
اقتصاد۲۴- سقاب اصفهانی، مدیر جوان و فعال در ساختار اجرایی ایران، چند روز پیش با حکم رئیسجمهور به عنوان معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی منصوب شد. این انتصاب واکنشهای گوناگونی را در پی داشت و هم انتقادها و هم حمایتها درباره پیشینه، تحصیلات و توان مدیریتی او مطرح شد.
چند روز پیش، رئیسجمهور مسعود پزشکیان با صدور حکمی، اسماعیل سقاب اصفهانی را به سمت معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی منصوب کرد. این انتصاب در چارچوب اجرای ماده ۴۶ برنامه هفتم توسعه انجام شد و به سرعت واکنشهای گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی به همراه داشت. برخی کارشناسان و تحلیلگران، این انتصاب را غیرمنتظره و بحثبرانگیز توصیف کردند و پرسشهایی درباره پیشینه و توان مدیریتی سقاب اصفهانی مطرح شد.
یکی از واکنشهای جنجالی، استعفای فیاض زاهد، عضو پیشین شورای اطلاعرسانی دولت بود. زاهد با انتشار نامهای رسمی خطاب به الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاعرسانی، دلیل تصمیم خود را اعلام کرد و مخالفت صریح خود با انتصاب سقاب اصفهانی را بیان کرد.
سقاب اصفهانی یکی از چهرههای جوان و فعال در ساختار اجرایی ایران است که طی دهه گذشته، نامش بیشتر در محافل سیاسی و مدیریتی شنیده شده است. او در سال ۱۳۶۴ در مشهد به دنیا آمد و برخلاف بسیاری از مدیران پیشین دولتی، کمتر از ده سال در عرصه سیاست فعالیت داشته؛ بااینحال توانسته در چند جایگاه کلیدی نقش مدیریتی بازی کند و حضورش در تصمیمگیریهای کلان کشور محسوس باشد. فعالیتهای او در دولت و ساختارهای اجرایی، ترکیبی از مدیریت اجرایی و برنامهریزی است که توانسته نگاهها را به سمت او جلب کند.
شهرت سقاب اصفهانی بیشتر با دوران ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی گره خورده است. هنگامیکه او به عنوان دبیر ستاد راهبردی تحول و مسئول رصد و پایش سند تحول دولت مردمی منصوب شد، نقش پررنگی در پیادهسازی برنامههای کلان دولت بازی کرد. نزدیکی فکری و سازمانی او به رئیسی باعث شد برخی تحلیلگران او را از نزدیکان جبهه پایداری ارزیابی کنند و هر حرکت و تصمیم او در عرصه اجرایی، مورد توجه رسانهها و ناظران سیاسی قرار گیرد.
افزونبر این، سقاب اصفهانی در برنامههای تلویزیونی با رفتارهای احساسی و ابراز علاقه و حمایت آشکار از رئیسجمهور پیشین، توجه عمومی را جلب کرد و به شناختهتر شدن او کمک کرد. این رفتارها، ترکیبی از فعالیت حرفهای و واکنشهای شخصی را شکل داد و تصویری از او ارائه کرد که مدیری جوان، پرانرژی و نزدیک به قدرت اجرایی کشور به نظر میرسد. همزمان، این توجه عمومی باعث شد پرسشهایی درباره سابقه مدیریتی، تحصیلات و توان او در حوزههای تخصصی مطرح شود، پرسشهایی که همچنان در محافل سیاسی و رسانهای جریان دارد.
سقاب اصفهانی افزونبر فعالیت در دولت، پیشینه عضویت در هیاتمدیره بنیاد علوی را دارد؛ نهادی که در آن نام او در کنار چهرههای شناختهشدهای چون حیدر مصلحی، محمود عسگریآزاد، سیدامیرمنصور برقعی و محسن مردعلی دیده میشود و او در این جایگاه، در تصمیمگیریها و تدوین راهبردهای بنیاد نقش فعال داشته است. حضور سقاب اصفهانی در این نهاد، تجربهای ارزشمند برای او فراهم کرد تا با مسائل مدیریتی و راهبردی در سطح ملی آشنا شود و شبکهای از ارتباطات حرفهای در حوزههای مختلف ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: الیاس حضرتی کیست؟ ماجرای افشاگری جنجالی درباره داماد الیاس حضرتی
افزونبر این، سقاب اصفهانی عضوی فعال در اندیشکده راهبردی «بسامد گام دوم» است؛ اندیشکدهای که گروهی از جوانان تحصیلکرده و مدیران اجرایی آن را شکل دادهاند و مأموریت خود را بازطراحی سازوکارهای حکمرانی کشور در دهههای آینده تعریف کردهاند. تمرکز این اندیشکده بر اجرای برنامههای منطبق با بیانیه گام دوم انقلاب است و اعضای آن کوشش میکنند مدلهای نوین مدیریتی و سیاستگذاری را برای آینده کشور طراحی و ارائه کنند. حضور سقاب اصفهانی در این مجموعه، به او امکان داده تا با همکاری دیگر اعضا پروژههای برنامهریزی استراتژیک را پیش ببرد، توان مدیریتی و تخصص خود را در عرصه سیاستگذاری کلان به کار گیرد و نقش مؤثری در شکلدهی به مسیر آینده کشور داشته باشد.
این فعالیتها، ترکیبی از تجربه اجرایی و نگاه راهبردی او را نشان میدهد و تصویری از مدیری جوان، پرانرژی و آماده برای تصمیمگیریهای کلان ارائه میکند که حضورش در ساختارهای دولتی و اندیشکدهای همزمان تأثیرگذار و مورد توجه است.
در دولت مسعود پزشکیان، سقاب اصفهانی با حکم رئیسجمهور به سمت معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی منصوب شد. در این حکم انتظار رفته که او با طراحی سیاستهای راهبردی، بهرهگیری از مشارکت متخصصان، ایجاد هماهنگی فرابخشی و مدیریت ناترازی انرژی، نقش محوری در ساماندهی مصرف انرژی و عادلانهسازی یارانهها بازی کند.
بااینحال، سابقه تخصصی سقاب اصفهانی در حوزه انرژی تا اندازه زیادی نامشخص است و همین موضوع انتقادهایی را به همراه داشته است. برخی از کارشناسان و فعالان حوزه انرژی از این انتخاب ابراز نگرانی کردهاند و براین باورند تجربه عملی او در مدیریت بخش انرژی محدود است. همزمان، موافقان او بر توان مدیریتی، مهارت در سازماندهی و تجربه سقاب در طراحی و پیگیری برنامههای کلان تأکید میکنند و بر این باورند که حضور او در این سمت میتواند به همسویی بهتر سیاستها و اجرای برنامههای اصلاحی کمک کند.
این انتصاب، به جز توجه رسانهها، واکنشهای سیاسی و اجتماعی را نیز برانگیخته و بحثها درباره شایستگی و کارآمدی انتخاب سقاب اصفهانی همچنان ادامه دارد. برخی تحلیلگران این موضوع را نشانهای از چالشهای تصمیمگیری در دولت میدانند و براین باورند روند انتصابات در سطح کلان نیازمند شفافیت و معیارهای روشن برای سنجش توان مدیریتی افراد است.

یکی از واکنشهای قابل توجه به انتصاب سقاب اصفهانی، یادداشت تلگرامی احمد زیدآبادی، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی بود. او در این یادداشت نوشت که چنین نزاعهای سیاسی نه تنها راه را برای تصمیمگیریهای درست میبندد، بلکه جامعه را نیز گمراه میکند. زیدآبادی با اشاره به روند انتصابها از ابتدای تشکیل دولت مسعود پزشکیان، افزود که بحثها و حواشی درباره این انتصابها کمکم بالا گرفته و در نگاه مردم، کل ماجرا شبیه به جنگی بر سر مناصب و مکاسب جلوه کرده است.
او تأکید کرد که پستهای دولتی نباید صرفا به دلیل وابستگیهای جناحی یا حمایت از افراد خاص اعطا شود و معیار اصلی برای انتصابها، توانایی و شایستگی واقعی فرد است. به گفته زیدآبادی، تمرکز بر توان مدیریتی و مهارت افراد باید سرلوحه تصمیمگیریها قرار گیرد تا دولت بتواند سیاستها و برنامههای خود را با کیفیت و کارآمدی اجرا کند و از هرگونه سوءتفاهم یا نگرش جناحی جلوگیری شود. این دیدگاه، نگاه کارشناسانهای است به چالشهای انتصابات دولتی و ضرورت شفافیت و معیارهای روشن در انتخاب مدیران کلان کشور.
تحصیلات و پیشینه اجرایی سقاب اصفهانی همواره یکی از محورهای مورد توجه رسانهها و تحلیلگران سیاسی بوده است. او دانشجوی دکترای مدیریت دولتی با گرایش تصمیمگیری و خطمشیگذاری عمومی در دانشگاه تهران است و تحصیلات خود را با هدف ارتقای توان مدیریتی و شناخت دقیقتر سازوکارهای سیاستگذاری کلان دنبال کرده است. افزونبر این، سقاب اصفهانی تجربه فعالیت در نهادهای مختلف اجرایی کشور را در کارنامه دارد؛ از جمله شهرداری مشهد، قوه قضائیه و آستان قدس، که هر یک فرصتهایی عملی برای تمرین مدیریت سازمانهای بزرگ و هماهنگی میان واحدهای متعدد فراهم کردهاند.
در دوران ریاست ابراهیم رئیسی بر قوه قضائیه، سقاب اصفهانی مدیریت مرکز پیگیری اجرای سند تحول قضایی را برعهده گرفت و نقش مهمی در پیشبرد و پیادهسازی برنامههای تحول در این نهاد بازی کرد.
استعفای فیاض زاهد از شورای اطلاعرسانی دولت یکی از جنجالیترین واکنشها به انتصاب سقاب اصفهانی به سمت معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی بود. زاهد در نامه خود به رئیس شورا نوشت که با توجه به محدودیتها و تضاد دیدگاهها، ادامه حضورش در این شورا دیگر ممکن نیست و تصمیم گرفته همکاری خود را پایان دهد. او در این نامه برای دولت آرزوی موفقیت کرد و تأکید کرد که هدفش همواره حفظ استقلال و شفافیت در بیان دیدگاههای شخصی بوده است.
همزمان با این انتقادها، حمایتهایی محکم از سقاب اصفهانی نیز شکل گرفت. صادقالحسینی، کارشناس اقتصادی و مشاور پیشین، در یادداشتی به نقش سقاب و تیم او در حوزه انرژی اشاره کرد و او را یکی از بهترین انتصابهای دولت توصیف کرد. به گفته حسینالحسینی، برنامههای جامع سقاب و تیمش در زمینه مدیریت انرژی، نهتنها نشاندهنده توان مدیریتی و تخصصی بالا، بلکه بیانگر رویکردی کارآمد و دور از حب و بغضهای سیاسی است. حمایت او و دیگر کارشناسان این حوزه، تصویری از سقاب ارائه میکند که توان برنامهریزی استراتژیک، ایجاد هماهنگی میان بخشهای مختلف و پیشبرد پروژههای کلان را دارد و میتواند نقشی مؤثر در ساماندهی مصرف انرژی و عادلانهسازی یارانهها بازی کند.