موانع سرمایه‌گذاری و رشد صنایع در ایران کدامند؟

اقتصاد۲۴- غلامحسین اقمشه‌ئی: شناسایی موانع سرمایه‌گذاری و رشد صنایع در ایران نیاز به توجه به عوامل متعددی دارد که شامل جنبه‌های حقوقی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می‌شوند. در این زمینه، بدون تعصب و یا دیدگاه تاییدی و تکذیبی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. محدودیت‌های حقوقی و قانونی

ایدئولوژی قانون‌گذار: در برخی موارد، قوانین و سیاست‌ها تحت تأثیر ایدئولوژی‌های خاصی هستند که ممکن است سرمایه‌گذاری در برخی بخش‌ها را محدود یا شرایط خاصی را تحمیل کنند. برای مثال، محدودیت‌های شرعی در خصوص بهره یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی.

پیچیدگی‌های بروکراسی: طولانی بودن فرآیند‌های قانونی و اداری برای اخذ مجوز‌ها و تأییدیه‌ها می‌تواند باعث کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شود.

عدم‌حمایت کافی از حقوق مالکیت: قوانین مالکیت و امنیت سرمایه ممکن است به اندازه کافی شفاف یا محکم نباشند، که موجب نگرانی سرمایه‌گذاران می‌شود.

۲. محدودیت‌های اقتصادی

نرخ بالای تورم و ناپایداری اقتصادی: تورم بالا و نوسانات شدید اقتصادی، پیش‌بینی‌پذیری و برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری را دشوار می‌کند.

تحریم‌های بین‌المللی: تحریم‌ها به خصوص در زمینه مالی و بانکی، توانایی کشور برای جذب سرمایه خارجی و واردات تکنولوژی را محدود کرده است.

نرخ‌های بالای مالیات و سیاست‌های مالی: سیاست‌های مالیاتی ناپایدار یا نرخ‌های بالای مالیات می‌تواند موجب کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری در صنایع شود.

۳. مشکلات جذب سرمایه خارجی

ریسک سیاسی بالا: شرایط ناپایدار سیاسی و عدم‌شفافیت در سیاست‌های دولتی ممکن است باعث ترس سرمایه‌گذاران خارجی شود.

نبود تضمین بازگشت سرمایه: بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی نگران این هستند که به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های ارزی نتوانند سود خود را به خارج از کشور منتقل کنند.

عدم‌دسترسی به منابع مالی بین‌المللی: محدودیت‌ها در دسترسی به شبکه‌های بانکی و مالی بین‌المللی، مانع جذب سرمایه خارجی می‌شود.

۴. محدودیت‌های زیرساختی و تکنولوژیکی

نقص در زیرساخت‌های حمل و نقل و انرژی: کمبود یا کیفیت پایین زیرساخت‌ها در بخش‌های حمل و نقل، انرژی و مخابرات، هزینه‌های سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد.

فناوری قدیمی و ناکافی: بسیاری از صنایع هنوز به فناوری‌های قدیمی وابسته هستند و نیاز به به‌روزرسانی و نوآوری دارند که جذب سرمایه در این بخش‌ها را دشوار می‌کند.

۵. عدم‌ثبات در سیاست‌های صنعتی

تغییرات مکرر در سیاست‌های دولت: تغییرات ناگهانی و مکرر در قوانین و سیاست‌های صنعتی (نداشتن نقشه راه توسعه پایدار صنعت) باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران نتوانند برای بلندمدت برنامه‌ریزی کنند.

نبود برنامه‌های حمایتی بلندمدت: نبود حمایت مستمر از صنایع استراتژیک و برنامه‌ریزی بلندمدت برای رشد آن‌ها می‌تواند انگیزه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.

۶. نیروی کار و آموزش

کمبود نیروی کار ماهر: در برخی از صنایع، کمبود نیروی کار ماهر یا تکنسین‌های باتجربه می‌تواند مانعی برای توسعه و رشد باشد.

کیفیت پایین آموزش‌های فنی: نظام آموزشی در بسیاری از موارد نمی‌تواند نیروی کار مورد نیاز صنایع را تأمین کند و شکاف مهارتی ایجاد می‌شود.

۷. چالش‌های فرهنگی و اجتماعی

نگرش منفی نسبت به سرمایه‌گذاری خصوصی و خارجی: در برخی موارد، نگرش‌های منفی نسبت به سرمایه‌گذاری خصوصی و خارجی ممکن است باعث ایجاد مقاومت در برابر ورود سرمایه‌گذاران جدید شود.

نقش سازمان‌های غیررسمی و فساد: فساد و نقش سازمان‌های غیررسمی در فرآیند‌های قانونی و مالی می‌تواند مانع اصلی برای جذب سرمایه باشد.

۸. قوانین کار و بیمه

سخت‌گیری در قوانین کار و بیمه: برخی قوانین کار، مانند محدودیت‌های فراوان در اخراج یا تعدیل نیرو و نیاز‌های بیمه‌ای سنگین، ممکن است سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری در صنایع بازدارد.

با توجه به این توضیحات، مجموعه این عوامل به‌هم‌پیوسته می‌توانند محدودیت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری و رشد صنایع در ایران ایجاد کنند.

منبع: نشان تجارت