چالش‌های مهندسی نرم‌افزار در عصر هوش مصنوعی

اقتصاد۲۴- در سال‌های اخیر، ظهور ابزار‌های هوش مصنوعی مولد، مفهوم جدیدی را در دنیای توسعه نرم‌افزار به وجود آورده است که برخی آن را «وایب کدینگ» (Vibe Coding) می‌نامند، یعنی کدنویسی بر اساس پرامپت و بدون درک عمیق از منطق برنامه‌نویسی است.

در ظاهر، این روش سرعت توسعه را چند برابر کرده است. افراد می‌توانند تنها با نوشتن چند دستور ساده، نرم‌افزار‌هایی بسازند که پیش‌تر نیازمند دانش فنی گسترده بودند. اما در واقعیت، این سطح از اتکا به هوش مصنوعی در کدنویسی، می‌تواند مشکلات قابل توجهی را برای اکوسیستم فناوری و حتی اقتصاد دیجیتال به همراه داشته باشد.

وقتی فرد به اصول مهندسی نرم‌افزار، معماری سیستم و امنیت سایبری مسلط نباشد، نتیجه تنها یک نرم‌افزار ظاهراً کاربردی است؛ اما در باطن، ساختاری ضعیف، پر از باگ‌های منطقی است که در پروژه‌های بزرگ و زیرساختی، این ضعف‌ها می‌توانند منجر به آسیب‌های مالی، نشت اطلاعات، یا از کار افتادن سرویس‌های حیاتی شوند.

هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند است، اما جایگزین تفکر مهندسی نمی‌شود. درک روابط بین اجزای نرم‌افزار، طراحی معماری پایدار، و رعایت اصول امنیتی هنوز نیازمند دانش انسانی است. در واقع، هوش مصنوعی در بهترین حالت می‌تواند تسریع‌کننده‌ی فرآیند توسعه باشد، نه جایگزین مغز مهندس.

به تعبیر دیگر، وایب کدینگ برای نمونه‌سازی سریع یا تست ایده‌ها مفید است، اما برای تولید نرم‌افزار‌های پایدار و امن، دانش فنی و مهندسی همچنان رکن اصلیست.

به قول یکی از کارشناسان حوزه فناوری:

«هوش مصنوعی جای مهندسان را نمی‌گیرد؛ بلکه مهندسان خوب را قدرتمندتر می‌کند.»

بنابراین، اگرچه آینده توسعه نرم‌افزار بدون شک با هوش مصنوعی گره خورده است، اما نادیده گرفتن بنیان‌های فنی، می‌تواند هزینه‌ای بسیار سنگین‌تر از صرفه‌جویی در زمان داشته باشد.