نحوه‌ی محاسبه سود بانکی چیست؟

اقتصاد۲۴- سپرده‌گذاری در بانک همواره یکی از روش‌های سنتی و پرطرفدار سرمایه‌گذاری بوده، اما انتخاب میان سپرده کوتاه‌مدت یا بلندمدت، یا حتی تصمیم برای گرفتن وام، بدون آگاهی از نحوه محاسبه سود چندان منطقی نیست. محاسبه سود بانکی در واقع به سپرده‌گذار نشان می‌دهد که چه میزان بازدهی واقعی از سرمایه خود خواهد داشت و به وام‌گیرنده می‌گوید بازپرداخت او تا چه حد سنگین خواهد بود.

فرمول کلی محاسبه سود بانکی

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای محاسبه سود بانکی استفاده از فرمول زیر است:

(مبلغ سپرده × نرخ سود × تعداد روز) ÷ ۳۶۵۰۰ = سود بانکی

این فرمول نشان می‌دهد که سود بانکی بر اساس سه عامل کلیدی محاسبه می‌شود: میزان سپرده‌گذاری، نرخ سود سالانه و مدت زمان نگهداری پول در بانک. برای مثال اگر یک میلیون تومان به مدت ۴۲ روز با نرخ سود ۲۰ درصد در بانک بماند، سود آن حدود ۲۳ هزار تومان خواهد بود.

محاسبه سود بانکی روزشمار

در روش روزشمار، کمترین مانده روزانه حساب مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. یعنی اگر در طول روز برداشت یا واریزی انجام دهید، بانک حداقل موجودی روز را ملاک قرار می‌دهد. فرمول آن به شکل زیر است:

(نرخ سود × تعداد روز × مبلغ سپرده) ÷ ۳۶۵۰۰

برای نمونه، اگر ۵۰۰ هزار تومان به مدت ۲۰ روز با نرخ سود ۱۵ درصد سپرده‌گذاری کنید، سود شما ۴۱۰۹ تومان خواهد بود. این روش پیش‌تر در بسیاری از بانک‌ها رایج بود، اما طبق مقررات جدید، از سال ۱۳۹۷ دیگر سود روزشمار به سپرده‌های کوتاه‌مدت تعلق نمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید: نقش بانک های خصوصی در سوداگری بخش مسکن چیست؟

محاسبه سود بانکی ماه‌شمار

پس از حذف سود روزشمار، سیستم ماه‌شمار جایگزین شد. در این روش، کمترین مانده ماهانه سپرده‌گذار در نظر گرفته می‌شود و سپس سود ماهانه بر اساس آن محاسبه می‌گردد. فرمول آن چنین است:

(نرخ سود بانکی × تعداد روز‌های ماه × کمترین مانده حساب) ÷ ۳۶۵۰۰

به این ترتیب، حتی اگر در میانه ماه سپرده‌گذار برداشت یا واریزی داشته باشد، تنها پایین‌ترین موجودی در ماه معیار محاسبه خواهد بود. این شیوه با هدف جلوگیری از گردش صوری پول در حساب‌ها طراحی شد.

نحوه محاسبه سود سپرده‌های کوتاه‌مدت

سپرده‌های کوتاه‌مدت معمولاً با نرخ سود کمتر از بلندمدت ارائه می‌شوند. برای محاسبه سود این حساب‌ها کافی است مبلغ سپرده را در نرخ سود ضرب کرده و حاصل را بر ۱۰۰ تقسیم کنید تا سود سالانه مشخص شود. سپس برای به دست آوردن سود ماهانه یا روزانه، عدد نهایی را متناسب با دوره زمانی تقسیم کنید.

به عنوان مثال، اگر ۱۰ میلیون تومان در حساب کوتاه‌مدت با نرخ ۱۵ درصد بماند، سود سالانه آن ۱.۵ میلیون تومان خواهد بود. با تقسیم این رقم بر ۱۲، سود ماهانه حدود ۱۲۵ هزار تومان به دست می‌آید.

نحوه محاسبه سود سپرده‌های بلندمدت

سپرده‌های بلندمدت جذابیت بیشتری دارند، زیرا نرخ سود بالاتری ارائه می‌دهند. در این روش، فرمول محاسبه ساده است:

نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده سالانه

و سپس:

سود سالانه ÷ ۱۲ = سود ماهانه

به طور مثال، برای یک سپرده ۲۰ میلیون تومانی با نرخ ۱۸ درصد، سود سالانه ۳.۶ میلیون تومان و سود ماهانه ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود. اگر سپرده‌گذار بخواهد پیش از موعد پول خود را برداشت کند، بانک معمولاً درصدی از سود را کسر می‌کند.

محاسبه سود بانکی وام

فرمول محاسبه سود بانکی تنها مختص سپرده‌گذاری نیست، بلکه در وام‌ها هم کاربرد دارد. برای محاسبه سود وام، مبلغ وام، نرخ سود سالانه، تعداد اقساط و فاصله بین اقساط در نظر گرفته می‌شود. هرچه تعداد اقساط بیشتر باشد، مجموع سود پرداختی نیز بالاتر خواهد بود.

امروزه اغلب بانک‌ها و وب‌سایت‌های مالی ماشین‌حساب آنلاین سود وام دارند که کار محاسبه را ساده‌تر می‌کند. با وارد کردن نوع وام (مثلاً وام ازدواج یا مسکن)، مبلغ و نرخ سود، برنامه بازپرداخت دقیق مشخص می‌شود.

تفاوت روش‌ها و نقش بانک‌ها

اگرچه فرمول‌های محاسبه سود بانکی ساده به نظر می‌رسند، اما در عمل هر بانک ممکن است شیوه اجرایی خاص خود را داشته باشد. برخی بانک‌ها سود را بر اساس ۳۶۰ روز محاسبه می‌کنند و برخی بر پایه ۳۶۵ روز؛ همین اختلاف کوچک می‌تواند در مبالغ بالا تفاوت معناداری ایجاد کند.

همچنین، تفاوت میان سپرده‌های کوتاه‌مدت، بلندمدت و طرح‌های ویژه باعث می‌شود مشتریان حتماً باید پیش از سپرده‌گذاری از شرایط دقیق بانک مورد نظر آگاه شوند.