تاریخ انتشار: ۱۳:۵۳ - ۱۳ بهمن ۱۴۰۳

تحلیل قانونی وظیفه دستگاه‌های اجرایی در پاسخگویی کتبی به مراجعین و تبعات تخلف از آن

نویسنده: مجید قاسم کردی، حقوقدان و فعال مدنی

تحلیل قانونی وظیفه دستگاه‌های اجرایی در پاسخگویی کتبی به مراجعین و تبعات تخلف از آن

اقتصاد۲۴- در راستای تقویت شفافیت و نظم اداری در کشور، قانون الزام دستگاه‌های اجرایی به ارائه پاسخ کتبی به مراجعین به تصویب رسیده است. این قانون، علاوه بر آنکه ابزار مهمی برای حفظ حقوق شهروندی محسوب می‌شود، به عنوان یک عامل اساسی در جلوگیری از فساد اداری و ارتقاء اعتماد عمومی در نظر گرفته می‌شود. در این یادداشت، به تحلیل اهمیت این قانون و تبعات تخلف از آن پرداخته می‌شود.

اهمیت قانونی پاسخگویی کتبی به مراجعین 

پاسخگویی کتبی به درخواست‌های مراجعین یکی از الزامات قانونی است که بر اساس ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری و تبصره‌های آن، دستگاه‌های اجرایی موظف به اجرای آن هستند. این الزام علاوه بر رعایت حقوق شهروندی، اساس اعتماد عمومی را تشکیل می‌دهد. طبق این قانون، دستگاه‌ها مکلف‌اند پس از ثبت درخواست افراد، رسید ارائه دهند و ظرف سه ماه پاسخ کتبی و قطعی صادر کنند. عدم رعایت این مدت و عدم پاسخگویی، به‌عنوان تخلف اداری شناخته می‌شود که پیامد‌های حقوقی و قضائی در پی خواهد داشت.

چالش‌های اجرایی و دلایل تخلف برخی دستگاه‌ها 

با وجود اهمیت این قانون، برخی از دستگاه‌های اجرایی در پاسخگویی به درخواست‌ها کوتاهی می‌کنند. این کوتاهی‌ها عمدتاً به دلایل مختلف از جمله نبود زیرساخت‌های مناسب، ضعف مدیریتی و عدم آگاهی کافی از الزامات قانونی صورت می‌گیرد. اما این مسائل هیچ‌گاه نمی‌تواند توجیهی برای تخلف از قانون باشد. همان‌طور که دادستان اردبیل، آقای جلال آفاقی، به‌درستی اشاره کرده‌اند، عدم پاسخگویی کتبی نه‌تنها نقض قانون است، بلکه موجب نارضایتی عمومی و افزایش هزینه‌های اجتماعی می‌شود. این روند، در نهایت به بی‌اعتمادی نسبت به دستگاه‌های اجرایی و دولت منتهی خواهد شد.

راه‌حل‌های عملی برای رفع مشکلات و اجرای صحیح قانون 

برای حل این مسائل، دو راه‌حل اصلی به نظر می‌رسد که می‌توانند کمک‌کننده باشند:

۱. ایجاد بستر‌های مناسب: برای اجرای صحیح قانون، دستگاه‌های اجرایی باید زیرساخت‌های دیجیتال مناسب را فراهم کنند. ایجاد پورتال‌های ثبت درخواست و پیگیری الکترونیکی نه تنها شفافیت فرآیند را افزایش می‌دهد، بلکه به تسریع در پاسخگویی کمک می‌کند.

۲. آموزش و نظارت: آگاهی‌بخشی به کارکنان دستگاه‌های اجرایی درباره اهمیت پاسخگویی و تبعات قانونی عدم اجرای آن ضروری است. همچنین، نهاد‌های نظارتی باید با دقت عملکرد ادارات را مورد ارزیابی قرار دهند و از تخلف جلوگیری کنند.

حقوق شهروندان در صورت عدم پاسخگویی

در صورتی که دستگاهی از ارائه پاسخ کتبی خودداری کند، شهروندان می‌توانند به دیوان عدالت اداری مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کنند. طبق قانون، عدم ارائه پاسخ کتبی از سوی دستگاه‌ها تخلف اداری محسوب می‌شود و ممکن است منجر به پیگرد قانونی مدیر یا مسئول مربوطه گردد. دیوان عدالت اداری باید از حقوق مردم حمایت کرده و با عوامل ایجاد نارضایتی و سوءجریانات برخورد کند.

نقش قانون در کاهش فساد اداری 

این قانون قطعاً می‌تواند به عنوان یک ابزار موثر برای کاهش فساد اداری عمل کند. وقتی دستگاه‌ها موظف به پاسخگویی شفاف و کتبی باشند، فرصت‌های سوءاستفاده به حداقل می‌رسد و امکان فساد به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. شفافیت و صداقت در روابط دولت و مردم، موجب افزایش اعتماد عمومی و بهبود تعاملات می‌شود.

نتیجه‌گیری

مسئولیت‌پذیری دستگاه‌های اجرایی در ارائه پاسخ به مراجعین نه‌تنها نشان‌دهنده احترام به حقوق شهروندی است، بلکه پایه‌گذار حکمرانی خوب و کاهش فساد اداری می‌باشد. برای رسیدن به این هدف، آموزش و نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها امری حیاتی است. در نهایت، حمایت قضائی و شفافیت قانونی می‌تواند راه‌گشای ارتقای سطح تعاملات دولت و مردم و جلب اعتماد عمومی باشد.

مجید قاسم کردی، در این زمینه تأکید می‌کند که: «وظیفه دستگاه‌های اجرایی در پاسخگویی به مردم نه تنها جنبه قانونی دارد، بلکه در راستای تقویت اعتماد عمومی و پیشگیری از فساد نیز عمل می‌کند. این مسئله باید به عنوان یک اولویت در سیاست‌های دولت و نهاد‌های اجرایی در نظر گرفته شود.»

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت میوه در میادین تره بار امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های شرکت کیا در بازار ایران + جدول

قیمت سکه و طلا امروز یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت All-in-One اپل امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استوری باشگاه پرسپولیس برای کارتال

عکس/ جمعی از وزرا و درباریان ناصرالدین شاه در مهمانی خانۀ صدراعظم

عکس/ قیمت دلار ۱۳ سال پیش ۱۴۰۰ تومان!

عکس/ قاب عاشقانه ساعد سهیلی و گلوریا هاردی در جشنواره

عکس/ اردوی ناصرالدین شاه در کنار دریاچۀ سیاه‌بیشه ۱۰۰ سال پیش

عکس/ اعلام شرایط فروش خودرو کرمان موتور A۵

عکس/ بیانیه اعضای کادر‌های فنی اکادمی استقلال

اینفوگرافی/ مسیر‌های ۱۲گانه راهپیمایی ۲۲ بهمن

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ بازداشت نتانیاهو در میدان انقلاب

عکس/ ناصرالدین شاه در شکار قوچ با قلیان ۱۳۱ سال پیش در دوشان تپه

عکس/ نمایش ماهواره‌بر سفیر در میدان آزادی

راه جلوگیری از تعرض به بیماران اورژانس چیست؟!

تعداد پزشک و تخت بیمارستانی در ایران کمتر از استاندارد جهانی/ سهم ۹ درصدی بهداشت و درمان از هزینه‌های خانوار

پیش‌بینی جایگاه بورس در انتهای سال ۱۴۰۳

صمت مسئول ساماندهی پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا

ماجرای تصرف ۲ میلیون متر زمین دماوند توسط کیهان

عکس/ قیمت حج عمره در ۵۰ سال پیش

حباب سکه در دو روز ۲ برابر شد

رشد قیمت مسکن در جنوب شهر تهران + جدول

فیلم/ آغاز مراسم راهپیمایی ۲۲ بهمن در تهران

عبور میانگین قیمت مسکن در تهران از متری ۱۰۲ میلیون تومان

ترامپ: متعهد به خرید و مالکیت بر غزه هستم

حضور ابومحمد جولانی در نشست سران عرب

چالش‌های مدارس ایران؛ از مشکلات تغذیه تا نابرابری‌های موجود در دسترسی به منابع آموزشی

عکس/ اولین عابر بانک ایران و خاورمیانه

قیمت دلار در بازار آزاد به ۹۱ هزار تومان رسید

رشد ۱۰۰ درصد بهار آزادی و افزایش ۷۵ درصدی قیمت نیم سکه

۳ موضع متفاوت ترامپ در کمتر از ۲۴ ساعت درباره ایران؛ نقشه رئیس جمهوری آمریکا پس از رد مذاکره چیست؟

اعلام قیمت آیفون ۱۶ رجیستری شده در بازار امروز؛ پرومکس ۲۲۰ میلیون تومان شد+ جدول

فیلم/ ابوالفضل جلیلی: فیلم‌هایی که دربارۀ جنگ می‌سازند خنده‌دار است

پشت وعده‌های خرید گارداسیل؛ بحران رشد آمار ابتلا به HPV در ایران به دلیل کمبود واکسن

بحران فقر غذایی در ایران و فریاد آمار‌ها / امنیت غذایی؛ واژه‌ای غریب در قاموس مدیریت + فیلم

عکس/ جنجال جدید ترامپ با تیلور سویفت

تغییر قیمت محصولات کرمان موتوردر بازار امروز ۲۲ بهمن+ جدول

آغاز دور جدید ثبت نام سایپا ویژه دهه فجر با تحویل ۳۰ روزه + جدول

نحوه محاسبه حقوق کارگران ۱۴۰۴ براساس رقم جدید سبد معیشتی

آغاز واریز یارانه نقدی ویژه ۲۲ بهمن از امشب؟

واریز حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی متوقف شد

واریز دو نوبت کالابرگ برای این دهک‌ها به دستور رئیس جمهور

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

نگاهی به دگردیسی اقتصادی اخوان المسلمین مصر/ سرمایه داران مسلمانی که می‌خواستند نئولیبرالیسم دیندارانه ترکیه را اجرایی کنند

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

عکس/فهرست قدیمی‌ترین کشور‌های جهان بر اساس منابع جهانی

قاب دو نفره همسر بهرام رادان و جان کوچولو

این دارو‌ها مشکلات حافظه ایجاد می‌کنند

عکس/ترلان پروانه در قاب متفاوت

نظر آیت الله خامنه‌ای درباره حکم شرعی عمل به استخاره

این ساندویچ مرغ خوشمزه و فوری را از دست ندهید

استایل متفاوت شبنم قربانی در جشنواره فجر جلب‌توجه کرد

چهره متفاوت بازیگر سریال دلدادگان در جشنواره فجر

ایران و بحران‌های گردشگری؛ از فرصت‌های سوخته تا راه‌کار‌های فراموش شده/ با ۲۶ اثر ثبت شده در یونسکو، یک صدم فرانسه هم درآمد نداریم!

پسر جذاب سینمای ایران به جشنواره فجر آمد