
اقتصاد۲۴- بازار سرمایه در نخستین هفته خرداد ۱۴۰۴، ترکیبی از التهاب، تردید و بازآرایی را تجربه کرد؛ جاییکه از یکسو خوشبینی اولیه نسبت به مذاکرات هستهای جرقههایی از رشد را در شاخصها روشن کرد و از سوی دیگر انتشار یک نامه محرمانه درباره توقف واگذاری سهام خودروسازان، موجی از بی اعتمادی را به بازار تزریق کرد، با اینحال تحلیلگران معتقدند؛ بازار به مرحلهای رسیده که دیگر به نوسانات موقت واکنش شدید نشان نمیدهد، بلکه در حال آماده سازی برای تصمیمگیری بر پایه یک «علامت قطعی» است؛ علامتی که میتواند از سمت مذاکرات، ساختار اقتصادی دولت یا تغییر محسوس در روند ورود نقدینگی صادر شود.
ابراهیم سماوی و حسن حسین نیا، دو تحلیلگر ارشد بازار تاکید کردند؛ در وضعیت فعلی، بازار دچار نوعی انجماد هوشمند شده؛ کاهش چشمگیر ارزش معاملات، چرخش پول به سمت صندوقهای درآمد ثابت و تمرکز بر نمادهای سودده در فصل مجامع، همگی نشان از آن دارد که سرمایهگذاران منتظر «قطعیت»اند، نه صرفا اخبار متناقض. برآوردها نشان میدهد اگر سیگنال مشخصی از توافق هستهای، اصلاح سیاستهای ارزی یا بازگشت اعتماد عمومی منتشر شود، شاخصکل میتواند در تابستان پیشرو با گذر از محدوده ۳میلیون و ۳۰۰هزار واحد، حرکت به سمت اهداف بالاتری، چون ۳میلیون و ۶۰۰هزار واحد را آغاز کند، با اینحال در نبود این علامت ها، بازار ممکن است به جای جهش، وارد یک دوره فرسایشی و پرنوسان شود که حتی نمادهای بنیادی نیز در آن گرفتار نوسانهای کوتاهمدت خواهند شد.
حسن حسین نیا، کارشناس بازار سرمایه گفت: بورس هفته گذشته را با نوساناتی چشمگیر آغاز کرد؛ نوسانی که از دل خوشبینیهای شکلگرفته پیرامون دور تازهای از مذاکرات هستهای بیرون آمد. به گفته حسن حسین نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، «در نخستین روز کاری هفته، شاخصهای قیمتی سهامبا تکیه بر فضای مثبت مذاکرات رشد قابلتوجهی داشتند.»، اما ورق بازار به سرعت برگشت.
روز یکشنبه، افشای ناگهانی یک نامه محرمانه از سوی شرکتهای ایرانخودرو و سایپا که از توقف هرگونه واگذاری تا زمان نهاییشدن طرح ساماندهی صنعت خودرو خبر میداد، بازار را شوکه کرد. حسین نیا در اینخصوص توضیح داد: «این نامه که به درخواست دبیر شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا ارسال شده بود، با برچسب محرمانه منتشر شد و همین مساله منجر به ریزش سنگین شاخصکل و تشکیل صفهای فروش بهویژه در گروه خودرویی شد.»
به گفته این کارشناس بازار، تفاوت زمانی میان تاریخ صدور نامه و زمان انتشار آن، به بروز شایعاتی دامن زد: «برخی سهامداران نسبت به احتمال استفاده از اطلاعات نهانی و فروش سهام در قیمتهای بالاتر ابراز نگرانی کردند؛ موضوعی که با واکنش شدید فعالان بازار مواجه شد.» هرچند در عصر همان روز، سازمان خصوصی سازی رسما خبر توقف واگذاری را تکذیب کرد و دبیرخانه شورای هماهنگی اقتصادی نیز این تکذیبیه را تایید کرد، اما بازار از این تلاطم عبور نکرد.
بیشتر بخوانید:اینفوگرافی/ روند یک ساله شاخص کل بورس و فرابورس
حسین نیا در این رابطه گفت: «اتفاقی که رخداد، بیش از آنکه صرفا یک شایعه باشد، ضربهای به اعتماد عمومی بازار بود. این مساله در کاهش ارزش معاملات خرد و همچنین رکود نسبی صندوقهای سهامی در روزهای میانی هفته نمود پیدا کرد.»
وی همچنین به موضع انفعالی نهاد ناظر در این میان اشاره کرد و گفت: «سهامداران انتظار داشتند سازمان بورس با شفافسازی دقیقتری نسبت به ابعاد این اتفاق واکنش نشان دهد؛ بهویژه آنکه تنها چند روز پیش تر، رئیس این سازمان در نمایشگاه اینوکس مشهد، از بازگشت نسبی اعتماد به بازار سرمایه سخن گفته بود.»
او با بیان اینکه دولت و حتی سخنگوی رسمی آن نیز هرگونه تصمیم در مورد توقف عرضه سهام خودروسازان را رد کردهاند، افزود: «پیگیری و شفافسازی کامل ماجرا میتواند نقطه تمایزی برای مدیریت جدید سازمان بورس نسبت به دورههای گذشته رقم بزند؛ دورههایی که ضعف در افشاگری و اطلاع رسانی، یکی از انتقادات اصلی فعالان بازار بود.» در بخش پایانی تحلیل خود، حسین نیا به تاثیر اخبار سیاسی بر روند آتی بازار نیز پرداخت: «در روزهای پایانی هفته، امیدها به نتایج مثبت در مذاکرات هستهای تا حدودی تقویت شد، ولی به دلیل تفاوت و حتی تناقض در مواضع مقامات داخلی و آمریکایی، فعالان بازار هنوز با احتیاط تصمیمگیری میکنند.»
او در پایان تصریح کرد: «در صورتیکه در هفته پیشرو، زمان و مکان مذاکرات آتی مشخص شود، احتمالا شاهد افزایش تقاضا در بازار سهام خواهیم بود، با اینحال شکلگیری یک روند قطعی در بازار، منوط به تعیینتکلیف نهایی درباره توافق یا عدمتوافق است. تا آن زمان، نوسان شاخصکل در یک کانال محدود، سناریوی محتمل تری خواهدبود.»
ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه در ارزیابی وضعیت بورس در هفته نخست خرداد ۱۴۰۴ گفت: «شاخصکل بورس در ابتدای هفته و روز شنبه، کار خود را از محدوده ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد آغاز کرد. در ادامه هفته، بازار نوسانات متعددی را تجربه کرد و در نهایت، با کاهش جزئی در روز چهارشنبه، دوباره به محدوده ۳میلیون و ۲۹۰هزار واحد بازگشت. این روند نشاندهنده بازپس گیری بخشی از افتهای میان هفته در معاملات پایانی است.»
بیشتر بخوانید:بورس سایهای از اقتصاد کشور است
وی در ادامه، با تاکید بر بلاتکلیفی بازار، گفت: «اگر بخواهیم مهمترین مساله این روزها را بررسی کنیم، باید به کاهش ارزش معاملات اشاره کرد. شاخصها از منظر مقداری نشان میدهند که بازار در وضعیت سردرگمی قرار دارد. این بلاتکلیفی، هم در بازار سهام مشهود است و هم در بازارهای موازی که ناشی از ابهام در فضای مذاکرات سیاسی و اقتصادی کشور است.»
سماوی درباره وضعیت ارزش معاملات افزود: «در ۲۰ روز معاملاتی اخیر، میانگین ارزش معاملات در صندوقهای سهامی و بازار سهام، حدود ۱۵هزار میلیاردتومان بود، اما از ابتدای هفتهجاری، این عدد به حدود ۱۲۵۰۰میلیارد تومان رسید و در روز چهارشنبه به حدود ۱۰هزارمیلیاردتومان سقوط کرد؛ اینیعنی ارزش معاملات تقریبا نسبت به اوایل اردیبهشت نصف شده و همین موضوع، شرایط بازار را به شدت دشوار کردهاست.»
این تحلیلگر بازار سرمایه همچنین به رفتار معاملهگران در روز پایانی هفته اشاره کرد و گفت: «در نیمه دوم معاملات چهارشنبه، روند بازار تا حدی تغییر کرد. ۵۷درصد نمادها مثبت بسته شدند و نسبت ارزش سفارش خرید بهفروش در پنج ردیف اول سفارشها تقریبا دوبرابر شد. این نشاندهنده افزایش نسبی اقبال به برخی نمادها در پایان هفته است.»
سماوی درخصوص جابه جایی نقدینگی در بازار نیز اظهار کرد: «بیشترین ورود پول حقیقی در روز چهارشنبه به صندوقهای درآمد ثابت صورتگرفت؛ بیش از ۱۷۰۰میلیاردتومان. این موضوع به روشنی نشان میدهد؛ سرمایهگذاران در حالت انتظار و بلاتکلیفی به سر میبرند. نه چشم انداز روشنی از مذاکرات وجود دارد، نه بازارهای موازی مانند طلا و دلار از جذابیت کافی برخوردارند. حتی صندوقهای طلا و سکه نیز در این روز با خروج بیش از ۲۰۰میلیاردتومان پول مواجه بودند.»
وی با اشاره به نبود وزیر اقتصاد در کابینه نیز گفت: «در شرایط فعلی که هنوز وزیر اقتصاد مشخص نشده و همچنین نتیجهای از مذاکرات منتشر نشده، این موارد کوچکترین اثری بر شاخص بورس نگذاشتهاند. این مساله نشان میدهد؛ فعلا بازار منتظر یک خبر تعیین کنندهتر است.»