
اقتصاد۲۴- طرح رجیستری گوشیهای همراه با هدف ایجاد دولت الکترونیک و جلوگیری از قاچاق موبایل آغاز شد. این طرح با همکاری گمرک، وزارت صمت و اپراتورهای تلفن همراه اجرا میشود و به گونهای طراحی شده که بدون نیاز به مداخله قضایی و فیزیکی، از سرویسدهی به گوشیهای قاچاق جلوگیری کند. از پایان اردیبهشت امسال، برای رفع مشکلات واردات گوشی، سامانه مسافری به سامانه گذرنامه متصل شد تا مسافرانی که به طور قانونی وارد کشور میشوند بتوانند یک دستگاه گوشی را وارد و در سامانه مسافری ثبت کنند.
با این حال، در برخی نقاط مرزی مانند جلفا، پدیدهای به نام «اتوبوس رجیستری» شکل گرفته است. به نقل از روزنامه خراسان؛ شهروندان گزارش دادهاند که سودجویان گروهی حدود ۴۰ نفر را سوار اتوبوس میکنند، عوارض خروجی آنها را پرداخت میکنند و به خاک ترکیه میفرستند. سپس پس از بازگشت، از گذرنامه و کارت ملی آنها برای رجیستر کردن گوشی استفاده میشود. در این روند، به صاحبان گذرنامه مبلغی پرداخت میشود.
بیشتر بخوانید: چگونگی رجیستری گوشی های آیفون
یکی از شهروندان توضیح داده است: «اگر هم فردی خود واقعا مسافر بوده و از سفر خارج از کشور بازگشته باشد، با پرداخت ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به وی، امتیاز رجیستری یک دستگاه گوشی تلفن همراه را با استفاده از گذرنامه وی، از او میخرند.» در نتیجه، سودجویان از این راه بابت هر گوشی ۶ تا ۷ میلیون تومان و حتی بیشتر سود به جیب میزنند.
روزنامه خراسان نوشت: ماجرا به همین جا ختم نمیشود. امینی، یکی از شهروندان که به تازگی از سفر ترکیه بازگشته است، تجربه شخصی خود را اینطور روایت میکند: «بنده، همسر و برادرم چند روز پیش از سفر ترکیه به ایران بازگشتیم، دو گوشی از قبل داشتم که میخواستم آنها را رجیستر کنم؛ اما متوجه شدم فردی با سوءاستفاده از گذرنامه و مشخصات کارت ملی بنده و دریافت و فعالسازی سیم کارت از نمایندگی یکی از اپراتورها به نام ما سه نفر، سه کد رجیستری دریافت و با استفاده از آن، سه دستگاه گوشی موبایل رجیستری کرده است. به نظرم احتمالا یک فرد متخلف در آژانس هواپیمایی یا راهنمای تور این کار را انجام داده است. بعد از سفر متوجه شدم بر سر چند تن دیگر از همسفران ما نیز این بلا آمده است. البته بنده از طریق قضایی پیگیر شکایتم هستم، خواستم بگویم تا دیگر مسافران در جریان باشند. این اتفاق دقیقا روز بازگشت ما از سفر افتاد.»
این روایت نشان میدهد که در برخی موارد، حتی بدون اطلاع مالک، با صدور سیمکارت و استفاده از اطلاعات هویتی افراد، گوشیهای قاچاق رجیستر میشوند.
در همین زمینه، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران هشدار داده است: «سوءاستفاده از گذرنامه برای خرید و فروش موبایل اتفاقی جدید است امروز مشخص شده با گذرنامه میتوان موبایل خرید؛ فردا یک اقدام دیگری انجام میشود.»
او افزود: «ممکن است سودجویان اصل گذرنامه را شبیهسازی کنند. هر گذرنامه متعلق به یک شخص است که اطلاعات شخصیاش در آن نوشته شده بنابراین کسی نباید آن را حتی برای چند ساعت در اختیار داشته باشد. در صورت سوءاستفاده از گذرنامه، افراد در هنگام سفر نیز دچار مشکل میشوند.»
از سوی دیگر، حمیدرضا دهقانینیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق نیز نسبت به این پدیده هشدار داده و گفته است: «ممکن است افراد سودجو از گذرنامه تحت این عنوان سوءاستفاده کنند که شخص را یک یا دو روز از کشور خارج کنند و سپس با استفاده از اطلاعات گذرنامه، گوشی مسافری را ثبت کنند. مسئلهای که وجود دارد این است که فرایند رجیستری به نحوی چیده شده است که باید با انتقال مالکیت این اتفاق بیفتد؛ به این معنا که رجیستری باید روی بستر سیم کارت، اپراتور و ... انجام شود.»
گزارشها و روایتهای مردمی نشان میدهد که با وجود هدف اولیه طرح رجیستری برای مبارزه با قاچاق، سوءاستفادههای گستردهای در حال رخ دادن است. از اتوبوسهای رجیستری در مرزها گرفته تا صدور سیمکارت بدون اطلاع افراد، همه نشان میدهد که خلأهای قانونی و اجرایی وجود دارد. برخی کارشناسان بر این باورند که برای جلوگیری از این سوءاستفادهها، باید مسافران در بدو ورود گوشی خود را به گمرک ارائه کنند تا مطمئن شوند تنها گوشیهای واقعی مسافران رجیستر میشود.