چرا دلار به کانال ۸۴ هزار تومان صعود کرد؟/ نگرانی بازار ارز از سفر نتانیاهو به آمریکا

اقتصاد۲۴- قیمت دلار در روز یکشنبه کانال جدیدی را فتح کرد و در میانه کانال ۸۴ هزار تومان ایستاد و روز گذشته با کاهش در قیمت ۸۴ هزار و ۳۰۰ به کار خود پایان داد. همچنین در بازار رسمی نیز قیمت دلار به ۶۹ هزار تومان رسید. به باور تحلیلگران افزایش ریسک‌های سیاسی، گران شدن قیمت دلار را در پی داشته است. از یک سو نگرانی‌ها بابت سیاست‌های ترامپ در برابر ایران و ابهامات درباره مذاکره تهران و واشنگتن از یک سو و از سوی دیگر بر زمین ماندن تکلیف FATF منجر به افزایش انتظارات تورمی و افزایش تقاضای ارز شده است.

ضمن اینکه باتوجه به نزدیک شدن به پایان سال، تقاضای ارز از سوی شرکت‌ها برای تامین کالای شب عید و تسویه حساب هم خود عامل دیگری برای بالا رفتن نرخ دلار است. همچنین دو اتفاق مهم در پیش است که بازار ارز در حال رصد آن است؛ یکی سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا و دیدار با دونالد ترامپ که به باور فعالان بازار ارز، نتایج این دیدار می‌تواند قیمت ارز را تحت تاثیر خود قرار دهد. موضوع دیگری که چشم بازارهای به آن دوخته شده است، سیاست‌های ترامپ است. پس از اتخاذ سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ، بازارها دچار نوسان جدیدی شدند. ازجمله اینکه در بازار رمزارزها شاهد ریزش قیمت شدید بودیم. 

حسین محمودی اصل، کارشناس بازار سرمایه درباره افزایش مجدد قیمت دلار به اقتصاد ۲۴ گفت: «بخش عمده‌ای از عواملی که بازار را تحت تاثیر قرار دادند مربوط به ریسک‌های سیستماتیکی است که با کمرنگ شدن یا قوت گرفتن احتمال مذاکره ایران با آمریکا تحت تاثیر قرار می‌گیرد. البته بحث‌های منطقه‌ای اندکی آرام شده، اما سفر نتانیاهو به آمریکا و ارزیابی استراتژی که طرفین در پیش خواهند گرفت بازار را نگران کرده است.»

وی ضمن بیان اینکه بخشی از نوسانات نرخ ارز به تصمیمات گذشته مربوط است، افزود: «سال گذشته به دلیل پیمان سپاری ارزی و سیاست‌های مربوط به ارز نیمایی و توزیع رانتی که به ضرر صادرکنندگان و تولیدکنندگان بود، تراز بازرگانی ما را ۱۷ هزار میلیارد دلار منفی کرد. این امر باعث کم شدن ورودی ارز به کشورمان شده است، اما از طریق بازار ارز توافقی، انگیزه‌های صادرات بالا می‌رود. اگر این بازار واقعا توافقی و بر اساس عرضه و تقاضا شکل گیرد، می‌تواند انگیزه صادرات را بالا ببرد و از تلاطمات بازار ارز جلوگیری کند.»

این کارشناس مسائل اقتصادی درباره اثر تصمیم‌گیری FATF بر قیمت دلار گفت: «مسائل مربوط به FATF بر روند مبادلات ما تاثیر گذاشته است. در سال ۲۰۲۰ نزدیک ۹ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی به چین داشتیم و اکنون به کمتر از پنج میلیارد دلار رسیده و یکی از عواملش مربوط به همین محدودیت‌های ناشی از نپیوستن به FATF و تحریم‌هاست. گاهی بهانه‌هایی آورده می‌شود از جمله اینکه ورود به FATF باعث می‌شود کشور‌های دیگر به داده‌های ما دسترسی داشته باشند در حالی که فرضا مبادله و مراوده‎ای با لبنان داشته باشیم، طبیعی است که اگر قرار بر رصد هم باشد، در کشور لبنان رصد می‌شود. ضمن اینکه بسیاری از مراودات ما به دلیل بحث‌های تحریمی از مجاری رسمی صورت نمی‌گیرد.»

بیشتر بخوانید: نفی FATF در گزارش مجلس؛ دلایل مخالفت پارلمان‌نشینان با بازگشایی یک گره اقتصادی چیست؟

محمودی اصل ادامه داد: «اگر قرار است در برابر آمریکا سیاست‌های معقولی اتخاذ و از ظرفیت سایر کشور‌ها استفاده کنیم، خود آن کشور‌ها توصیه کرده‌اند که ما به عضویت FATF دربیاییم. هرچند لغو تحریم‌ها برای اجرای سایر معاملات هم شرط اساسی است. طبیعی است اگر ما از لیست سیاه FATF خارج شویم، نحوه و میزان مبادلاتمان تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و بخش اقتصاد و تجارت ما می‌تواند سیگنال‌های بهتری دریافت کند. این مهم قطعا بر مراودات و هزینه آن و همچنین افزایش ارزآوری تاثیرگذار خواهد بود.»

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به اینکه آیا تمایل خود دلار به صعود قیمتی است که دخالت‌های بازارساز هم نتوانسته آن را کنترل کند؟ گفت: «شاید شرایط رکودی خود توانسته است قیمت دلار را کنترل کند. در شرایط رکودی ما ۲۵ میلیارد دلار قاچاق کالا داریم و تمام منبع تامین ارز قاچاق کالا از بازار آزاد است، اما به دلیل رکود، کالاهایشان به فروش نرفته است تا ریالشان را به دلار تبدیل کنند؛ بنابراین فعلا رکود، بازار ارز ما را کنترل کرده است. اگر ما در رکود نبودیم قیمت دلار به دلیل تقاضا می‌توانست بیشتر شود.»