ریزش ۳۰۰ میلیارد دلاری ارزش بورس تهران در کمتر از ۵ سال+ نمودار

اقتصاد۲۴- بورس تهران در سال‌های اخیر تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نرخ ارز، تورم، سیاست‌های اقتصادی داخلی و تحریم‌های بین‌المللی بوده است. بررسی داده‌های ۹ سال اخیر نشان می‌دهد که ارزش دلاری بورس تهران نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. بورس تهران در تابستان ۱۳۹۷ با رسیدن به حدود ۴۵ میلیارد دلار، یکی از پایین‌ترین مقادیر خود را تجربه کرد. این افت عمدتاً ناشی از خروج سرمایه‌گذاران، اعمال تحریم‌های جدید و کاهش ارزش ریال در برابر دلار بود. در بهار ۱۳۹۹، ارزش دلاری بورس تهران به حدود ۴۲۰ میلیارد دلار رسید که بالاترین میزان در این دوره بوده است. این رشد شدید به دلیل افزایش نرخ دلار، سیاست‌های حمایتی دولت و هجوم نقدینگی به بازار سرمایه بود.

پس از جهش بزرگ در ۱۳۹۹، ارزش دلاری بورس کاهش یافت و در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار در نوسان بود. این کاهش ناشی از خروج نقدینگی و اصلاح بازار پس از رشد حباب گونه بورس بود. در زمستان ۱۴۰۲ نیز ارزش دلاری بورس در حدود ۱۵۰ میلیارد دلار تثبیت شد ولی سال ۱۴۰۳ شاهد ورود ارزش دلاری بورس تهران به کانال ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلاری بودیم که در نهایت موجب تثبیت این معیار در انتهای سال ۱۴۰۳ بر سطح ۱۰۰ میلیارد دلاری بود. این یعنی ارزش دلاری بورس تهران طی کمتر از ۵ سال از بالای ۴۰۰ میلیارد دلار به سطح ۱۰۰ میلیارد دلاری رسیده است.

چگونه نرخ دلار ارزش دلاری و ریالی بورس تهران را دگرگون کرد؟

ارزش ریالی بورس تهران برخلاف ارزش دلاری آن، روندی نسبتاً صعودی را نشان می‌دهد که بیشتر ناشی از تورم و افزایش قیمت سهام در واحد ریالی بوده است. از سال ۱۳۹۵ که ارزش بورس تهران حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بود، این مقدار در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۱۰ هزار هزار میلیارد تومان رسید. بالاترین میزان رشد سالانه ارزش ریالی بورس در سال ۱۳۹۹ با جهش ۴۰۰ درصدی رخ داد که دلیل آن افزایش نرخ ارز، افزایش نقدینگی و حمایت‌های دولتی بود. بازار سرمایه در تابستان ۱۴۰۰ و پاییز ۱۴۰۱ با کاهش شاخص‌های ریالی مواجه شد که ناشی از افت ارزش سهام و خروج نقدینگی بود.

بیشتر بخوانید:مجموع ارزش سبدسرمایه‌گذاری خارجی بورس در بهمن ماه چقدر بود؟

افزایش قیمت دلار باعث کاهش ارزش دلاری بورس و افزایش ارزش ریالی آن شده است. در سال ۱۳۹۹ که نرخ دلار به بالای ۳۰ هزار تومان رسید، ارزش ریالی بورس جهش چشمگیری داشت، اما ارزش دلاری آن تقریباً ثابت ماند. ورود نقدینگی به بورس، مخصوصاً در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، باعث ایجاد یک حباب در بازار شد که در سال ۱۴۰۰ تخلیه شد.

داده‌های تاریخی نشان می‌دهند که بورس تهران به شدت تحت تأثیر نرخ ارز و سیاست‌های اقتصادی کلان است. اگر دولت بتواند تورم و نوسانات نرخ ارز را کنترل کند، ارزش دلاری بورس می‌تواند رشد پایدارتری داشته باشد. با این حال، در صورت ادامه رشد نرخ دلار، ارزش ریالی بورس افزایش خواهد یافت، اما قدرت خرید واقعی سهامداران ممکن است کاهش یابد.

پی نوشت: آخرین روز سال ۱۴۰۳، ۲۷ اسفند ماه در نظر گرفته شده است.