تاریخ انتشار: ۱۱:۳۱ - ۲۰ بهمن ۱۴۰۳

ممنوعیت بازگشت بازنشستگان به کار لغو می‌شود؟

نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، گفت: بحث قانونی‌سازی بکارگیری و استخدام مجدد بازنشستگان در مشاغل خاص بیشتر در بخش دولتی درست بوده است.

ممنوعیت بازگشت بازنشستگان به کار لغو می‌شود؟

اقتصاد۲۴- در سال‌های اخیر، مشاغل دولتی و بخش خصوصی آرام آرام برای برخی افراد بازنشسته با ایجاد تبصره‌هایی امکان فعالیت دوباره را فراهم کرده است. بر این اساس افرادی در قالب شاغلِ بازنشسته به شکل پاره وقت می‌توانند تبدیل به کارگر و کارمند شوند.

یکی از موضوعاتی که در سال‌های اخیر درباره بازار کار و اشتغال مورد توجه تحلیل‌گران روابط کار و فعالان کارگری بوده است، موضوع خروج دیرهنگام افراد از بازار کار ایران (حتی پس از بازنشستگی) است. در شرایطی که اشتغال پس از بازنشستگی صراحتاً در کشور غیرقانونی است، اما اشکال مختلفی از کار بازنشستگان بخاطر مشکلات مالی آنها و نامکفی بودن مستمری‌ها، به عرف بدل شده است.

البته مشاغل آزاد مانند رانندگی، کار در املاک و آژانس‌ها و خرید و فروش ارز و طلا و اجناس و...، بطور سنتی از مشاغلی بوده که بازنشستگان برای کمک به امرار معاش خانواده ادامه می‌دادند، اما در سال‌های اخیر، مشاغل دولتی و بخش خصوصی آرام آرام برای برخی افراد بازنشسته با ایجاد تبصره‌هایی از قانون باز شده که افراد در قالب شاغلِ بازنشسته به شکل پاره وقت تبدیل به کارگر و کارمند شوند. این موضوع در حوزه بکارگیری بازنشستگان به‌عنوان مشاور و کارشناس در پست‌های دولتی البته سابقه دیرین و پرحاشیه‌ای داشته است!

آرام آرام حتی در واحد‌های اداری دولتی، نیمه دولتی، عمومی و حتی کارگاه‌های بخش خصوصی نیز شاهد آن هستیم که در قالب مشاور، کارشناس، نیروی پاره وقت، معلم دعوت به کار شده از سوی آموزش و پرورش یا نیروی حق التدریس قراردادی، کارگر ساده و.. بطور گسترده از بازنشستگان استفاده می‌شود و این موضوع از نظر کارشناسان اقتصادی، از دلایل فاصله قابل توجه میان نرخ بیکاری کل جامعه و نرخ بیکاری جوانان است.

با این وجود اخبار حاکی از آن است که گویا گرایشی در میان برخی کارشناسان تامین اجتماعی و ادارات کار استان‌ها وجود دارد که تحت شرایطی تلاش شود تا اشتغال مجدد بازنشستگان به دلیل مشکلات معیشتی در مشاغل غیرآزاد دولتی و خصوصی پذیرفته شود؛ این در حالی است که کارفرمایان به افراد بازنشسته به دلیل سست بودن بنیان قراردادشان، بیشتر از نیروی کار جوان قدرت تحمیل نظر و مزد دارند و قدرت چانه‌زنی آنان پایین و در عین حال تجربه کارشان بالاتر است.

در این میان، یک کارشناس عضو هیات‌های تشخیص ادارات کار تهران با اشاره به اینکه «ناچیز بودن مبالغ مستمری و نیاز معیشتی بیشتر بازنشسته به نسبت افراد جوان از دلایل گرایش به اشتغال مجدد بازنشستگان است» گفت: بطور عمده شاهد آن هستیم که بازنشستگی زودتر از موعد و بازنشستگی در سنین ۵۰ تا ۵۵ سال اکثریت شاغلین باعث شده تا افراد از بازار کار خداحافظی نکنند! 


بیشتر بخوانید:فرمول محاسبه حقوق بازنشستگان ۱۴۰۴ تغییر کرد


وی افزود: با وجود همه این موضوعات، اما بر این باور هستیم که به‌عنوان یک پدیده طبیعی در بازار کار کشوری مثل ایران، باید حقوق کار در مورد خود این بازنشستگان نیز اجرا شود. یعنی اگر به هر دلیلی و با هر بهانه‌ای، بازنشسته‌ای استخدام شود، باید در هنگام اشتغال دقیقا مثل نیروی غیربازنشسته با او رفتار شود. او هم مشمول قانون کار است و از کلیه حقوق، مزایا، بن کالا، حق مسکن، حق مرخصی، حق سنوات و.. را دارد و فقط حق اولاد و حق بیمه برای او موضوعیت ندارد. 

این مشاور حقوق کار که نخواست نامش فاش شود، به پذیرش مشروط اشتغال مجدد بازنشستگان به دلیل شرایط اقتصادی توسط برخی مسئولان اشاره و اظهار کرد: اگر بازنشسته به صورت تمام وقت در کارگاه یا واحد و اداره‌ای بصورت تمام وقت کار کند و کارش به منزله اشتغال مجدد باشد، مستمری او قطع می‌شود، اما سازمان تامین اجتماعی امسال در پاسخ به سوال کارگاهی درباره بکارگیری مجدد بازنشستگان بخشنامه‌ای صادر کرد که طبق آن تحت شرایطی خاص مستمری بازنشسته شاغل شده مجدد، قطع نخواهد شد.

اشاره این کارشناس حقوق کار، به نامه یکی از مسئولان سازمان تامین اجتماعی در پایان آبان‌ماه امسال است که خطاب به مدیران صنف تولید کفش صادر شده و جنبه بخشنامه‌ای و اطلاع‌رسانی درباره یک مجموعه دستورالعمل را دارد.

در این نامه «محمدرضا رخشانی مقدم» (مدیرکل مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی) در پاسخ به نامه هیات مدیره جامعه مدیران صنعت کفش به وزیر کار درباره اشتغال مجدد به کار بازنشستگان، تاکید می‌کند: «مطابق مفاد بند (۱۵) ماده (۲) قانون تامین اجتماعی و تبصره ۲ ماده واحده قانون ممنوعیت بکارگیری بازنشستگان (مصوب سال ۱۳۹۵ و اصلاحیه سال ۱۳۹۷) بکارگیری پاره وقت بازنشستگان متخصص با مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر حداکثر تا یک سوم ساعات اداری کارکنان دائمی (ثابت) مجاز است.»

در ادامه این نامه تصریح شده است: «چنانچه قرارداد… برای حداکثر یک سوم ساعات کاری کارگاه منعقد شده باشد و نیز در مواردی که بیمه شدگان سازمان در مشاغل و کارگاه‌های خصوصی حائز شرایط بازنشستگی شده و مستمری دریافت می‌کنند، در صورت ارائه خدمات غیرمستمر در زمان محدود با حق الزحمه مورد توافق طرفین، حسب آرای وحدت رویه شماره ۹۰ مورخ ۱۳۷۱/۵/۲۷ و شماره ۱۷۱ و ۱۷۰ مورخ ۲۶ تیرماه ۱۳۸۴ هیات عمومی دیوان عدالت اداری مشمول استثنا مقرر در تبصره ۲ ماده واحده قانون ممنوعیت بکارگیری بازنشستگان بوده و موجب قطع مستمری بازنشستگی ایشان نبوده و فاقد ایراد قانونی می‌باشد».

بطور روشن در پایان این نامه حتی بحث «یک سوم ساعات کاری» نیز کنار گذاشته شده و «کار غیرمستمر با زمان محدود و حق الزحمه مورد توافق» قانونی شناخته شده است. البته این فقط مربوط به بیمه‌شدگان بخش خصوصی و تامین اجتماعی نیست و زمزمه‌هایی پیرامون اجازه اشتغال به‌عنوان مشاور در بخش‌های دولتی نیز از طریق برخی حفره‌های قانونی وجود دارد که هم‌اکنون نیز پدیده‌ای عادی است.

ممنوعیت بازگشت بازنشستگان به کار لغو می‌شود؟

هر چند با دعوت به کار پیامکی «آموزش و پرورش» از برخی معلمان بازنشسته برای پر کردن کسری نیروی کار (بجای استخدام و گزینش نیرو) عملاً این موضوع (بکارگیری مجدد نیروی بازنشسته) دچار نوعی قبح‌زدایی هم در بخش خصوصی و هم بخش دولتی شد؛ به ویژه اینکه این اقدام وزارت آموزش و پرورش چندسال پشت هم صورت گرفت که حواشی قابل ملاحظه‌ای نیز در پی داشت.

با این وجود بخش خصوصی و بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی، ظرفیت بسیار بیشتری برای پر کردن فرصت‌های شغلی با استفاده از اشتغال مجدد دارند و این موضوع می‌تواند برای نیروی کار جوان باتوجه به مشکلات معیشتی سالخوردگان کشور، یک تهدید شغلی جدی تلقی شود. 
شاغل کردن بازنشستگان هنوز هم منع قانونی دارد!

علیرضا حیدری (نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری) پیرامون نامه اخیراً منتشر شده و رشد بکارگیری و استخدام مجدد بازنشستگان اظهار کرد: بحث قانونی‌سازی بکارگیری و استخدام مجدد بازنشستگان در مشاغل خاص بیشتر در بخش دولتی درست بوده است. قانون منع بکارگیری بازنشستگان در مشاغل تاکید دارد که در برخی مشاغل می‌توان به میزان یک سوم ساعات کار عادی، از نیروی کار بازنشسته استفاده شود که این بیشتر در بخش دولتی صادق بوده است. 


بیشتر بخوانید:تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگان رسما تایید شد/ جزییات


وی افزود: ولی در مورد مشمولان قانون کار، بکارگیری در کارگاه‌های مختلف بخش خصوصی تا پیش از این قانون و توصیه‌ای ندیده بودیم. اما در برنامه هفتم توسعه پیشنهادی مطرح شده بود که طبق آن پیشنهاد، اگر افراد بازنشسته مشمول قانون کار که بیمه شده سازمان تامین اجتماعی هستند را در کارگاه‌ها بکار بگیرید، چه تکالیفی بر دوش کارفرما خواهد بود. این پیشنهاد در پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه درحالی مطرح شده بود که بازنشستگان زیادی به‌عنوان مشاور و سایر مشاغل مشابه در سنین بازنشستگی در بخش دولتی در همان زمان فعال بودند و در نتیجه مخاطب آن مشخصا بخش خصوصی، کارگاه‌ها و سازمان تامین اجتماعی بود. 

حیدری ادامه داد: در آن پیشنهاد مطرح شده در برنامه هفتم توسعه که در پیش‌نویس آمده بود، به نوعی بکارگیری بازنشستگان در بخش خصوصی را نیز به‌عنوان نیروی کار تسهیل کرده و مطرح کرده بود که باید درصد حق بیمه‌ای برای بکارگیری آنان پرداخت شود که ربطی به مستمری ندارد. اما این پیشنهاد در هنگام تصویب برنامه هفتم توسعه توسط مجلس رد شد و همچنان منع بکارگیری و استخدام مجدد بازنشستگان به صورت یک قانون کلی با استثنائاتی محدود وجود دارد و همین امروز نیز بازرسان تامین اجتماعی در صورت مشاهده شاغل بازنشسته در هر کارگاه و محیط کاری، موظف به جریمه کارفرما و قطع مستمری بازنشسته است.

نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری توضیح داد: اینکه آیا سازمان تامین اجتماعی و بازرسان آن در این موضوع سخت‌گیری می‌کنند یا نه، موضوع دیگری است، اما عملاً با زمان‌مند شدن و قانونی شدن کار بازنشستگان، بازرسی درباره ثابت یا پاره وقت بودن کار آنان نیز دشوار است، زیرا در هر نوبت بازرسی، بازنشسته شاغل کشف شده و کارفرمایش می‌تواند ادعا کند که تنها سه ساعت در روز در کارگاه حضور دارد!

وی تصریح کرد: در مورد قطع کردن مستمری نمی‌توان مانند قطع کردن بیمه بیکاری سخت‌گیری کرد. گاهی در زمینه بیمه بیکاری بازرس تامین اجتماعی به منازل افراد دریافت کننده مقرری بیمه بیکاری مراجعه کرده و در هنگام عدم مشاهده فرد بیکار مقرری را قطع می‌کنند، ولی درباره انبوه بازنشستگان کشور چنین شکلی از بازرسی ممکن نیست و اگر بخواهند چنین سخت‌گیری‌ای انجام دهند، شرایط به شدت به هم می‌خورد.

حیدری تاکید کرد: در هر صورت بکارگیری بازنشستگان به عنوان شاغل هنوز ممنوع است و اگر ممنوعیت برداشته شده بود، آن پیشنهاد در برنامه هفتم توسعه نمی‌آمد و افراد و کارفرمایان به دنبال استفاده از راهکار‌های قانونی برای افزایش بازه و تعداد موارد استثناء در این قانون نبودند. طرح موارد این چنینی ذیل عنوان استثناء نیز به مرور تلاشی برای قانونی جلوه دادن این مقوله غیرقانونی است. اما باید این را در نظر گرفت که هنوز هم در این زمینه محدودیت‌ها و بازرسی‌هایی وجود دارد!

منبع: ایلنا
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

ستاره مدنظر سیدورف استقلال را فالو کرد

قاب زن و شوهری سمر سریال عشق ممنوع

بورس در تله بلاتکلیفی؛ بازار چشم‌انتظار وزیر اقتصاد و مذاکره/ سیگنال‌های مبهم سیاسی و اقتصادی بازار را سرد کرد

عکس زیبای شیرین سریال نون خ

عکس/تیپ خاص رضا عطاران در استرالیا جلب‌توجه کرد

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۲ خرداد ۱۴۰۴/ افزایش قیمت طلا در چهارشنبه‌بازار

چرا اسرائیل نمی‌تواند به ایران حمله کند؟

پیغام مذاکراتی مسعود پزشکیان برای آمریکا

نمایندگی ایران در سازمان ملل: دیپلماسی تنها راه پیش‌رو است

تیتر یک سایت رهبری بعد از دیدار امروز نمایندگان

بیانیه تروئیکای اروپا علیه ایران؛ احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه

عکس/اعتراف بازیگر زن تلویزیون به حمل سلاح سرد!

پایان رابطه‌ عاشقانه‌ زوجی که همه دوستشان داشتند

هواشناسی استان تهران اطلاعیه داد

ظریف می تواند رئیس مجلس شود!

فتیله بمب بزرگ پرسپولیس در ترکیه روشن شد

برنده توپ طلای فوتبال ایران معرفی شد

پاسخ فوری ایران به قطعنامه جنجالی اروپا و آمریکا

فوری / انتظار می‌رود قطعنامه عدم پایبندی ایران طی چند ساعت آینده صادر شود

ترامپ: اعتمادم به دستیابی به توافق با ایران کمتر شده است

عراقچی: خطای راهبردی تروئیکای اروپایی، ایران را وادار به واکنش قاطع خواهد کرد

ادعای هگست علیه ایران

ایران دومین کشور بلاگر جهان

فیلم/شمسایی: تتلو نماز می‌خواند

فیلم/ عرضه خودرو در بورس کالا منع قانونی ندارد

فیلم/ اولین اطلاعات از اسناد و رازهای اتمی اسرائیل

اتهام‌پراکنی تروئیکای اروپایی علیه ایران در شورای حکام

روزی که بازیگر زن ایتالیایی تهران را به هم ریخت!

نجفی: تروئیکای اروپایی در موقعیتی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند

جنگنده نسل ششم GCAP در برابر F-۴۷ قرار گرفت

سپیده قلیان از زندان آزاد شد

شروع طوفانی پیرپسر در گیشه!

تغییر چهره حیرت‌انگیز اسکارلت جوهانسون در فیلم جدیدش

عکس زیرخاکی دختر مظفرالدین شاه به همراه پرستار فرانسوی اش!

استقلال با حسین‌نژاد به توافق رسید

ترامپ: با چین به توافق رسیدیم

کهنسال‌ترین درخت ایران ثبت ملی شد

حضور متفاوت بیمه‌دات‌کام در فاینکس ۱۴۰۴؛ از غرفه‌داری سنتی تا گفتمان‌سازی نوآورانه

ماجرای وحشتناک یک همسرکشی در کرج

نوشیدنی‌های مفید برای دفع سنگ کلیه

عکس/ چند ایرانی نه کار دارند و نه دنبال کارند؟

قیمت انواع لپ تاپ ایسر + جدول

قیمت گوشی سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

اینفوگرافی/ ۱۵ عضو شورای امنیت کدام کشور‌ها هستند؟

تضعیف ایران با صادرات گاز آمریکا به ترکیه

هافبک تیم ملی به استقلال پیوست

اینفوگرافی/ قوانین سختگیرانه کشور‌های مختلف برای سگ‌گردانی

سلامت روان قاتل الهه حسین‌نژاد تایید شد