فاجعه خاموش دندان های پوسیده در دهان ایرانی‌ها

اقتصاد۲۴- در روز‌های اخیر گزارشی در سایت‌های خبری مبنی بر وجود بیش از ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان مردم ایران منتشر شد.

این تنها آمار منتشر شده در زمینه وضعیت دندانپزشکی در ایران نیست. در ماه‌های اخیر خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که هر ایرانی بین ۳۰ تا ۴۰ ساله بیش از شش دندان پوسیده دارد و در عین حال گروهی از دندانپزشکان نیز به دلیل گرانی خدمات دندان شغل خود را ترک کرده و به کار دیگری روی آورده‌اند. «دکتر امان الله قرایی مقدم، استاد دانشگاه و جامعه شناس» در گفت‌و‌گو با فرارو به پرسش‌هایی در این خصوص پاسخ داده است:

وضعیت بهداشت دهان و دندان در پایین‌ترین رتبه از سلامت کشور قرار دارد

دکترامان الله قرایی مقدم گفت: «ایران از قدیم الایام به دلیل آموزه‌های دینی و فرهنگی در زمینه بهداشت شخصی از سایر کشور‌ها وضعیت به مراتب بهتری داشت. مدرسه جندی شاپور اهواز از قدیمی‌ترین مدارس پزشکی جهان است. در حال حاضر نیز بر اساس میانگین امید به زندگی و میانگین سنی کشور بهداشت عمومی وضعیت قابل قبولی دارد. البته این نسبت بسته به طبقه، قشر، تحصیلات و سطح مالی بهداشت ممکن است در میان مردم متفاوت باشد. بر خلاف بهداشت عمومی، مشاهدات نشان می‌دهد که سطح بهداشت دندان کشور در وضعیت بحرانی‌تر از آمار‌ها قرار دارد. این وضعیت ناشی از دو علت در جامعه است: اولین مورد گران بودن هزینه‌های دندانپزشکی برای بیش از هفتاد درصد جامعه است. از سوی دیگر بهداشت دهان و دندان در میان اولویت‌های مردم قرار ندارد.»

این کارشناس گفت: «دولت و بیمه‌ها در زمینه دندانپزشکی و بهداشت دندان در ضعیف‌ترین حالت حمایتی از مردم قرار دارند. تامین اجتماعی و سلامت به عنوان بیمه‌هایی که ضعیف‌ترین و در عین حال بیشتر قشر جمعیتی ایران را زیر پوشش خود دارند، کمترین خدمات را در زمینه دندانپزشکی ارائه می‌دهند.»

گرانی خدمات دندانپزشکی، آن را از سبد خانوار‌های ایرانی حذف کرده است

آمار‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد، در اکثر روستا‌های کشور دندانپزشکی در روستا یا اصلا وجود ندارد و اگر همه خدمات در این زمینه ارائه می‌شود، در ابتدایی‌ترین حالت قرار دارد. در اینباره دکتر قرایی مقدم بیان کرد: «روستا‌های کشور به دلیل، امکانات و راه‌های در دسترس و گران بودن خدمات دندانپزشکی در پایین‌ترین سطح بهداشت دهان و دندان قرار دارند. در عین حال بخشی از افراد ساکن در روستا‌ها نیز به دلیل نوع نگاه و میزان سواد و تحصیلات، به دندان‌ها اهمیت نمی‌دهند.»

بیشتر بخوانید:فیلم/ دندان این‌طوری عصب کشی می‌شود

وی افزود: «دولت و به طور اخص وزارت بهداشت و تامین اجتماعی وظیفه حل مشکل دندانپزشکی و هزینه‌های آن را در روستا بر عهده دارند. در سال‌های اخیر خدمات دندانپزشکی در اکثر نقاط کشور تبدیل شده به کشیدن یا پر کردن و سایر اقدامات مثل عصب کشی کم کم از سبد اکثر خانواده‌های ایرانی حذف شده است. از سوی دیگر، خدمات زیبایی دندانپزشکی مانند لمینت و کامپوزیت برای اقشار خاصی است که درآمد‌های میلیاردی دارند. هزینه اینگونه خدمات به گونه‌ای سربه فلک کشیده که بسیاری از مردم ایران توانایی انجام آن را ندارند.»

دکتر قرایی مقدم معتقد است: «وضعیت بهداشت دندان در برخی از مردان ایرانی و سالمندان وضعیت بحرانی‌تر نسبت به سایر اقشار جامعه دارند و دولت به دنبال تحت پوشش قرار دادن خدمات دندانپزشکی نیست. در عین حال این افراد به دلیل دست و پنجه نرم کردن با مشکلات فراوان دندان را در اولویت آخر خود قرار می‌دهند. همانگونه که آمار نشان می‌دهد بیش از ۴۰ درصد سالمندان ۵۰ سال به بالا کشور هیچ دندانی ندارند و هزینه درمان و ساخت آن را هم نمی‌توانند بپردازند. اکثر جمعیت کشور با توجه به وضعیت گرانی و درآمد کشور، در تامین مایحتاج روزانه خود با مشکل مواجه هستند. از سوی دیگر پرداخت حق بیمه به تامین اجتماعی و بیمه سلامت این وظیفه را به آنها محول می‌کنند که مانند اکثر بیمه‌های پایه در کشور‌های اروپایی دندانپزشکی را نیز تحت پوشش قرار دهند»

دولت در خدمت رسانی به مردم در زمینه دندانپزشکی کم کاری کرده است

بر اساس مشاهدات در سال‌های اخیر خدمات دندانپزشکی در اکثربیمارستان‌ها و کلینیک‌ها محدود به کشیدن و پر کردن شده است. این جامعه شناس در اینباره گفت: «بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد جمعیت کشور حتی هزینه کشیدن دندان را هم نمی‌توانند پرداخت کنند چه برسد به پر کردن دندان و یا ترمیم آن. کلیپ‌هایی که در اینستاگرام از مطب‌های دندانپزشکی مشاهده می‌شود، فقط برای اقشار خاصی که حقوق پایه آنها ۱۳ تومان نیست و پرداخت ۴۰ میلیون برای لمینیت و کامپوزیت دندان پول خرد آنها محسوب می‌شود. این وظیفه دولت است که صندوق‌های بیمه را موظف به تحت پوشش قرار دادن این خدمات کند و با پرداخت به موقع به حق بیمه به صندوق‌ها و در عین حال دندانپزشکان شرایط راحت تری را برای بیمار ایجاد کنند.»

قرایی مقدم گفت: «در سال‌های اخیر دولت و بیمه‌ها کمترین خدمات را در زمینه دندانپزشکی به مردم ارائه دادند. به نظر می‌رسد، دولت و مجلس به دو نهاد مهم هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که دندان عضوی از بدن است و باید مطابق سایر اعضا از آن مراقبت کرد. زمانی که صحبت از تامین اجتماعی می‌شود باید خدمات دندانپزشکی نیز به طور کامل برای تمام اقشار جامعه اعم از غنی و فقیر تحت پوشش قرار بگیرد. مجلس باید با تصویب قانون، وزارت بهداشت را مکلف به ارائه درست خدمات دندانپزشکی به مردم کند. متاسفانه دولت و مجلس در زمینه بهداشت دهان و دندان کم کاری کرده‌اند و بیشترین هزینه و فشار بر روی مردم قرار گرفته است. بیمه‌های تامین اجتماعی و روستایی در سال‌های اخیر تقریبا بیشتر خدمات دندانپزشکی را از لیست بیمه خارج کرده‌اند و میزان زیادی از این هزینه به مردم تحمیل می‌شود. در نهایت زمانی که در کشور از دولت رفاهی صحبت میشود و تمام منابع در اختیار آن است، وظیفه دولت است که خدمات دندانپزشکی را با قیمت مناسب در دسترس تمام اقشار جامعه قرار دهند.»