خلع سلاح حزب‌الله؛ لبنان در دوراهی خطرناک فشار‌های داخلی و خارجی

اقتصاد۲۴- معاون رئیس شورای سیاسی حزب‌الله لبنان، محمود قماطی، در واکنشی شدید به اقدامات اخیر دولت لبنان علیه سلاح مقاومت، تاکید کرد که انحصار سلاح باید به نفع امنیت داخلی باشد و تمرکز دولت بر خلع سلاح احزاب لبنانی فتنه‌گر قرار گیرد، نه مقاومت لبنان.

قماطی با اشاره به ذخیره سلاح‌های آمریکایی در انبار این گروه‌ها، آنها را عامل فتنه داخلی خواند و تاریخچه اقدامات خشونت‌آمیز آنها از قتل غیرنظامیان و افسران ارتش گرفته تا ترور نخست‌وزیر و کشتار صبرا و شاتیلا را به عنوان نمونه‌ای از خطرات سلاح خارج از کنترل ذکر کرد.

در همین حال، یک خبرنگار لبنانی در برنامه زنده شبکه سه مدعی شد که دونالد ترامپ به مقامات لبنان پیام داده و تنها «چند روز» فرصت دارند حزب‌الله را خلع سلاح کنند. هرچند این ادعا هنوز از سوی مقام رسمی آمریکایی تأیید نشده، اما تحلیلگران رسانه‌ای آن را نشانه‌ای از جدی‌شدن پروژه مهار کامل حزب‌الله تفسیر کرده‌اند. در ادبیات سیاسی واشنگتن، ضرب‌الاجل‌های چندروزه اغلب نشانگر حرکت از فشار سیاسی به سمت گزینه‌های امنیتی و حتی نظامی است، سناریویی که بسیاری ناظران آن را زنگ خطری برای ثبات لبنان می‌دانند.

خلع سلاح حزب‌الله برای دولت لبنان عملاً مأموریتی غیرممکن است. حزب‌الله نه تنها یک گروه مسلح، بلکه جریان سیاسی رسمی با پایگاه اجتماعی گسترده و شبکه خدماتی قدرتمند است. هر اقدام شتاب‌زده برای حذف نظامی این جریان می‌تواند کشور را دوباره به سمت بحران و جنگ داخلی سوق دهد؛ خاطره دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی هنوز در ذهن مردم لبنان زنده است.

تحلیل رسانه‌های جهانی بر این نکته تأکید دارد که فشار‌های واشنگتن می‌تواند در هماهنگی با اسرائیل باشد؛ یعنی اگر لبنان اقدامی نکند، ممکن است اسرائیل به‌تنهایی وارد عمل شود. این سناریو سایه تهدید مستقیم در مرز‌های جنوبی لبنان را سنگین‌تر کرده و نگرانی‌ها درباره درگیری نظامی منطقه‌ای را افزایش داده است.

حزب‌الله تا این لحظه واکنشی رسمی نداشته، اما تجربه تاریخی این جریان نشان داده که تهدید‌های آشکار را بی‌پاسخ نمی‌گذارد. برخی منابع منطقه‌ای معتقدند که سطح آماده‌باش این گروه افزایش یافته و سناریو‌های مختلف امنیتی و سیاسی در حال بررسی است.

در این شرایط، لبنان میان دو راهی دشوار قرار گرفته؛ یا وارد پروژه‌ای می‌شود که ظرفیت اجرایی آن را ندارد، یا با پیامد‌های یک بحران امنیتی گسترده مواجه خواهد شد. آنچه ممکن است تنها یک جمله باشد – «چند روز فرصت» – در واقع می‌تواند آغاز یک بحران تازه در خاورمیانه باشد و ثبات شکننده این کشور را بیش از پیش به خطر بیندازد.