدیریت و توزیع جریان محدود نمی‌شود، بلکه نقشی کلیدی در ایمنی سیستم‌های الکتریکی ایفا می‌کند و بهره‌وری تجهیزات متصل به سیستم را نیز بهبود می‌بخشد.

انواع تابلو برق بر اساس سطح ولتاژ

تابلوهای برق بر اساس سطح ولتاژ کاری به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تابلو برق فشار ضعیف (LV)، تابلو برق فشار متوسط (MV) و تابلو برق فشار قوی (HV). هرکدام از این تابلوها برای محدوده خاصی از ولتاژ طراحی شده‌اند و کاربردهای متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود:

تابلو برق فشار ضعیف (Low Voltage)

تابلو برق فشار ضعیف یا LV برای ولتاژهایی تا حداکثر ۱۰۰۰ ولت (معمولاً ۴۰۰ ولت در سیستم‌های سه فاز) طراحی شده است. این تابلوها در محیط‌های مسکونی، تجاری و صنعتی کوچک کاربرد دارند و وظیفه اصلی آن‌ها توزیع و مدیریت برق در ولتاژهای پایین است. تابلوهای فشار ضعیف شامل تجهیزاتی مانند کلیدهای مینیاتوری، کنتاکتورها، فیوزها و رله‌های حفاظتی هستند و به دلیل ایمنی و سهولت نصب، پرکاربردترین نوع تابلو برق محسوب می‌شوند.

تابلو برق فشار متوسط (Medium Voltage)

تابلو برق فشار متوسط یا MV برای ولتاژهایی بین ۱۰۰۰ ولت تا ۳۶۰۰۰ ولت طراحی شده است. این تابلوها در صنایع بزرگ، نیروگاه‌ها و پست‌های توزیع برق به کار می‌روند و وظیفه انتقال انرژی الکتریکی از منبع به تابلوهای فشار ضعیف را بر عهده دارند. تابلوهای فشار متوسط معمولاً شامل تجهیزات حفاظتی پیشرفته مانند کلیدهای مدارشکن (Circuit Breaker) و سکسیونرها هستند و به دلیل حساسیت و پیچیدگی، نیاز به طراحی  استاندارد دارند.

تابلو برق فشار قوی (High Voltage)

تابلو برق فشار قوی یا HV برای ولتاژهای بالاتر از ۳۶۰۰۰ ولت (معمولاً از ۶۳ کیلوولت به بالا) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تابلوها در سیستم‌های انتقال برق و پست‌های فوق توزیع و انتقال کاربرد دارند. تابلوهای فشار قوی به تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورها، بریکرهای قدرت و سیستم‌های حفاظتی پیشرفته مجهز هستند و نقش کلیدی در انتقال برق در مسافت‌های طولانی و بین شهرها ایفا می‌کنند.

انواع تابلوهای برق بر اساس کاربرد

تابلوهای برق بر اساس نیازها و محیط‌های مختلف به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند. دو دسته مهم از این تابلوها شامل تابلو برق توزیع و تابلو برق کنترل هستند. هرکدام از این تابلوها نقش مهمی در مدیریت و بهره‌وری انرژی الکتریکی ایفا می‌کنند و طراحی آن‌ها متناسب با کاربرد موردنظر انجام می‌شود.

تابلو برق توزیع

تابلو برق توزیع وظیفه توزیع جریان برق از منبع اصلی به نقاط مختلف یک ساختمان یا مجموعه را بر عهده دارد. این نوع تابلو معمولاً در ورودی ساختمان‌ها، کارخانه‌ها یا پروژه‌های صنعتی نصب می‌شود و جریان برق را به بخش‌های مختلف مانند واحدهای ساختمانی یا دستگاه‌های خاص انتقال می‌دهد. تابلوهای توزیع  ایمنی را تضمین کرده و از اضافه‌بار یا اتصال کوتاه جلوگیری کنند.

تابلو برق کنترل

تابلو برق کنترل بیشتر در سیستم‌های صنعتی و خطوط تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش آن مدیریت و نظارت بر عملکرد تجهیزات و ماشین‌آلات است. این تابلوها شامل تجهیزاتی مانند کنترلرها، رله‌ها، تایمرها و PLCها هستند که امکان برنامه‌ریزی و کنترل دقیق فرآیندهای صنعتی را فراهم می‌کنند. تابلو برق کنترل می‌تواند به صورت دستی یا اتوماتیک عمل کند و برای بهبود بهره‌وری و کاهش خطاهای انسانی کاربرد دارد.

انواع تابلوهای برق بر اساس طراحی

در ادامه به برخی از رایج‌ترین انواع تابلوهای برق بر اساس طراحی اشاره می‌کنیم:

تابلو برق ایستاده

تابلوهای ایستاده معمولاً در پروژه‌های بزرگ صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند و به دلیل ظرفیت بالای خود برای نگهداری تعداد زیادی تجهیزات الکتریکی مناسب هستند. این تابلوها بر روی زمین نصب می‌شوند و دارای درب‌های قابل قفل برای حفاظت بیشتر هستند. تابلو برق ایستاده می‌تواند در محیط‌های داخلی و خارجی نصب شود و از موادی با مقاومت بالا در برابر ضربه و شرایط جوی ساخته می‌شود.

تابلو برق دیواری

تابلوهای برق دیواری، همان‌طور که از نامشان پیداست، روی دیوار نصب می‌شوند و بیشتر در پروژه‌های کوچک‌تر مانند ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری کاربرد دارند. این تابلوها اندازه کوچک‌تری نسبت به تابلوهای ایستاده دارند و برای محیط‌های محدود طراحی شده‌اند. تابلوهای دیواری گزینه‌ای ایده‌آل برای توزیع برق در بخش‌های مختلف یک ساختمان هستند.

تابلو برق داخلی و خارجی

تابلوهای برق داخلی برای محیط‌های بسته و عاری از عوامل مخرب مانند رطوبت و گردوغبار طراحی شده‌اند، در حالی که تابلوهای خارجی دارای بدنه‌ای مقاوم در برابر عوامل محیطی مانند باران، رطوبت و اشعه خورشید هستند. این تابلوها  از جنس فلزات مقاوم یا پلاستیک‌های خاص ساخته می‌شوند و استانداردهای حفاظتی مانند IP55 یا IP65 را رعایت می‌کنند.

تابلو برق توکار و روکار

تابلوهای توکار در داخل دیوار نصب می‌شوند و نمای ظاهری ساختمان را حفظ می‌کنند. این تابلوها بیشتر در ساختمان‌های مسکونی و اداری کاربرد دارند. در مقابل، تابلوهای روکار بر روی سطح دیوار نصب شده و برای فضاهایی که امکان نصب توکار وجود ندارد، گزینه مناسبی هستند.

این طراحی‌های متنوع به مصرف‌کنندگان امکان انتخاب تابلو برق مناسب بر اساس نیازها و شرایط محیطی را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌های مهم در انتخاب تابلو برق

انتخاب یک تابلو برق مناسب، تأثیر زیادی در عملکرد و ایمنی سیستم‌های الکتریکی دارد. برای انتخاب درست، باید ویژگی‌های زیر را مدنظر قرار داد:

استانداردها و الزامات قانونی

تابلو برق باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی (مانند IEC، NEMA یا ANSI) مطابقت داشته باشد. رعایت این استانداردها باعث تضمین ایمنی، کیفیت و عملکرد مناسب تابلو می‌شود.

ظرفیت و توان تابلو برق

ظرفیت تابلو برق باید متناسب با بار الکتریکی سیستم انتخاب شود. در نظر گرفتن توان قابل پشتیبانی تابلو و امکان توسعه آینده، از بروز مشکلات اضافه‌بار جلوگیری می‌کند.

جنس بدنه و مقاومت در برابر عوامل محیطی

بدنه تابلو برق باید از موادی مانند فولاد گالوانیزه، آلومینیوم یا پلاستیک مقاوم ساخته شده باشد تا در برابر ضربه، خوردگی و شرایط محیطی مانند رطوبت، گرما و گردوغبار مقاومت کند.

نوع حفاظت (IP Code)

کد حفاظت (IP Code) نشان‌دهنده میزان مقاومت تابلو در برابر نفوذ آب و گردوغبار است. برای محیط‌های باز یا صنعتی، تابلوهایی با کد IP65 یا بالاتر مناسب هستند.

ایمنی و تجهیزات حفاظتی

تابلو برق باید به تجهیزاتی مانند کلیدهای حفاظتی، فیوزها و رله‌ها مجهز باشد تا از تجهیزات و کاربران در برابر خطرات ناشی از اضافه‌بار، اتصال کوتاه و نوسانات برق محافظت کند.

محل نصب و ابعاد تابلو برق

تابلو برق باید با فضای موجود برای نصب و شرایط محیطی سازگار باشد. به‌عنوان مثال، برای محیط‌های کوچک، تابلوهای دیواری و برای پروژه‌های بزرگ، تابلوهای ایستاده انتخاب مناسبی هستند.

چگونه PLC مناسب برای تابلو برق را انتخاب کنیم؟

در هنگام انتخاب PLC برای تابلو برق، باید به ویژگی‌های مختلف آن توجه کرد تا سیستم عملکرد بهینه‌ای داشته باشد. معیارهای مهم برای انتخاب PLC زیمنس شامل توان پردازش بالا، تطابق با نیازهای پروژه، تعداد ورودی و خروجی‌های قابل پشتیبانی و پشتیبانی از انواع پروتکل‌های ارتباطی است.

همچنین توجه به ویژگی‌هایی مانند قابلیت برنامه‌نویسی آسان، پشتیبانی از ماژول‌های افزایشی و میزان مصرف انرژی می‌تواند در انتخاب بهترین PLC تأثیرگذار باشد. در کنار این موارد، قیمت و خرید PLC زیمنس یکی از عوامل مهم برای کسانی است که به دنبال یک راه‌حل مقرون‌به‌صرفه با کیفیت بالا برای پروژه‌های خود هستند.

صنایع تولید دیتا به عنوان نمایندگی رسمی محصولات برند زیمنس در تهران شناخته می‌شود. این مجموعه بهترین و به روزترین محصولات برند زیمنس را با بهترین قیمت و کیفیت در اختیار شما قرار می‌دهد پس اگر خواهان خرید PLC های با کیفیت برند زیمنس هستید به سایت تولیددیتا مراجعه کنید.

جمع‌بندی

تابلوهای برق نقش حیاتی در ایمنی و بهره‌وری سیستم‌های الکتریکی دارند. آشنایی با انواع مختلف آن‌ها و کاربردهای متنوعشان، به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را متناسب با نیازهای خود انجام دهید. با در نظر گرفتن نکات ذکر شده در این مقاله، می‌توانید مطمئن شوید که سیستم برق شما به‌صورت ایمن و کارآمد عمل می‌کند. مطالعه دقیق و مشاوره با متخصصان در این زمینه، گامی مهم در دستیابی به عملکرد بهینه سیستم‌های الکتریکی است.