تراژدی یک بندر؛ از خشکی تالاب انزلی و نابودی محیط زیست و بلوار تا رکود اقتصادی منطقه آزاد

اقتصاد۲۴- سایه مرگ این‌بار نه فقط بر روی دریاچه‌های ارومیه، هامون و بختگان افتاده، بلکه تالاب انزلی نیز در معرض خطر خشکی قرار دارد. اگرچه کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که این تالاب تنها ۳۵ سال دیگر عمر خواهد کرد، اما اکنون با توجه به شرایط وخیم آن، احتمال خشک شدن سریع‌تر از این تاریخ مطرح شده است. کاهش عمق آب، ورود فاضلاب‌های صنعتی و خانگی، انباشت رسوبات و تکثیر گیاهان مهاجم همچون آزولا، این اکوسیستم مهم را تهدید می‌کند و شرایط را برای انواع گونه‌های گیاهی و جانوری آن به شدت دشوار ساخته است.

تعداد زیادی از مشکلات تالاب انزلی به سوءمدیریت و تصمیمات اشتباه بازمی‌گردد. مثلا خرید دستگاه‌های زباله‌سوز برای استان‌های شمالی کشور که به دلیل عدم تناسب با شرایط منطقه به شکست انجامیده است. علاوه بر آن، ساخت پروژه‌های عمرانی همچون کمربندی انزلی که بدون توجه به پیوست زیست‌محیطی طراحی شده‌اند، مزید بر علت شده است. این پروژه‌ها نه تنها تهدیدی برای حیات تالاب هستند بلکه به کاهش قدرت تالاب در مهار سیلاب‌ها نیز منجر خواهند شد.

از سوی دیگر، ورود سموم و کود‌های کشاورزی از استان‌های مجاور وضعیت این تالاب را وخیم‌تر کرده است. در کنار این مشکلات، گیاه آزولا که به‌عنوان یک گیاه جاذب ازت به کشور وارد شده بود، اکنون به معضل محیط زیستی تبدیل شده است. این گیاه با پوشش‌دهی سطح تالاب، مانع نفوذ نور و رشد گیاهان اکسیژن‌ساز شده و به گسترش باکتری‌های متعفن و آلودگی بیولوژیک در تالاب کمک کرده است. همچنین، رشد این گیاه باعث افزایش رسوبات در بستر تالاب و کاهش کیفیت آب شده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ادامه این روند به نابودی اکوسیستم تالاب و از بین رفتن مهم‌ترین زیستگاه‌های ماهی دریای خزر منجر خواهد شد.

در نهایت، کاهش سطح آب دریای خزر، که به‌ویژه در سال‌های اخیر شاهد تراز پایین‌تری بوده، وضعیت تالاب انزلی را بدتر کرده است. این کاهش سطح آب به همراه افزایش گرمایش جهانی، به بحران‌های جدیدی برای تالاب‌ها و محیط زیست منطقه دامن زده است. متاسفانه، این روند به یک تهدید جدی برای گردشگری و معیشت مردم منطقه تبدیل شده است و با خشک شدن تالاب، عواقب زیست‌محیطی و اقتصادی آن برای نسل‌های آینده بسیار پرهزینه خواهد بود. اگر در کوتاه‌مدت اقدامات مؤثری برای احیای تالاب انزلی صورت نگیرد، از دست رفتن این اکوسیستم به یک تراژدی زیست‌محیطی و اجتماعی تبدیل خواهد شد.

منبع: امتداد