آیا جرقه صعود بازار سرمایه زده می‌شود؟

اقتصاد۲۴- بورس در پیچ تاریخی است؛ از یک‌سو عملکرد بنگاه‌ها نشان‌دهنده بازگشت قدرت سودآوری و تاب‌آوری عملیاتی در مواجهه با تورم و شوک‌های بیرونی است و از سوی دیگر، متغیر‌های کلان از جمله نرخ بهره، سیاست‌های پولی و مداخلات قیمتی، عملا مانع از بازتاب این واقعیت‌ها در قیمت سهام شده‌اند.

گزارش‌های شش‌ماهه منتشرشده در سامانه کدال حاکی از رشد ۲۸ درصدی سود خالص تجمیعی شرکت‌هاست؛ رشدی که عمدتا در صنایع پالایشی، دارویی و بانکی متمرکز بوده و نشان می‌دهد بخش واقعی اقتصاد در سطح بنگاه‌ها توانسته خود را با شرایط سخت تطبیق دهد. با این حال، پافشاری سیاستگذار بر تداوم نرخ بهره نزدیک به ۴۰ درصد، شکاف میان ارزش ذاتی و قیمت بازار را به بالاترین سطح تاریخی رسانده و زمینه شکل‌گیری «تله ارزش» را فراهم کرده است.

کامل ابراهیمیان، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه گفت: «گزارش‌های مالی شش‌ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۴ نشان‌دهنده واگرایی معنادار میان سلامت عملکرد بنگاه‌ها و چالش‌های پایدار در سطح کلان اقتصاد کشور است.

در حالی‌که سود خالص تجمیعی شرکت‌ها در نیمه نخست سال با رشد ۲۸ درصدی همراه بوده، معیار‌های ارزش‌گذاری بازار سهام همچنان تحت فشار سیاست‌های پولی انقباضی و نرخ بهره نزدیک به ۴۰ درصد در کف‌های تاریخی قرار دارند.»

او افزود: «سود خالص فصلی شرکت‌های بورسی با رشد ۳۴ درصد نسبت به سال گذشته به ۳۶۳‌هزار میلیارد تومان رسید و سود تجمیعی نیمه نخست سال به ۷۹۳‌هزار میلیارد تومان افزایش یافت.

بیشتر بخوانید:بازار بورس تهران در فاز احتیاط قرار گرفت

در بخش پالایشی با رشد ۲۷۷ درصدی سودآوری مواجه بودیم، صنعت دارو با رشد ۱۱۵ درصدی عملکرد کم‌نظیری ثبت کرد، صنعت سیمان به سودآوری ۸۴ درصدی دست یافت و بانک‌ها نیز با ۴۶ درصد رشد سود تقویت شدند.»

وی تصریح کرد: «صنعت فولاد با افت ۴۰ درصدی سود، قربانی اصلی قیمت‌گذاری دستوری و محدودیت انرژی بوده و صنعت خودروسازی با تداوم زیان ۲۷‌هزار میلیارد تومانی در بحران ساختاری عمیق قرار دارد. نرخ بهره بالا از یک‌سو مانع ورود نقدینگی به سهام می‌شود و از سوی دیگر هزینه‌های مالی شرکت‌ها را افزایش داده است؛ تنها در فصل تابستان ۶۰ همت هزینه مالی ثبت شده که معادل ۱۶.۵ درصد کل سود خالص بازار است.»

ابراهیمیان گفت: «بازار سهام در وضعیت دوگانه‌ای قرار دارد؛ در سطح شرکت‌ها با بنیاد قوی مواجهیم، اما شرایط کلان نامساعد است. بازگشت تعادل منوط به چرخش سیاست‌های پولی، حذف قیمت‌گذاری دستوری و واقعی‌سازی نرخ ارز است. برای سرمایه‌گذاران ارزش‌محور، دوره کنونی یک فرصت استراتژیک برای انباشت سهام بنیادی محسوب می‌شود، اما تا زمان تعدیل متغیر‌های کلان، بازار ممکن است در وضعیت تله ارزش باقی بماند.»

حسن حسین‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: «برآیند عملکرد بنگاه‌ها در فصل تابستان، با وجود قطعی برق و شرایط ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲روزه، قابل قبول ارزیابی می‌شود، اما در برخی صنایع بزرگ، گزارش‌ها کمتر از سطح انتظار بازار بود. روز شنبه شاخص کل بورس با ریزش همراه شد، اما در نیم ساعت پایانی با جمع‌آوری صف‌های فروش و تقویت تقاضا همراه شد که نشان می‌دهد نگاه فعالان بازار همچنان مثبت و همراه با امیدواری است.»