مثبت‌های زودگذر، منفی‌های پایدار؛ بورس در دوراهی اصلاح یا رکود/ به پاییز بورس دلخوش باشیم؟

اقتصاد۲۴- چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، بازار سرمایه ایران با فضایی منفی آغاز شد و تا پایان معاملات نیز نتوانست از فشار عرضه خارج شود. شاخص‌های اصلی بازار با افت قابل توجهی مواجه شدند و اغلب نماد‌ها در محدوده منفی معامله شدند.

در ساعات ابتدایی معاملات، شاخص کل بورس تهران با افت ۶ هزار و ۶۹۲ واحدی مواجه شد و در سطح دو میلیون و ۷۲۸ هزار و ۴۸۳ واحد قرار گرفت. این کاهش عمدتا ناشی از فشار فروش در نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز بود. هم‌زمان، شاخص هم‌وزن که نمایانگر وضعیت کلی‌تر بازار و شرکت‌های کوچک و متوسط است، با افت بیش از پنج هزار و ۱۶۵ واحدی به رقم ۸۰۳ هزار و ۸۱ واحد رسید. این موضوع نشان می‌دهد که این افت تنها محدود به نماد‌های بزرگ نبود و بسیاری از سهم‌های کوچک‌تر نیز در مسیر نزولی حرکت کردند.

با توجه به افت هم‌زمان شاخص کل و هم‌وزن، می‌توان گفت که بازار امروز سیگنالی از ضعف تقاضا و عدم تمایل سرمایه‌گذاران به خرید در شرایط فعلی ارسال کرده است. این وضعیت در ادامه روند معاملات روز سه‌شنبه نیز قابل پیش‌بینی بود؛ چرا که با وجود رشد شاخص کل در آن روز، خروج سنگین پول حقیقی و افت شاخص هم‌وزن نشان داد که صعود بازار بیش از آنکه فراگیر باشد، به نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز متکی بوده است.

بیشتر بخوانید: بازار‌های مالی زیر سایه تحریم؛ طلا رکورد زد، دلار جهش کرد، بورس سبز ماند/ چرا بورس این روزها رشد می‌کند؟

در مجموع، معاملات روز چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴ با غلبه فضای منفی و فشار عرضه در اکثر گروه‌ها همراه بود. افت شاخص‌ها، خروج پول حقیقی و افزایش تعداد نماد‌های منفی همگی نشان‌دهنده ضعف تقاضا و تردید سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار هستند.

با توجه به اینکه چهارشنبه آخرین روز معاملاتی هفته است، تمایل به نقد کردن دارایی‌ها نیز در تشدید فشار فروش نقش داشته است. باید دید در هفته آینده آیا بازار می‌تواند با ورود نقدینگی جدید و تقویت تقاضا، مسیر متفاوتی را تجربه کند یا روند اصلاحی ادامه خواهد یافت.

مثبت‌های بورس زودگذرند؛ نمی‌توان به آن امیدوار بود

رحمان رحیمی، تحلیلگر بازار سهام درباره علت روند مثبت بورس در هفته جاری و پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، آن هم علیرغم اینکه خبری از تزریق نقدینگی از سوی دولت به گوش نمی‌رسد، به اقتصاد ۲۴ گفت: «پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، همانطور که انتظار داشتیم دلار، طلا و بازار‌های موازی سهام بسیار رشد کرد و به حالت اشباع رسیدند. طلا هم ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان را ثبت کرد و از آنجایی که به اوج خود رسید، سرمایه‌گذاران بازار طلا را برای سرمایه‌گذاری مناسب ندیدند. از سوی دیگر اکنون بازار سهام در کف قیمتی خود هست و از این رو به سمت بازار سهام تمایل پیدا کردند.»

وی ضمن تاکید براینکه مثبت بودن بورس دوامی ندارد، افزود: «زمانی می‌توانیم به مثبت بودن بازار تکیه کنیم که چند روزی مثبت باشد و خود را تثبیت کند؛ ولی بعد از مثبت‌های موقت، دو روز سه‌شنبه و چهارشنبه شاهد روند منفی بودیم. شرایط به‌گونه‌ای است که سهامداران برای سرمایه‌گذاری گزینه‌ای ندارند و به سمت صندوق‌های درآمد ثابت می‌روند. بازار مسکن هم که در رکود است و اقبالی به آن وجود ندارد. سال‌های گذشته بحث سفته بازی در بازار مسکن بیشتر بود ولی الان فقط نیاز‌های مصرفی وجود دارد و حتی برای نیاز مصرفی هم خریداران بالقوه دست نگه داشته‌اند تا اوضاع به ثبات برسد.»

رحیمی ادامه داد: «با این تفاصیل، بیشترین بازاری که سرمایه‌گذار به آن تمایل دارد، بازار طلا و سهام است که وقتی طلا اوج می‌گیرد و به اشباع خرید می‌رسد، سرمایه‌گذار به سمت بازار سهام می‌آید. گرچه اعتمادی از سوی سرمایه‌گذاران، مخصوصا سرمایه گذار خرد وجود ندارد و از این رو روند مثبت‌های اخیر زودگذر است.»

این کارشناس بورس در پاسخ به اینکه عملکرد دو روز کاری این هفته بازار اصلاحی بوده یا بازگشت به روند منفی است؟ گفت: «نمی‌توانیم بگوییم اصلاحی بوده است. بازار یک حالت کم رونقی دارد. ما مثبت‌های زودگذری را در بورس داریم و نمی‌توانیم به آن امیدوار باشیم. حتی سه روز پیش که برخی سهم‌ها به صف خرید رسید، توصیه کردم در صف خرید نباشید چراکه موقتی است و به زودی به صف فروش تبدیل می‌شود. وقتی بازار اینگونه مثبت می‌شود و خود را تثبیت نمی‌کند نمی‌توانیم به آن امیدوار باشیم.»

نمی‎توانیم به پاییز بورس خوش‌بین باشیم

رحیمی درباره چشم‌انداز بازار در پاییز امسال بیان کرد: «تا زمانی که تحولات سیاسی و منطقه‌ای ما به ثبات نرسد، نمی‌توانیم پیش‌بینی دقیقی از بازار سرمایه داشته باشیم. در حالت عادی ما گزارش ۶ ماهه را داشتیم که باید برای خیلی از سهم‌ها صف خرید تشکیل و اقبال به بازار سرمایه خیلی بیشتر می‌شد، اما این امر رخ نداد. همانطور که تاکید کردم بازار در حالت کف قیمتی خود است ولی این به معنای ارزنده بودن آن نیست.»

وی ضمن تاکید براینکه زمانی می‌توانیم بگوییم بازار ارزنده است که اعتماد سرمایه‌گذاران بازگردد، افزود: «با سیاست‌های اشتباه چند سال گذشته در بازار سرمایه، اعتماد سرمایه‌گذاران را از بین بردیم و همچنین بعد از مکانیسم ماشه یک حالت بلاتکلیفی در بازار وجود دارد که پیش‌بینی آن را دشوار می‌کند. الان سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به بازار‌های موازی یا به زعم خود امن‌تر بروند. طلا در سقف تاریخی خود قرار گرفته که آنجا هم یک ریسکی وجود دارد ولی ترجیح سرمایه‌گذار این است که وارد این بازار پرریسک شود تا بازار سرمایه. چشم‌انداز من برای پاییز بورس مثبت نیست و باید ببینیم تحولات سیاسی به کدام سو می‌رود.»