دو سناریو مهم از روند بازار سهام بعد از آغاز مذاکرات

اقتصاد۲۴- مذاکرات امروز بین ایران و آمریکا اکنون به محور تعیین‌کننده مباحث سیاسی و اقتصادی مبدل شده است. تغییر استراتژی معامله‌گران بازار‌های دارایی در روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه نشان می‌دهد بازار‌ها تا چه میزان تحت‌تاثیر مباحث سیاسی قرار دارند. معادله روند بازار‌ها در روز‌های اخیر وارد فاز پیچیده‌ای شده است.

قرار گرفتن بورس در مسیر صعودی بر اثر اخبار مخابره‌شده در خصوص مذاکره و عقب‌نشینی ۷پله‌ای دلار آزاد در گام نخست واکنش‌ها به اخبار مذاکره، اهمیت موضوع دیپلماسی و نقش آن در فضای اقتصاد کلان کشور را یادآور می‌شود. سه بازار سهام، ارز و سکه حتی تا روز‌های آخر اسفندماه پرنوسان ظاهر شدند. با وجود اینکه بورس نخستین روز معاملاتی ۱۴۰۴ را صعودی آغاز کرد، اما ملاقات این بازار با دلار ۱۰۰هزار تومانی در تعطیلات نوروز جلوی ورود پول قدرتمند را سد کرد.

گفت‌و‌گو با کارشناسان بازار سرمایه گویای یک نکته مهم است؛ اینکه نوسان افزایشی نرخ دلار آزاد و قرار گرفتن اسکناس آمریکایی در بالای کانال ۱۰۰هزار تومان، مانع از استارت توفانی بورس شده است؛ بنابراین در صورت بازگشت اسکناس آمریکایی به سطوح بالای ۱۰۰هزار تومان، سرگردانی پول بین بازار‌ها را مشاهده خواهیم کرد. به‌ویژه اینکه به دلیل ابهامات حاکم بر وضعیت سیاست خارجی کشور و نامشخص بودن نتیجه گفت‌وگوی ایران و آمریکا، سرمایه‌گذاران بر «احتیاط حداکثری» برای ورود به بازار‌ها تاکید می‌کنند.

ردپای خروج پول بیش از ۳۳همتی از بازار سهام طی سال گذشته مشخصا در بازار‌های موازی قابل ردیابی است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد صندوق‌های طلا موفق شدند در سال پرریسک ۱۴۰۳، بیش از ۴۹همت پول حقیقی را به خود جذب کنند. حباب پایین این صندوق‌ها در کنار نااطمینانی‌ای که در خصوص روابط سیاسی ایران و آمریکا و مخاطرات منطقه‌ای وجود دارد، شرایطی را فراهم کرده است که صندوق‌های طلا به عنوان یک رقیب جدی برای بازار سهام تلقی شوند.

در صورتی که ریسک‌های سیاسی به‌مرور کاهش یابند، مسیر پول‌های حقیقی می‌تواند معکوس شود. با توجه به اینکه امروز روز مهمی برای همه بازار‌ها محسوب می‌شود، شاید بتوان گفت سرگردانی پول برای ورود به بازار‌ها به حداکثر خواهد رسید. هر سه بازار سهام، ارز و طلا تا آخرین روز معاملاتی هفته قبل افزایشی بودند. این امر از دو منظر قابل بررسی است. نخست اینکه بازار‌ها آماده واکنش فوری به اخبار مذاکره هستند. با توجه به اینکه دلار مجددا بعد از روز سه‌شنبه سمت‌و‌سوی افزایشی پیدا کرد، این موضوع پیام مهمی در بر دارد. تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که دلار منتظر یک اشاره از فضای سیاسی کشور است.

بیشتر بخوانید:بورس در انتظار تعیین تکلیف مذاکرات است؟

برخی از پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در صورت مخابره اخبار مثبت از مذاکره، دلار حتی ممکن است کانال ۹۰هزار تومان را از دست بدهد. وضعیت مذکور اوضاع را به نفع بورس تهران رقم خواهد زد. اما سیگنال دوم به طور مشخص حوالی بازار‌ها پرسه می‌زند؛ مقاومت دلار در برابر عقب‌نشینی قیمتی، راه ورود پول به بازار سهام را سخت خواهد کرد.

علاوه بر آن، با وجود اینکه تعرفه‌های ترامپ، کاهش قیمت‌های جهانی را به دنبال داشته و بورس کامودیتی‌محور تهران نیز تا حدودی تحت تاثیر بار روانی تحولات جهانی است، اما اخباری که از مذاکرات ایران و آمریکا دردوشنبه‌شب مخابره شد، بازار سهام را بلافاصله به تحرک مثبت واداشت.

با نگاهی به روند بازار سهام در هفته گذشته درمی‌یابیم که شاخص بورس در سه روز اول هفته کاهش ۲درصدی را تجربه کرد. اما پس از آن در ۲روز پایانی هفته، یعنی روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه، با رشد بیش از ۳درصدی توانست از بازدهی هفتگی منفی فرار کند.

اگرچه عقب‌نشینی ترامپ از تعرفه‌های اعمالی موجب بهبود نسبی قیمت نفت شد، اما همچنان ریسک‌های اقتصادی میان دو اقتصاد بزرگ دنیا، چین و آمریکا، پابرجاست و نمی‌توان اثر هرچند اندک آن را بر بازار سهام نادیده گرفت. با‌این‌حال، آغاز مذاکرات هسته‌ای، فضای امنی را در جهت رشد نسبت P/E و ارزش بازار فراهم خواهد کرد.

علیرضا فرشید، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد»، ضمن اشاره به وضعیت بازار سهام اظهار کرد: بورس تهران در میان سیلی از اخبار سیاسی قرار دارد. در سال‌های اخیر بازار سهام به‌شدت تحت‌تاثیر ریسک‌های سیاسی بوده است. یکی از موضوعات مهمی که باید به آن اشاره کرد، این است که آغاز مذاکره به معنای پایان مذاکره و حصول نتیجه متقن نیست. در واقع این محتوای گفت‌وگوهاست که تعیین‌کننده خواهد بود. طبیعتا شروع مذاکره به معنای توافق زودهنگام نیست؛ به‌ویژه اینکه پیش‌بینی‌ناپذیر بودن خود ترامپ هم موضوع مهمی است که بر عدم‌قطعیت‌ها دامن می‌زند. به نظر می‌رسد همه بازار‌ها فارغ از محتوای مذاکره وارد فاز واکنش سریع شوند.

این کارشناس بازار سرمایه درخصوص استراتژی برنده معامله‌گران در شرایط کنونی گفت: در این برهه حساس سرمایه‌گذاران باید از رفتار‌های هیجانی پرهیز کنند. دوری از هیجان اولیه تا حدودی به وضعیت متعادل بازار‌ها می‌انجامد. بهترین استراتژی در شرایطی که با نااطمینانی همراه است، استراتژی احتیاط و عدم ورود به رفتار‌های گروهی است.

اظهارات گوناگونی پیرامون وضعیت بازار سهام بعد از نتیجه مذاکره ایران و آمریکا مطرح است؛ اما تکنیکالیست‌ها می‌گویند با وجود مقاومت‌های پیش روی شاخص در محدوده ۲میلیون و ۸۸۰هزار واحد و نزدیک شدن به محدوده سقف ۱۹دی‌ماه و بار روانی که در این محدوده وجود دارد، اگر سیگنال مثبتی بعد از شنبه مخابره شود، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران به این نتیجه برسند که تنش‌ها میان ایران و آمریکا رو به کاهش است، عبور از این مقاومت‌ها کار چندان سختی نخواهد بود. اما اخبار منفی وضعیت متفاوتی در بازار‌ها رقم خواهد زد.

در این سناریو با توجه به چشم‌انداز افزایشی نرخ دلار آزاد، پول به‌سرعت از بازار سهام خارج و روانه بازار‌های موازی خواهد شد؛ بنابراین بازدهی بازار سهام می‌تواند در کوتاه‌مدت به چالش کشیده شود. با رشد احتمالی قیمت دلار در اثر پیشروی ریسک‌های سیاسی و کاهش درآمد‌های نفتی، ریزش بورس تا کف ۲میلیون و ۶۵۰هزار واحد محتمل خواهد بود. به همین دلیل وضعیت سیاسی کشور با دقت از سوی سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی در حال رصد است.