رضا امیرخانی کیست؟/ از نویسندگی تا سقوط در دماوند

اقتصاد۲۴- رضا امیرخانی نویسنده و منتقد ادبی ایرانیست. او مدتی رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بوده است و آثارش در قالب داستان، داستانک، سفرنامه و مقالات تحلیلی و اجتماعی منتشر شده‌اند. برخی از آثار او به زبان‌های روسی، اندونزیایی، عربی، اردو و ترکی استانبولی ترجمه شده‌اند. او روابط خوبی با رهبر انقلاب دارد و جالب این‌جاست که نظراتی درباره رهبری و مجلس خبرگان داشته و ارائه داده است. او مدت‌ها در امریکا سکونت داشته و سفرهایی هم به کره‌شمالی داشته است. 

زندگی و تحصیلات رضا امیرخانی

رضا امیرخانی در ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۵۲ در تهران زاده شد. پدر او، محمدعلی، کارخانه‌دار بود و خانواده او در محله ۲۵ شهریور تهران زندگی می‌کردند. کودکی امیرخانی در میان کوچه‌ها و محله‌های پرجنب‌وجوش تهران سپری شد و همین تجربه‌های اولیه بخشی از دیدگاه‌ها و نگاه او به زندگی را شکل داد. او دوره ابتدایی را در دبستان بهرستگان گذراند و پس از آن وارد دبیرستان سمپاد علامه حلی تهران شد و تحصیلات خود در دوره راهنمایی و دبیرستان را در این مدرسه پشت سر گذاشت. در سال ۱۳۷۰ موفق شد وارد دانشگاه صنعتی شریف شود و پس از چند سال کوشش و تلاش، دانشنامه مهندسی مکانیک را دریافت کرد.

هنگامی‌که امیرخانی تنها هجده سال داشت، موفق شد گواهینامه خلبانی بگیرد و به‌عنوان جوان‌ترین خلبان ایرانی شناخته شد. او در همین سال‌ها بر روی پروژه‌ای هواپیمایی دو نفره آموزشی کار کرد و در هیئت مدیره مؤسسه خصوصی هواپویان عضو شد، اما پروژه او در یک مزایده داخلی و دولتی رد شد و دولت همکاری خود را با یک شرکت خارجی آغاز کرد. این رخداد تأثیر ژرفی بر او گذاشت و او را به شدت به فکر فرو برد؛ در نتیجه امیرخانی مسیر خود را به فعالیت‌های فرهنگی و هنری تغییر داد و تمرکز بیش‌تری بر ادبیات گذاشت.

علاقه‌مندی او به ادبیات از شب‌های شعر انقلاب اسلامی در دبیرستان علامه حلی آغاز شد و از همان دوران، نوشتن را به‌طور جدی شروع کرد. نخستین داستان او به نام «ارمیا» در سال ۱۳۷۴ منتشر شد و توانست در جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس به عنوان اثر برگزیده شناخته شود. چهار سال بعد، کتاب «من او» منتشر شد؛ برای نوشتن این اثر، امیرخانی نزدیک دو سال مطالعه و تحقیق درباره تهران قدیم انجام داد تا فضای تاریخی و فرهنگی شهر را به شکل واقعی بازتاب دهد. این داستان یکی از پرخواننده‌ترین داستان‌های دهه هشتاد ایران بود.

فعالیت‌های ادبی و مدیریتی رضا امیرخانی

امیرخانی از سال ۱۳۸۱ سردبیری تارنمای لوح را بر عهده گرفت و در پاییز ۱۳۸۴ از این مقام کناره گرفت. در همین مدت، او تلاش کرد تا صدا و دیدگاه نویسندگان ادبیات پایداری را به مخاطبان معرفی کند و فضایی برای تبادل نظر فراهم آورد. از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶، امیرخانی ریاست هیئت مدیره انجمن قلم ایران را بر عهده داشت و در این جایگاه کوشش کرد فعالیت‌های ادبی کشور را سازمان‌دهی و حمایت کند. بخشی از یادداشت‌ها و نوشته‌های پراکنده او در سال‌های ۸۱ تا ۸۴ در کتاب «سرلوحه‌ها» گردآوری و منتشر شد و نشان‌دهنده تفکرات و دیدگاه‌های فرهنگی او در آن دوره است. تا کنون بیش از ششصد هزار نسخه از کتاب‌های امیرخانی به فروش رسیده است و این نشان‌دهنده تاثیر آثار او در جامعه ادبی کشور است.  

بیشتر بخوانید: سقوط نویسنده مشهور از پاراگلایدر

امیرخانی همچنین مدتی در آمریکا اقامت داشت و در سال ۱۳۷۹ برای چند سال به این کشور سفر کرد تا تجربه‌های تازه‌ای کسب کند و با جریان‌های ادبی و فرهنگی خارج از ایران آشنا شود. برخی از آثار او، از جمله کتاب «بیوتَن»، با چالش‌های ممیزی روبه‌رو شد، اما با دستور مستقیم وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بدون هیچ اصلاحیه‌ای منتشر شد.

امیرخانی روابط بسیار خوبی با رهبر و برخی از منسوبان ایشان دارد و هنگامی‌که رهبر انقلاب به سفر سیستان رفت، او یکی از همراهان این سفر بود تا تجربه و مشاهدات خود را در قالب ادبی بازتاب دهد.

دیدگاه‌ها و سفر‌های رضا امیرخانی

رضا امیرخانی خود را نویسنده‌ای متعهد به انقلاب و هواخواه جمهوری اسلامی معرفی می‌کند و در آثارش تلاش کرده است نگاه‌های مختلف به مسائل اجتماعی و سیاسی را بازتاب دهد. او انتقاداتی گاه صریح و گاه ضمنی نسبت به سیاست‌های مسئولان دولت‌های پیشین و فعلی، از جمله دوران جنگ ایران و عراق و دولت سازندگی، مطرح کرده است و کوشش داشته تا این انتقادها در قالب داستان و مقاله به شکل دقیق و مستند ارائه شوند.

امیرخانی دو سفر به کشور کره شمالی داشته و تجربه‌های خود را در کتاب «نیم‌دانگ پیونگ یانگ» منتشر کرده است. در سفر نخست با افراد مهمی از حزب خلق کره دیدار و گفت‌وگو کرد و مشاهدات خود را درباره زندگی سیاسی و اجتماعی آن کشور در قالب یادداشت و گزارش بازتاب داد. علاوه‌بر این، امیرخانی در مصاحبه‌ای تصویری با مجله اینترنتی «دم خروس» پیشنهاد داد ایران به کنوانسیون برن بپیوندد و همچنین تغییر رویکرد در رهبری و مجلس خبرگان رهبری را مطرح کرد تا سیستم اداره کشور در مسیر بهتری قرار گیرد.

جوایز و افتخارات رضا امیرخانی

آثار امیرخانی جوایز متعددی دریافت کرده‌اند:

کتاب اِرمیا برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس

کتاب من او برگزیده دومین جشنواره مهر و یکی از سه کتاب برگزیده منتقدان مطبوعات

کتاب قیدار برگزیده بخش داستان بیست‌ویکمین دوره جایزه کتاب فصل

کتاب نفحات نفت اثر شایسته تقدیر دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد

کتاب ره‌ش برگزیده یازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد و برنده سی‌وششمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

این جوایز نشان‌دهنده جایگاه محوری او در ادبیات معاصر ایران و توجه گسترده مخاطبان و منتقدان به آثارش است.

زندگی شخصی رضا امیرخانی

رضا امیرخانی در ۳۲ سالگی ازدواج کرد و دو فرزند به نام‌های علی و حنیف دارد.

حادثه سقوط رضا امیرخانی در دماوند

هنگامی‌که رضا امیرخانی در منطقه مشاء دماوند برای پرواز با پاراگلایدر آماده شد، حادثه‌ای ناگهانی رخ داد و او سقوط کرد. سقوط با آسیب‌های جسمی همراه بود و تیم‌های امدادی به سرعت در محل حاضر شدند تا اقدامات اولیه درمانی را انجام دهند. امیرخانی پس از انتقال به مراکز درمانی تحت معاینات کامل پزشکی قرار گرفت و خوشبختانه وضعیت او پایدار شد.

این حادثه واکنش گسترده‌ای در رسانه‌ها و جامعه ادبی ایجاد کرد و بسیاری از هم‌وطنان و دوستدارانش در فضای مجازی نگرانی و همدردی خود را ابراز کردند.