تاریخ انتشار: ۱۰:۲۶ - ۰۷ بهمن ۱۴۰۳
وضعیت بحرانی منابع آبی

نابودی سرانه آب ایرانیان در نیم قرن اخیر

سرانه آب طی ۵۰ سال اخیر از ۷ هزار متر مکعب اکنون به ۵۰۰ متر مکعب رسیده که این میزان فقط در ۱۰ سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته است. روند کنونی نشان می‌دهد ما سیاست گذاران و مصرف کنندگان خوبی برای منابع آبی کشور نیستیم.

نابودی سرانه آب ایرانیان طی نیم قرن

اقتصاد۲۴- امروز همه از بحران و کمبود آب سخن می‌گویند. رسانه ها، مسئولان و هر آن که دستی در حوزه محیط زیست دارد، درباره وضعیت بغرنج آب به ویژه چالش‌های آینده آن ابراز نگرانی می‌کنند. در میان این موارد، آن جا که صحبت آمار و ارقام به فاجعه کمبود آب می‌رسد، داستان کاملا متفاوت و غم انگیز می‌شود.

کدام آمار، کدام ارقام؟

 در سال‌های اخیر درباره بحران آب و فاجعه آب سوزی و استفاده‌های غیر علمی با برداشت‌های بی رویه آن زیاد شنیده و آمار‌های مختلفی را دیده یا خوانده‌ایم. حالا، اما با آمار جدیدی روبه رو هستیم که بیش از موارد پیشین باید نگرانمان کند.

غصه جدید به سرانه آب مرتبط است؛ دبیرکل فدراسیون صنعت آب گفته است: سرانه آب به کمتر از ۵۰۰ متر مکعب در سال کاهش یافته، در حالی که این رقم در سال ۱۳۹۳ هزارو۵۰۰ متر مکعب بوده است.

نابودی سرانه آب طی نیم قرن

بهره برداری غیرعلمی و بدون تدبیر آب در دهه‌های اخیر در کشور، جامعه ایرانی را روز به روز تشنه‌تر کرده است. بنابرگزارش ایرنا، بهمن ماه ۱۳۹۳، معاون وقت حفاظت و بهره‌برداری شرکت مدیریت منابع آب ایران درباره سرانه آب در کشور آماری داده که قابل تامل است: طی ۴۰ سال گذشته سهم سرانه آب هر نفر درکشور ۷هزار مترمکعب بود که اکنون به دو هزار مترمکعب کاهش یافته و این رقم با روند نزولی به هزار و ۵۰۰ متر مکعب خواهد رسید. (ایرنا-۳۰بهمن۹۳)

سرانه آب چیست؟

برای این که دقیقا بدانیم، وقتی می‌گوییم سرانه آب، مقصود چیست به تعاریفی که متخصصان حوزه آب و انرژی دارند، مراجعه می‌کنیم. به میزان مصرف آب در یک واحد زمانی مشخص مانند شبانه روز توسط یک مصرف کننده خاص، سرانه مصرف آب گفته می‌شود. برای مصارف آب خانگی و آب شهری سرانه مصرف آب عبارت است از میانگین مجموع کل مصارف مختلف هر نفر از جمعیت یک شهر یا منطقه در شبانه روز به مدت یک سال. این سرانه دارای انواع مصارف است همچون سرانه مصرف آب خانگی، سرانه مصرف آب فضای سبز، آب کشاورزی، آب آتش نشانی، آب صنعتی و آب دام و طیور.

وقتی سرانه آب کم می‌شود

حال کاهش و سیر سقوط سرانه آب از ۱۵۰۰ به ۵۰۰ مترمکعب، با چالش‌ها و مصائب گوناگونی همراه خواهد بود.


بیشتر بخوانید:فاجعه فراموشی محیط‌زیست ایران؛ این شهر تا ۲۰ سال آینده، دیگر جای زندگی نیست


شریعت دبیرکل فدراسیون صنعت آب در این زمینه به چالش‌های اجتماعی، سیاسی و امنیتی مرتبط با آب اشاره می‌کند و می‌گوید: مسئله آب دیگر تنها محدود به اختلافات بین کشور‌ها نیست بلکه به درون استان‌ها و شهر‌ها نیز کشیده شده و این موضوع نیازمند مدیریت جدی است.

برداشت بی رویه از سفره آب زیرزمینی دشت، پیامد‌هایی همچون تغییر کیفیت آب زیرزمینی، افزایش مصرف انرژی استحصالی آب زیرزمینی، افزایش آسیب پذیری دشت نسبت به خشکسالی، نشست زمین، از بین رفتن اکوسیستم منطقه و... را نیز به دنبال داشته است.

از سویی برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی طی سال‌های اخیر موجب کسر بیش از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب در آبخوان‌ها شده که رقم بسیار نگران کننده‌ای است و با افت شدید تراز آب زیر زمینی، بسیاری از دشت‌های کشور ممنوعه تلقی می‌شوند. محمد فرامرز مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان منابع طبیعی اعلام کرده که درحال‌حاضر کسری آبخوان‌های کشور حدود ۱۴۰ میلیارد مترمکعب است.

افزوده شدن سالانه ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب به ناترازی

البته که روند ناترازی آب در یک نقطه ثابت نمی‌ماند و هر ساله بر میزان ناترازی افزوده می‌شود. روز گذشته، وزیر نیرو در بازدید از بیستمین نمایشگاه آب در تهران به این نکته اشاره و اظهار کرده است: ریزش سالانه در کشور قبلا ۴۰۰ میلیارد متر مکعب بود که ۱۳۰ میلیارد متر مکعب آن قابل استحصال بود، الان بارش سالانه به ۳۸۰ میلیارد متر مکعب رسیده و ۱۵۰ میلیارد متر مکعب آب به آبخوان‌های کشور بدهی داریم و سالی ۳ تا ۴ میلیارد متر مکعب به این ناترازی اضافه می‌شود، لذا صرفه جویی باید در دستور همگان قرار گیرد. به گفته وزیر نیرو، بهره وری حداکثری در مصرف آب برای همه بخش‌ها از کشاورزی تا صنعت و شرب باید در دستور قرار گیرد.

مشکلات برق کمتر از آب است

در شرایطی که اکنون در کشور با قطعی‌های بابرنامه و بی برنامه برق مواجه‌ایم، این را باید بدانیم که چالش‌های برق در عین حال کمتر از آب است. وزیر نیرو می‌گوید: مشکل برق کمتر از آب است، چون برق به روش خورشیدی و تجدید پذیر هم تولید می‌شود، اما آب قابل تجدید نیست. (فارس-۶بهمن)

سرانه منابع آب تجدیدپذیر یک چهارم متوسط جهانی 

بخش عمده این چالش‌ها که ریشه در تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها دارد، شرایط کشور را بحرانی‌تر نیز کرده است.

اندیشکده جامعه، در ذیل پژوهشی که در پژوهشکده مطالعات فناوری انجام شده، می‌نویسد: به دلیل شرایط اقلیمی، پراکنش نزولات جوی در کشور به گونه‌ای است که ایران در ردیف کشور‌هایی با محدودیت آب قرار گرفته است. متوسط بارش سالانه کشور، یک سوم متوسط بارندگی در جهان است. مطابق آمار منتشر شده توسط وزارت نیرو، متوسط ریزش‌های جوی در سال آبی که از اول مهر شروع و به آخر شهریور سال بعد ختم می‌شود، در پنجاه سال اخیر ۲۴۸ و در ۱۱سال اخیر، ۲۲۴ میلی متر بوده است.

منابع آب تجدیدشونده نشان دهنده برخورداری یک کشور از منابع آب است که می‌توان بر اساس آن برنامه ریزی کرد. سرانه آب تجدیدشونده در کشور در سال ۱۳۴۰ حدود ۶۰۰۰ مترمکعب بوده که در سال ۱۳۸۷ به ۱۸۰۰ و در سال‌های اخیر به ۱۳۰۰ مترمکعب در سال رسیده است. این رقم در جهان حدود ۷۶۰۰ مترمکعب در سال برآورد می‌شود؛ بنابراین در حال حاضر سرانه منابع آب تجدیدپذیر در ایران، یک چهارم متوسط جهانی است.

منبع: فرارو
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ مهدی هاشمی و همسر جدیدش در جشنواره فیلم فجر

عکس/ استقلال و مس رفسنجان از نگاه آمار

عکس/ هدیه تروریستی نتانیاهو به ترامپ

عکس/ استایل عجیب عیسی آل‌کثیر در جشن تولدش

اینفوگرافی/ برق ایران کجا مصرف می‌شود؟

عکس/ اولین تصویر دیدار فرماندهان نیروی هوایی ارتش با رهبری

دیدار فرماندهان نیروی هوایی ارتش با رهبر انقلاب

عکس/ حمله جدید رسایی به ظریف

عکس/ پوستر استقلال برای دیدار با مس رفسنجان

عکس/ میزان بارش برف در ارومیه

عکس/پرتره جدیدی از پارسا پیروزفر

عکس/ بارش برف در گلسار مشکین شهر

اینفوگرافی/ هر ساعت در هر کشور چند نفر متولد می‌شوند؟

جدول لیگ برتر در پایان مسابقات امروز

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ راه‌کاری برای از بین بردن جوش های سر سیاه صورت

نمک کم سدیم یا نمک پتاسیم چیست؟

هوس شیرینی را چطور مدیریت کنیم؟

هنگامی‌که شکست عشقی می‌خوریم چه بر سر مغز و بدن ما می‌آید؟

تاثیر رسانه ها بر دیدگاه های اقتصادی مردم چیست؟

چالش طلای آنلاین؛ از بی‌پشتوانه بودن تا کمبود طلا در کشور/ چرا دولت مانع فعالیت پلتفرم‌ های فروش آنلاین طلا شد؟

آیا زمان مشکلات را حل می‌کند؟

مبتلایان به دیابت مراقب اسپایک قندی باشند

توییت مهم همتی درباره راهبرد وزارت اقتصاد

ترامپ: برای اجرای طرح غزه عجله‌ای ندارم

تردد در این جاده‌ها ۲ روز ممنوع شد

عکس/ تصویری خاص از ایلان ماسک روی جلد نشریه تایم

فیلم/ بغض مریلا زارعی حین صحبت درباره فیلم موسی کلیم الله

خط‌ونشان النصر برای پرسپولیس

دیدار معاون اول رئیس‌جمهور با کروبی در حصر

کاپیتان استقلال: به جان مادرم می‌روم

واکنش مهدی فضائلی به توئیت حسام الدین آشنا درباره سخنان امروز رهبر انقلاب + عکس

فیلم/ برف‌بازی و شادی دانش‌آموزان‌ کرمانی، پیش از حادثه تلخ تصادف

استعفای بختیاری‌زاده از هدایت استقلال

دستگیری لیدر اصلی عرفان حلقه در اصفهان

از تعطیلی ۲ روز آخر هفته چه خبر؟

وزیر کشور خطاب به مردم: سفرهایتان را لغو کنید

واحد‌های قضایی و اداری قوه قضاییه تهران تعطیل شد

برگشت اضافه برداشت مالیاتی از حقوق

تالارهای بورس، فردا ۲۰ بهمن تعطیل شدند

تصویری تازه‌ای از سیدمحمد خاتمی

رد صلاحیت کفاشیان و عزیزی خادم

خریداران طلا این خبر را از دست ندهند

پیش بینی قیمت دلار فردا ۲۰ بهمن ۱۴۰۳/ قیمت دلار گران می‌شود؟

فیلم/ هوای مه‌آلود و برفی در توچال

فیلم/ خلاصه بازی مس رفسنجان ۰ - ۰ استقلال

جدول لیگ برتر در پایان مسابقات امروز

عکس/ بارش برف در برخی مناطق استان تهران

دارندگان این تلفن‌ همراه غرامت می‌گیرند

بانک‌های تهران فردا تعطیل شدند

مرغ رمضان آماده است؛ هیچ کمبودی نداریم

مدارس این شهرها و استان‌ها فردا تعطیل شد

دلیل واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان کرمانی اعلام شد

عکس/ پیربازار رشت ونیز شد

ادارات و مدارس تهران فردا تعطیل شد

فیلم/ رژه کاروان‌ ایران در افتتاحیه بازی‌های آسیایی زمستانی

بیانات رهبر انقلاب درباره مذاکره با آمریکا، تیتر یک رسانه‌های جهان

طغیان رودخانه‌ها در این شهر؛ خانه‌ها زیر آب رفت

سازمان هواشناسی اطلاعیه داد

امام جمعه کرج: بعد از بیان رهبری سخن گفتن از مذاکره خیانت است

فیلم/ آژیر خطر برج میلاد به صدا در آمد

ارتش شاه چگونه به انقلاب ۵۷ پیوست؟

پیش بینی قیمت طلا و سکه فردا ۲۰ بهمن ۱۴۰۳/ قیمت طلا ترمز برید؛ هر گرم طلا ۶ میلیون!

فیلم/ بدل صدام به سینمای ایران پا گذاشت

اینفوگرافی/ هر ساعت در هر کشور چند نفر متولد می‌شوند؟