
اقتصاد۲۴- وقتی صحبت از سرمایهگذاری میشود، یکی از اولین داراییهایی که به ذهن افراد میرسد طلا است. طلا در طول تاریخ همواره بهعنوان یک پناهگاه امن برای سرمایهگذاران شناخته شده و توانسته نقش مهمی در حفظ ارزش داراییها ایفا کند. اما پرسش کلیدی این است که در سبد سرمایهگذاری چه سهمی باید به طلا اختصاص داد؟ این پرسش ساده به عوامل گوناگونی مانند شرایط اقتصادی، میزان ریسکپذیری فرد، وضعیت بازارهای جهانی و حتی اهداف سرمایهگذاری بستگی دارد.
طلا ویژگیهایی دارد که آن را از سایر داراییها متمایز میکند. نخستین ویژگی، مقاومت در برابر تورم است. وقتی نرخ تورم افزایش مییابد و ارزش پول ملی کاهش پیدا میکند، طلا معمولاً ارزش خود را حفظ کرده یا حتی افزایش میدهد. ویژگی دوم، امنیت در بحرانها است. در زمان بیثباتی سیاسی یا اقتصادی، سرمایهگذاران به سمت داراییهای امن مانند طلا حرکت میکنند. این مسئله باعث شده طلا در شرایط پرنوسان بهعنوان سپری محافظتی عمل کند.
کارشناسان مالی در سطح بینالمللی توصیههای متفاوتی برای میزان تخصیص طلا در سبد سرمایهگذاری دارند. بسیاری از مشاوران پیشنهاد میکنند ۵ تا ۱۰ درصد از سبد سرمایهگذاری به طلا اختصاص یابد. دلیل این محدوده آن است که طلا میتواند تنوع ایجاد کند، اما اگر سهم آن بیش از حد زیاد شود، فرصتهای رشد در داراییهای دیگر از دست میرود. برخی تحلیلگران نیز با توجه به شرایط خاص اقتصاد کشورها و نوسان ارز، سهم بالاتری معادل ۱۵ تا ۲۰ درصد را پیشنهاد میکنند، بهویژه در کشورهایی که بیثباتی اقتصادی دارند.
در ایران، شرایط اقتصادی با بسیاری از کشورهای دیگر متفاوت است. نوسانات نرخ ارز، تحریمها، تورم بالا و رکود بازارهای دیگر باعث شده طلا جایگاه ویژهای در سرمایهگذاری پیدا کند. بسیاری از افراد به دلیل عدم اطمینان به آینده اقتصادی، درصد بیشتری از دارایی خود را به طلا اختصاص میدهند. در چنین شرایطی، داشتن ۱۰ تا ۲۰ درصد طلا در پرتفوی میتواند منطقی باشد، هرچند گاهی برخی سرمایهگذاران به دلیل نگرانیهای زیاد سهمی بیش از این نیز برای طلا در نظر میگیرند.
بیشتر بخوانید: چگونه حباب صندوق طلا را محاسبه کنیم؟
برای تصمیمگیری درباره درصد سرمایهگذاری در طلا، باید آن را در کنار سایر گزینهها دید. بازار سهام معمولاً بازدهی بالاتری دارد، اما ریسک بیشتری هم متوجه سرمایهگذار میکند. بازار مسکن در ایران سنتیترین روش سرمایهگذاری است، ولی نقدشوندگی پایینی دارد. اوراق با درآمد ثابت مانند سپردههای بانکی، امنیت بیشتری دارند، اما سود آنها معمولاً کمتر از نرخ تورم است. در این میان، طلا تعادلی بین امنیت و نقدشوندگی ارائه میدهد، هرچند بازدهی آن در بلندمدت گاهی کمتر از سهام بوده است.
انتخاب درصد سرمایهگذاری در طلا برای هر فرد باید بر اساس شرایط شخصی او انجام شود. کسی که به دنبال امنیت مالی است و ریسکپذیری کمی دارد، ممکن است سهم بیشتری از دارایی خود را به طلا اختصاص دهد. در مقابل، یک سرمایهگذار جوان که به دنبال رشد سریع دارایی است، معمولاً ترجیح میدهد سهم بیشتری را در سهام یا بازارهای پرریسکتر قرار دهد و سهم طلا را در حداقل نگه دارد. همچنین اهداف بلندمدت یا کوتاهمدت سرمایهگذاری هم بر این تصمیم تاثیر میگذارند.
سرمایهگذاری در طلا صرفاً به خرید سکه یا طلای فیزیکی محدود نمیشود. در سالهای اخیر صندوقهای طلا در بازار سرمایه ایران شکل گرفتهاند که امکان خرید طلا بدون نگهداری فیزیکی آن را فراهم میکنند. این صندوقها برای کسانی که نمیخواهند با ریسک نگهداری طلا در منزل مواجه شوند، گزینه جذابی هستند. علاوه بر این، گواهیهای سپرده طلا در بورس کالا نیز امکان سرمایهگذاری امنتری را به وجود آوردهاند. بنابراین، انتخاب نوع ابزار سرمایهگذاری میتواند در تعیین درصد طلا در سبد موثر باشد.
بازار طلا بهشدت تحت تأثیر چرخههای اقتصادی است. وقتی نرخ بهره جهانی بالا میرود، معمولاً قیمت طلا کاهش مییابد، چون سرمایهگذاران ترجیح میدهند داراییهای سودده نگه دارند. اما در زمان بحرانها، سقوط بورس یا افزایش تورم، تقاضا برای طلا بیشتر میشود و ارزش آن افزایش مییابد. از این منظر، کسانی که تحلیل اقتصادی را در تصمیمهای خود لحاظ میکنند، معمولاً درصد سرمایهگذاری در طلا را متناسب با شرایط روز تغییر میدهند.
طلا تنها یک دارایی مالی نیست، بلکه ارزش روانی هم دارد. بسیاری از سرمایهگذاران با داشتن طلا در سبد خود احساس امنیت میکنند. این جنبه روانی بهویژه در کشورهایی که اقتصادشان ثبات چندانی ندارد پررنگتر است. در ایران، بسیاری از خانوادهها حتی بهعنوان پشتوانه مالی زندگی، مقداری طلا نگهداری میکنند. همین نگاه فرهنگی هم بر میزان تخصیص طلا در سبد سرمایهگذاری افراد اثرگذار است.