عید نوروز در کدام کشور‌ها جشن برپا می‌شود؟

اقتصاد۲۴- جشن نوروز نه‌تنها در ایران، بلکه در کشور‌های فارسی‌زبان مانند افغانستان، تاجیکستان و بخش‌هایی از ازبکستان نیز با شکوه خاصی برگزار می‌شود. در افغانستان، نوروز یکی از مهم‌ترین جشن‌های ملی است و مردم این کشور آن را با برپایی مراسمی همچون "جشن گل سرخ" در مزار شریف گرامی می‌دارند. در این روز، پرچم ویژه‌ای در جوار حرم حضرت علی (ع) برافراشته می‌شود و مردم با اجرای موسیقی سنتی، برپایی بازار‌های نوروزی و پخت غذا‌های محلی مانند "سمنک" و "قابلی پلو" به استقبال بهار می‌روند.

در تاجیکستان، نوروز به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین جشن‌های ملی شناخته می‌شود و مردم این کشور با پوشیدن لباس‌های رنگارنگ سنتی و اجرای آیین‌هایی مانند کشتی‌گیری، اسب‌سواری و تخم‌مرغ‌بازی آن را گرامی می‌دارند. سفره نوروزی تاجیک‌ها شامل "هفت‌سین" نیست، اما آنها غذا‌های مخصوصی مانند "سمنو"، "پلو" و "لباشک" را برای این روز تهیه می‌کنند.

در برخی مناطق ازبکستان، به‌ویژه در شهر‌های سمرقند و بخارا که دارای جمعیت فارسی‌زبان هستند، نوروز با اجرای نمایش‌های سنتی و خواندن اشعار فردوسی و حافظ جشن گرفته می‌شود. این اشتراکات فرهنگی، نوروز را به نمادی از پیوند تاریخی و فرهنگی ملت‌های فارسی‌زبان تبدیل کرده است.

در چه کشور‌هایی نوروز گرامی داشته می‌شود؟

نوروز در بیش از ۱۵ کشور به‌عنوان جشن ملی و سنتی برگزار می‌شود و هر کشور آیین‌های خاص خود را دارد. در ادامه، کشور‌های مهمی که نوروز را گرامی می‌دارند، همراه با جزئیات سنت‌هایشان آورده شده است:

۱. ایران – مهد نوروز

نوروز در ایران مهم‌ترین جشن ملی است که با آیین‌های خاصی مانند خانه‌تکانی، چیدن سفره هفت‌سین، دید و بازدید عید، سیزده‌بدر و جشن‌های پیش‌نوروزی مانند چهارشنبه‌سوری همراه است. مردم ایران در لحظه تحویل سال، لباس نو می‌پوشند، در کنار خانواده سفره هفت‌سین می‌چینند و با گفتن "سال نو مبارک" به استقبال بهار می‌روند.

۲. افغانستان – جشن گل سرخ و سمنک‌پزان

در افغانستان، نوروز یکی از مهم‌ترین اعیاد ملی است. مهم‌ترین مراسم نوروز در مزار شریف برگزار می‌شود که به آن جشن گل سرخ می‌گویند. مردم افغانستان پرچم حضرت علی (ع) را در حرم او بالا می‌برند و جشن‌های موسیقی، رقص‌های محلی و ورزش‌هایی مانند بزکشی اجرا می‌شود. سمنک‌پزان نیز از رسوم مهم زنان افغان در نوروز است که طی آن، آنها تا صبح بیدار می‌مانند و سمنک (سمنو) می‌پزند.

۳. تاجیکستان – نوروز با مسابقات ورزشی و موسیقی سنتی

نوروز در تاجیکستان یک جشن ملی بزرگ است و در دوشنبه، خجند و پنجکنت به‌طور گسترده برگزار می‌شود. مردم تاجیک در این روز لباس‌های محلی رنگارنگ می‌پوشند و مسابقات کشتی محلی، اسب‌سواری، تخم‌مرغ‌بازی و طناب‌کشی برگزار می‌کنند. موسیقی سنتی تاجیکی نیز در میدان‌های شهر نواخته می‌شود. خانواده‌ها غذا‌های مخصوصی مانند اوش (پلو)، سمنو و نان‌های محلی درست می‌کنند.

۴. ازبکستان – نوروز در سمرقند و بخارا

نوروز در ازبکستان به‌ویژه در سمرقند و بخارا که جمعیت فارسی‌زبان زیادی دارند، جشن گرفته می‌شود. مردم ازبک در این روز سمنو می‌پزند، لباس‌های محلی ابریشمی می‌پوشند و نمایش‌های خیابانی اجرا می‌کنند. در شهر‌های تاریخی، بازی‌های سنتی مانند کشتی‌گیری، چوگان و مسابقات شترسواری برگزار می‌شود.

۵. ترکمنستان – نوروز بایرامی و جشن‌های قبیله‌ای

در ترکمنستان، نوروز به نام "نوروز بایرامی" شناخته می‌شود. ترکمن‌ها در این روز با لباس‌های سنتی خود به دشت‌ها و صحرا‌ها می‌روند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند. پختن چورک (نان سنتی)، دوغ، و آش مخصوص نوروز از رسوم مهم این کشور است. مسابقات اسب‌دوانی نیز در ترکمنستان از رویداد‌های مهم نوروزی است.

۶. قزاقستان – آیین کُرِس (کشتی قزاقی) و غذا‌های نوروزی

نوروز در قزاقستان با آیین‌های سنتی مانند "کورِس" (کشتی سنتی قزاقی)، نمایش‌های اسب‌سواری، و جشن‌های موسیقی همراه است. مردم این کشور "نوروز کوژه" (یک سوپ مخصوص از هفت نوع ماده غذایی) می‌پزند. کودکان نیز در این روز با لباس‌های محلی، ترانه‌های نوروزی می‌خوانند.

۷. قرقیزستان – نوروز با یورت‌های سنتی و غذا‌های محلی

در قرقیزستان، نوروز با برپایی "یورت" (چادر‌های سنتی عشایری) در میدان‌های عمومی جشن گرفته می‌شود. مردم این کشور "بس‌بیش‌بالمک" (نوعی خوراک گوشتی مخصوص نوروز) تهیه می‌کنند و بازی‌های محلی مانند اسب‌سواری و تیراندازی با کمان برگزار می‌شود.

۸. عراق (کردستان عراق) – نوروز با روشن کردن آتش و رقص کردی

در کردستان عراق، نوروز یکی از مهم‌ترین اعیاد است. کرد‌ها در این روز لباس‌های محلی رنگارنگ می‌پوشند، روی کوه‌ها و بلندی‌ها آتش روشن می‌کنند و با رقص‌های کردی (هه‌لپه‌رکی) جشن می‌گیرند. این جشن نماد آزادی و مقاومت تاریخی کردهاست.

۹. پاکستان – نوروز در میان شیعیان و فارسی‌زبانان

در پاکستان، به‌ویژه در بلوچستان و ایالت خیبر پختونخوا که جمعیت فارسی‌زبان و شیعه دارند، نوروز جشن گرفته می‌شود. مردم این مناطق سفره هفت‌سین می‌چینند و غذا‌های مخصوصی مانند "حلیم" و "شیرینی‌های سنتی" آماده می‌کنند.

۱۰. هند – جشن "جشن نوروزی پارسیان"

در هند، نوروز در میان پارسیان هند (زرتشتیان) جشن گرفته می‌شود. آنها خانه‌هایشان را با گل و نماد‌های زرتشتی تزئین می‌کنند، لباس نو می‌پوشند و به عبادتگاه‌های زرتشتی می‌روند. در بمبئی و گجرات، این روز را با پختن غذا‌های سنتی مانند "پالاودال" و "سوهان حلوا" جشن می‌گیرند.

۱۱. جمهوری آذربایجان – نوروز در باکو با مراسم آتش‌بازی

در جمهوری آذربایجان، نوروز یکی از بزرگ‌ترین اعیاد ملی است. در باکو، مراسم آتش‌بازی بزرگ، موسیقی سنتی و مسابقات ورزشی برگزار می‌شود. خانواده‌ها خوراکی‌های خاص نوروز مانند "شکر بورا"، "پاکلاوا" و "سمنو" آماده می‌کنند.

۱۲. ترکیه – نوروز در میان کرد‌ها و علویان

در ترکیه، نوروز بیشتر در میان کرد‌ها و علویان جشن گرفته می‌شود. در این روز، مردم در میدان‌های شهر آتش روشن می‌کنند، رقص‌های محلی انجام می‌دهند و شعر‌های حماسی می‌خوانند.

۱۳. سوریه و لبنان – نوروز در میان کرد‌ها و علویان

در سوریه و لبنان، نوروز بیشتر در مناطق کردنشین و در میان علویان جشن گرفته می‌شود. مردم این مناطق در نوروز مراسم آتش‌بازی و جشن‌های خیابانی برگزار می‌کنند و لباس‌های سنتی می‌پوشند.

۱۴. چین (اویغورستان) – نوروز در میان اویغور‌ها

در استان سین‌کیانگ چین، مردم اویغور که از اقوام ترک‌تبار هستند، نوروز را جشن می‌گیرند. آنها در این روز غذا‌های سنتی مانند "پلو اویغوری" و "نان تنوری" درست می‌کنند و نمایش‌های خیابانی اجرا می‌شود.

نوروز یک جشن جهانی است که در مناطق مختلف با آیین‌های خاصی گرامی داشته می‌شود. از مراسم عرفانی و تاریخی در ایران و افغانستان گرفته تا رقص‌های سنتی در کردستان عراق و تاجیکستان، این جشن نشانه‌ای از پیوند فرهنگی ملت‌های گوناگون است.