داووس ۲۰۲۵ به روایت اعداد/ بازتاب واقعیت‌های دشوار پیش‌رو در گزارش مجمع جهانی اقتصاد

 اقتصاد ۲۴- خلاصه کردن چیزی مانند نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس به تنها پنج عدد کار دشواری خواهد بود. این دشواری به طور خاص در حال حاضر صدق می‌کند. به نظر می‌رسد بزرگترین اقتصاد جهان به شدت در مسیر جدیدی قرار می‌گیرد و سایر دولت ها، کسب و کار‌ها و به ظاهر تقریباً همه افراد دیگر در جهان در تلاش هستند تا بهترین راه را برای سازگاری با آن مسیر تعیین کنند. در جلسات داووس نیز اتفاقات زیادی رخ داد. چند هزار شرکت‌کننده از صد‌ها کشور مختلف، که در صد‌ها جلسه رسمی و کاملاً غیررسمی شرکت کرده‌اند دیدگاه‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند.

با این وجود، ما از میان بحث‌ها و دیدگاه‌های مختلف مطرح شده پنج مورد را در قالب پنج عدد انتخاب کرده و مطرح می‌کنیم: 

 

۱۰۰ تریلیون دلار بدهی عمومی

۱۰۰ تریلیون دلار بدهی عمومی ؛ این یک مانع بزرگ در برابر تحقق بهترین نیت هاست. دولت‌ها در سرتاسر جهان برنامه‌های بزرگی دارند، برخی از دولت‌ها قصد دارند زرادخانه‌ای قابلیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد کنند، برخی دولت‌ها قصد دارند اقتصاد‌های رو به نابودی خود را احیا کنند، برخی دولت‌ها قصد دارند به جای اتکای شدید به واردات، بر روی احیای تولید داخلی متمرکز شوند، برخی دولت‌ها می‌خواهد هر سه هدف را تحقق بخشند. 

در تصویری کلان تر، تقریبا هر دولتی در جهان به هر طریقی به دنبال تقویت نوعی رشد اقتصادی است که فراتر از آمار‌هایی مانند تولید ناخالص داخلی باشد تا استاندارد‌های زندگی واقعی بهتری را برای افراد بیشتری به منظور تضمین ثبات و پایداری ارائه دهد. با این وجود، بدهی عمومی سرگردان می‌تواند امکان تحقق تمام آن اهداف را تضعیف کند. افزایش سطح بدهی عمومی در سراسر جهان موضوع مکررا مطرح شده در گفت‌و‌گو‌های صورت گرفته در داووس بود. اکنون ۱۰۰ تریلیون دلار بدهی عمومی به طور جمعی انباشته شده در جهان وجود دارد. 

بیشتر بخوانید:  ظریف در داووس ۲۰۲۵، ترامپ در کاخ سفید؛ چرا مجمع جهانی اقتصاد امسال برای ایران مهم‌تر است؟/ یک جهان فرصت و یک ایران جهش در گرو پیوستن به اقتصاد جهانی!

 

۵ درصد تولید ناخالص داخلی 

یکی از دلایل اصلی برای گردهمایی تعداد زیادی از رهبران در یک مکان آن است که به این موضوع بپردازند که در مورد بزرگترین مسائل کجا ایستاده‌اند و به دنبال کسب اطمینان از این موضوع باشند که برای انجام کار‌های درست به یکدیگر تکیه کنند و با هم به بحث و گفت‌و‌گو بپردازند. 

یکی از بزرگترین مسائلی که در ذهن شرکت کنندگان در نشست داووس وجود داشت، تهاجم روسیه به اوکراین بود که اکنون وارد سومین سال ویرانگر خود شده است. به طور خاص برای قاره اروپا وقوع قتل عام و ویرانی در جبهه شرقی آن، کشور‌های اروپایی را به این نتیجه الزامی رسانده که باید بودجه بیشتری را صرف هزینه‌های دفاعی خود کنند آن هم درست در زمانی که باید برای احیای مجدد رشد اقتصادی جمعی و توان مالی خود نیز هزینه‌های سنگینی را صرف کند.

"ولودیمیر زلنسکی" رئیس‌جمهور اوکراین در سخنرانی ویژه خود خواستار افزایش هزینه‌های دفاعی شد. او گفت: "همه کشور‌های اروپایی باید مایل باشند تا آنجایی که واقعاً نیاز است برای امنیت هزینه کنند، نه فقط به اندازه‌ای که در طول سال‌هایی که غفلت کردند و به این غفلت عادت کرده بودند". او افزود: "اگر برای پوشش دفاعی ۵ درصد تولید ناخالص داخلی لازم است، پس همین طور است، ۵ درصد".

 

۴۰ درصد از زمین سیاره مان تخریب شده است 

در نشست امسال این حس رایج وجود داشت که تغییرات سیاسی احتمالاً باعث از بین بردن سود برای مشاغل در سراسر جهان می‌شود. مایه شرمساری است اگر شاهد یک عقب گرد در حوزه قانونگذاری باشیم که آسیب بیشتری را به سیاره زمین وارد می‌کند و پیشرفت‌های تا به امروز صورت گرفته در حفظ محیط زیست طبیعی را خنثی می‌سازد. 

از این گذشته، تخریب بی رویه محیط زیست به خاطر کشاورزی، معدن و سایر اشکال استخراج منابع اخیراً بحث‌ها در مورد مرز‌های سیاره‌ای را برانگیخته‌ای است که فراتر از آن آسیبی که ما وارد می‌کنیم قابل جبران نیست. "ابراهیم تیاو" معاون دبیرکل و دبیر اجرایی کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل در مصاحبه‌ای در حاشیه داووس، آمار نگران‌کننده‌ای از تخریب‌های انجام‌شده تا به امروز عنوان کرد. او گفته بود: "حدود ۴۰ درصد از زمین‌های سیاره مان در حال حاضر تخریب شده‌اند که به طور مستقیم بر روی زندگی حدود ۳.۲ میلیارد نفر تاثیر گذاشته است". 

بیشتر بخوانید:  اینفوگرافی/ چشم انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۵

 

عمر مفید پنج ساله مدل‌های زبانی بزرگ مبتنی بر هوش مصنوعی 

یکی از موضوعات مهم در جلسات برگزار شده در داووس "همکاری در عصر هوشمند" بود، زیرا روش‌هایی که از طریق آن می‌توانیم از هوش جمعی بهره ببریم، در گذشته نه چندان دور به سرعت تکامل یافته‌اند و نویدبخش تکاملی حتی چشمگیرتر در آینده‌ای بسیار نزدیک هستند. این بدان خاطر است که شرکت‌ها و دولت‌ها اکنون پول زیادی را به حوزه هایی، چون تراشه ها، مراکز داده، استعداد و منابع انرژی سرازیر کرده‌اند تا هوش مصنوعی را به سطح بعدی ارتقاء دهند. 

"یان لی کان" دانشمند در زمینه علوم رایانه اهل فرانسه، برندهٔ جوایزی همچون جایزه تورینگ در سال ۲۰۱۸ و دانشمند ارشد هوش مصنوعی متا، طی جلسه‌ای در داووس اشاره کرد که "پارادایمی جدید از معماری‌های هوش مصنوعی" طی پنج سال آینده پدیدار خواهد شد که همه چیز را به سطحی بسیار فراتر از قابلیت‌های سیستم‌های موجود خواهد رساند". "لی کان" افزوده بود: "ماندگاری الگوی فعلی یعنی مدل‌های زبان بزرگی که افراد در حال حاضر برای انجام کار‌هایی مانند تولید سریع تصاویر و متن از آن استفاده می‌کنند کوتاه خواهد بود. ظرف مدت پنج سال دیگر دست کم نه به عنوان جزء اصلی هر سیستم مبتنی هوش مصنوعی، هیچ کس از آن استفاده نخواهد کرد. 

 

 ۳۳ درصد حضور زنان در عرصه حکمرانی جمهوری دموکراتیک کنگو

برابری جنسیتی یکی دیگر از موضوعات مهم مطرح شده از سوی شرکت کنندگان در نشست داووس بود. بر اساس جدیدترین گزارش جهانی شکاف جنسیتی منتشر شده از سوی مجمع جهانی اقتصاد، تلاش‌ها برای از بین بردن شکاف "توانمندسازی سیاسی" یا تفاوت بین فرصت‌های زنان و مردان برای دستیابی به نقش‌های تصمیم گیری، کم‌ترین میزان پیشرفت را به ثبت رسانده است. 

با این وجود، "ترزکایکاوامبا واگنر" وزیر امور خارجه جمهوری دموکراتیک کنگو در یکی از جلسات داووس گفت: "ما (جمهوری دموکراتیک کنگو) از حضور و مشارکت ۱۶ درصدی زنان در دولت یا میزانی بسیار کم‌تر از میانگین مشارکت زنان در ناحیه آفریقای جنوب صحرا که حدود ۲۷ درصد است، به ۳۳ درصد حضور و مشارکت زنان در دولت در سال ۲۰۲۴ رسیدیم".

منبع: سایت مجمع جهانی اقتصاد