۱۳ آبان چه روزی است؟ /بازخوانی واقعه ۱۳ آبان ۵۷

اقتصاد۲۴- ۱۳ آبان؛ روزی سرنوشت‌ساز در تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که سه رویداد مهم در آن به وقوع پیوست. این سه واقعه شامل تبعید امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۳، کشتار دانش‌آموزان در سال ۱۳۵۷ و تسخیر سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ است. هرکدام از این حوادث نقشی تعیین‌کننده در مسیر پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی داشتند.

علت نام‌گذاری روز ۱۳ آبان و کشتار دانش‌آموزان در دانشگاه تهران

علت نام‌گذاری روز ۱۳ آبان به‌عنوان «روز دانش‌آموز» به رویداد خونین سال ۱۳۵۷ بازمی‌گردد. در آن روز، صد‌ها دانش‌آموز تهرانی برای اعتراض به رژیم پهلوی، مدارس را تعطیل کردند و به سوی دانشگاه تهران حرکت کردند.

انقلاب اسلامی در آن روز‌ها به نقطه‌ای حساس و تعیین‌کننده رسیده بود و همه اقشار جامعه، از جمله نوجوانان پرشور، در صدد ایفای نقش خود بودند. دانش‌آموزان پس از ورود به محوطه دانشگاه، همراه با دانشجویان و مردم، در زمین چمن گرد هم آمدند تا فریاد اعتراض‌شان را به گوش همه برسانند.

حدود ساعت یازده صبح، نیرو‌های حکومتی با پرتاب گاز اشک‌آور و سپس شلیک مستقیم به سوی جمعیت، فاجعه‌ای خونین رقم زدند. در این حادثه ۵۶ نفر شهید و صد‌ها نفر زخمی شدند. آن جوانان اما، با فریاد «الله‌اکبر» تظاهرات کردند و تاریخ را دگرگون کردند. حرکت دانش‌آموزان در ۱۳ آبان ۱۳۵۷، نماد مبارزه با استکبار و خودباوری نسل جوان ایرانی شد.

تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه

یکی از نخستین وقایع مهم مرتبط با این روز، تبعید امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۳ است. در پی مخالفت شدید ایشان با لایحه کاپیتولاسیون و سخنرانی تاریخی‌شان در چهارم آبان همان سال، رژیم پهلوی تصمیم به تبعید وی گرفت.

در سیزدهم آبان همان سال، فرمان تبعید امام به ترکیه صادر شد. این اقدام واکنشی مستقیم به مقاومت ایشان در برابر سیاست‌های استعماری و وابستگی حکومت پهلوی به قدرت‌های خارجی بود. تبعید امام نه‌تنها باعث خاموشی حرکت مردم نشد، بلکه نقطه‌ای تازه در شعله‌ور شدن مبارزات ملت ایران بود و پایه‌های فکری انقلاب اسلامی را مستحکم‌تر کرد.

بیشتر بخوانید: ابراهیم اصغرزاده: از کسی بازجویی نکردیم/ عامل دشمنی با آمریکا نبودیم

تسخیر سفارت آمریکا

سومین واقعه تاریخی ۱۳ آبان، مربوط به سال ۱۳۵۸ است؛ روزی که به «روز مبارزه با استکبار جهانی» شهرت یافت.

در چنین شرایطی، دانشجویان پیرو خط امام در حرکتی هماهنگ و انقلابی، سفارت آمریکا را تسخیر کردند. تسخیر سفارت آمریکا روابط ایران و آمریکا را دگرگون کرد.